AFET YÖNETİMİ II

Uluslararası afet yönetimi politikalarının daha etkili şekillenmesi ve süreklilik kazanmasına yönelik süreçler, afetlerin tehlikeye maruzluk, fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel zarar görebilirlik, yoksulluk ve kalkınma, çevresel bozulma ve iklim değişikliği ile ilişkilerinin özellikle 1970’lerden başlayarak daha iyi anlaşılması ile hız kazanmıştır. Doğru cevap B'dir.

1979 yılında BM Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) yönlendiriciliğinde 1. Dünya İklim Konferansı’nın (World Climate Conference-WCC) toplanmıştır. Doğru cevap E'dir.

BM “Doğal Afet Zararlarının Azaltılması Uluslararası On Yılı”nın (IDNDR) amacı, özellikle kalkınmakta olan ülkelerin karşı karşıya kaldıkları doğa kaynaklı afetlerin ve bu afetlerde uğradıkları can ve mal kaybı ile sosyal ve ekonomik hayatı kesintiye uğratan zararların, uluslararası düzeyde etkili bir işbirliği ve koordinasyonla kayda değer ölçüde azaltılmasının sağlanması olarak özetlenebilir. Doğru cevap A'dır.

BM “Doğal Afet Zararlarının Azaltılması Uluslararası On Yılı”nın (IDNDR) tamamlayıcısı olarak Yokohama Konferansı (1994) kararlarını, on yıllık uygulamanın değerlendirilmesi kapsamında geliştirilen “21. Yüzyılda Daha Güvenli Bir Dünya: Risk ve Afet Azaltma” (A Safer World in the 21st Century: Risk and Disaster Reduction) başlıklı uluslararası dokümanı ve gerçekleştirilen önlem ve uygulamaları dikkate alan “Afet Azaltma Uluslararası Stratejisi” (The International Strategy for Disaster Reduction-ISDR) geliştirilmiştir. Doğru cevap B'dir.

2005-2015 dönemini kapsayan Hyogo Çerçeve Eylem Planı Birleşmiş Milletler öncülüğünde 2005’te Japonya’nın Hyogo eyaletine bağlı Kobe şehrinde düzenlenen BM Afet Risk Azaltma 2. Dünya Konferansı’nda 168 üye ülke tarafından benimsenerek kabul edilmiştir. Tam olarak “Hyogo Çerçeve Eylem Planı 2005-2015: Ulusların veToplulukların Afete Karşı Dayanıklılığını Oluşturmak” (Hyogo Framework for Action (HFA) 2005-2015: Building the Resilience of Nations and Communities to Disasters) başlığını taşıyan belge, afet risk azaltma süreçlerini farklı sektörlerde ve farklı ölçeklerde ayrıntılı olarak tanımlayan ilk uluslararası belge olarak nitelenmektedir. Doğru cevap D'dir.

Japonya’nın Sendai kentinde Mart 2015’te düzenlenen BM Afet Risk Azaltma 3. Dünya Konferansı’nda kabul edilen ve 2015-2030 dönemini kapsayan Afet Risk Azaltma için Sendai Çerçevesi (Sendai Framework for Disaster Risk Reduction-SFDRR) başlıklı belge Birleşmiş Milletler’in 187 üye ülkesi tarafından kabul edilmiştir. Sendai Çerçevesi 2030 yılına kadar olan sürede afet risklerinin kayda değer ölçüde azaltılmasına odaklıdır, bu sonuca ulaşmak için mevcut risklerin azaltılmasını, yeni risklerin önlenmesini ve afetlere karşı dayanıklılığın artırılmasını hedeflemektedir. Doğru cevap C'dir.

Uluslararası afet verilerine göre, 1996-2015 yılları arasında geçen yirmi yılda dünyada yüzde 90’ı hidro-meteorolojik olmak üzere 7056 doğa kaynaklı afet meydana gelmiştir. Dünyada hidro-meteorolojik (meteorolojik, hidrolojik, klimatolojik) tehlikelerle ilişkili afetlerin sayısı 1996-2015 arasındaki on yılda önceki yirmi yıla (1976-1995) kıyasla iki kat artış göstermiş, 6391 olmuştur. Tüm doğa kaynaklı afet kayıpları içinde aşırı sıcak ve soğuklar, seller, kuraklık, heyelanlar, orman yangınları başta olmak üzere, hidro meteorolojik tehlikelerden kaynaklanan afetler nedeniyle ölenlerin oranı 1996-2005 döneminde yüzde 39,6 düzeyindeyken, 2006-2015 döneminde yüzde 48,7’ye yükselmiştir; 1996-2015 dönemini kapsayan yirmi yılda bu afetlerde 606 bin kişi yaşamını yitirmiş, 4,1 milyar kişi ise afetten etkilenmiştir. Doğru cevap E'dir.

İklim değişikliği araştırmaları konusunda öncü bir adım olarak ozon tabakasının incelmesi konusu ilk kez 1976 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UN Environment Programme-UNEP) Yönetim Konseyi’nde tartışılmıştır. Doğru cevap A'dır.

İklim değişikliğiyle mücadelenin uluslararası hukuk temellerini oluşturan BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS), BM Çevre Programı (UNEP) ile Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) 1988’de ortak girişimiyle kurulan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından gündeme getirilen bilimsel çerçeveye dayanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Milenyum (Binyıl) Kalkınma Hedefleri ile ulaşılmak istenen sekiz temel amaç şöyledir:

Doğru cevap D'dir.

Yokohama Stratejisi ve Eylem Planı 1994 yılında, BM yönlendiriciliğinde doğa kaynaklı afetleri ve etkilerini azaltmaya yönelik Uluslararası On Yıl (IDNDR) çalışmaları çerçevesinde Japonya’nın Yokohama kentinde toplanan ilk Dünya Konferansı’nda kabul edilmiştir. “Daha Güvenli Bir Dünya için Yokohama Stratejisi ve Eylem Planı: Doğal Afet Önleme, Hazırlık ve Zarar Azaltma için Yol Gösterici İlkeler” belgesi, doğa kaynaklı afetleri önleme, hazırlık ve zarar azaltma amacıyla yapılacak çalışmalar için uluslararası düzeyde ilkeler getiren, rehber nitelik taşıyan ilk belgedir.

2005’te Japonya’nın Hyogo eyaletine bağlı Kobe şehrinde düzenlenen BM Afet Risk Azaltma 2.Dünya Konferansı’nda 168 üye ülke tarafından benimsenerek kabul edilmiştir. Tam olarak “HyogoÇerçeve Eylem Planı 2005-2015: Ulusların ve Toplulukların Afete Karşı Dayanıklılığını Oluşturmak” başlığını taşıyan belge, afet risk azaltma süreçlerini farklı sektörlerde ve farklı ölçeklerde ayrıntılı olarak tanımlayan ilk uluslararası belge olarak nitelenmektedir.

1997: BMİDÇS çerçevesinde Kyoto Protokolü’nün imzaya açılması (yürürlüğe girişi 2005)

Sendai Çerçevesi’nde belirtilen Eylem Öncelikleri şöyledir:

Afet riskini anlamak,

Afet riskini yönetmek için afet risk yönetimini güçlendirmek,

Dayanıklılık için afet risk azaltmaya yatırım yapmak,

Etkili müdahale için afete hazırlığı geliştirmek ve iyileştirme, rehabilitasyon ve yeniden inşada “öncekinden daha iyisini kurmak”.

İklim değişikliği araştırmaları konusunda öncü bir adım olarak ozon tabakasının incelmesi konusu ilk kez 1976 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UN Environment Programme-UNEP) Yönetim Konseyi’nde tartışılmıştır.

Antartika üzerindeki ozon deliğinin tespit edilmesi süreçlerinde ciddi önlemler alınması konusunda görüş birliğine varılmasıyla, ozon tabakasında incelmeye yol açan maddelerin azaltılmasına ilişkin “OzonTabakasının Korunması için Viyana Sözleşmesi” (Vienna Convention for the Protection of the Ozone Layer) 1985’te kabul edilmiştir.

Montreal Protokolü, periyodik bilimsel ve teknolojik değerlendirmeler esas alınarak,ozon tabakasını incelten maddelerle (OTİM) ilgili azaltma takviminin sürekli gözden geçirilebileceği şekilde oluşturulmuştur.

Kyoto Protokolü’nde, Sözleşme’de emisyon azaltımı yada denetimli artış yükümlülüğü olan ülkeler olarak belirtilen tarafların sera gazı emisyonları toplamının 2008–2012 yılları arasındaki birinci taahhüt döneminde 1990 yılındaki seviyenin yüzde 5 altına düşürülmesi hedeflenmiş ve bu genel hedefe ulaşmak için ilgili ülkeler farklı oranlarda sera gazı emisyon azaltımı ve/veya sınırlandırması yükümlülüklerini üstlenmişlerdir.

Söz konusu ilkelerin hayata geçirilmesi için Milenyum (Binyıl) Kalkınma Hedefleri (Millenium Development Goals-MDGs) belirlenmiştir. Dünyadaki aşırı yoksul (günlük geliri 1.25 doların altında olan) nüfus yüzdesinin 2015 yılına kadar yarıya indirilmesi ana hedef olarak ilan edilmiştir.

Milenyum (Binyıl) Kalkınma Hedefleri ile ulaşılmak istenen sekiz temel amaç şöyledir:

Aşırı yoksulluk ve açlığı ortadan kaldırmak

Herkesin temel eğitimi (ilköğretim) tamamlamasını sağlamak

Toplumsal cinsiyet eşitliğini geliştirmek ve kadınların konumunu güçlendirmek

Çocuk ölümlerini azaltmak

Anne sağlığını iyileştirmek

HIV/AIDS, sıtma ve diğer belli başlı hastalıklarla mücadele etmek

Çevresel sürdürülebilirliği sağlamak

Kalkınma için küresel ortaklık geliştirmek