AFET YÖNETİMİ II

Ülkeler düzeyinde afet öncesi, sırası ve sonrasına dönük iyileştirme çabaları ve uygulamalarında sosyal, ekonomik ve çevresel öncelikler, kapasite ve kaynaklar başta olmak üzere farklılıklar ve belirli sınırlamalar söz konusudur. Bununla birlikte, afetlerin tür, sayı ve etkilerindeki artış, yerel, ulusal ve uluslararası düzeylerde afet yönetiminde işbirliklerine dayalı, daha etkili ve kalıcı adımların atılmasına yönelik gayretleri gündeme getirmektedir. 2017 yılı itibarıyla 193 üye devletin temsil edildiği, dünyanın en büyük ve etkili uluslararası platformu olan Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere, afet yönetiminin tüm süreç ve uygulamalarında uluslararası işbirliklerinin ve ortaklıkların oluşturulması, var olanların geliştirilmesi ve güçlendirilmesi yönünde girişimler yaygınlaşmaktadır.Doğru cevap B'dir.

Hyogo Çerçeve Eylem Planı’nda üç stratejik hedefin yanı sıra öncelikli beş eylem alanı ve alt eylemler ile afete dayanıklılığı geliştirme yönünde uluslararası, ulusal ve yerel düzeylerde yol gösterici ilkeler ve uygulama esasları yer almaktadır. Planda belirlenen Eylem Öncelikleri (Priorities for Action) şöyle sıralanmaktadır: 1. Afet risk azaltmanın uygulama için kuvvetli bir kurumsal temele sahip ulusal ve yerel öncelik olmasının sağlanması, 2. Afet risklerinin belirlenmesi, değerlendirilmesi, izlenmesi ve erken uyarının geliştirilmesi, 3. Her düzeyde güvenlik ve dayanıklılık kültürü oluşturmak için bilgi, yenilik (inovasyon) ve eğitimden yararlanılması, 4. Temel risk faktörlerinin azaltılması, 5. Her düzeyde etkili müdahale için afete hazırlığın güçlendirilmesi.Doğru cevap E'dir.

Afet Risk Azaltma için Sendai Çerçevesi varılmak istenen sonucu şu şekilde özetlemektedir: “Afet riskini ve bireylerin, işletmelerin, toplulukların ve ülkelerin afet nedeniyle can kayıplarını, geçim kaynağı kayıplarını, sağlık ile ilgili ve ekonomik, fiziksel, sosyal, kültürel ve çevresel varlık kayıplarını önemli ölçüde azaltmak.” Beklenen sonucuna ulaşma yönünde tüm ülkeler tarafından uygulanmak üzere dört eylem önceliği ve yedi stratejik hedef belirlenmiştir.Doğru cevap C'dir.

İklim değişikliği araştırmaları konusunda öncü bir adım olarak ozon tabakasının incelmesi konusu ilk kez 1976 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UN Environment Programme-UNEP) Yönetim Konseyi’nde tartışılmıştır. Doğru cevap E'dir.

Konferans ile gündeme gelen uluslararası anlaşma belgeleri şöyledir: • Gündem 21 • Çevre ve Kalkınma Rio Bildirgesi • Sürdürülebilir Ormancılık İlkeleri Beyanı • BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) • BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi • BM Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi

Doğru cevap E'dir.

Milenyum (Binyıl) Kalkınma Hedefleri ile ulaşılmak istenen sekiz temel amaç şöyledir:

1. Aşırı yoksulluk ve açlığı ortadan kaldırmak

2. Herkesin temel eğitimi (ilköğretim) tamamlamasını sağlamak

3. Toplumsal cinsiyet eşitliğini geliştirmek ve kadınların konumunu güçlendirmek

4. Çocuk ölümlerini azaltmak

5. Anne sağlığını iyileştirmek

6. HIV/AIDS, sıtma ve diğer belli başlı hastalıklarla mücadele etmek

7. Çevresel sürdürülebilirliği sağlamak

8. Kalkınma için küresel ortaklık geliştirmek

Doğru cevap E'dir.

New York’ta Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde Eylül 2015’te gerçekleştirilen BM Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde “Dünyamızı Dönüştürmek: Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Gündemi” başlıklı karar 193 ülkenin imzası ile kabul edilmiştir. 2030 Gündemi’nin yaklaşımı, günümüzde kapsayıcı kalkınmanın (inclusive development) gereği olarak ifade edilen, “kimseyi geride bırakmadan” (leaving no one behind) anlayışıyla insan onuruna saygı temelinde, 2030 Gündemi’nin amaç ve hedeflerinin tüm ulusları, tüm halkları ve tüm toplum kesimlerini kucaklaması, ilk önce en geridekilere ulaşmak için çaba gösterilmesidir. Yeni kalkınma gündemini hayata geçirme aracı olarak Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) belirlenmiştir.Doğru cevap B'dir.

2015-2030 Gündemi olarak belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi şöyledir: Hedef 1. Yoksulluğu tüm biçimleriyle nerede olursa olsun sona erdirmek Hedef 2. Açlığı bitirmek, gıda güvenliğini sağlamak, beslenme imkanlarını geliştirmek ve sürdürülebilir tarımı desteklemek Hedef 3. İnsanların sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlamak ve herkes için her yaşta refahı ilerletmek Hedef 4. Herkesi kapsayan ve herkese eşit derecede kaliteli öğretim sağlamak ve herkese yaşam boyu eğitim olanağı tanımak Hedef 5. Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak, tüm kadınların ve kız çocuklarının toplumsal konumlarını güçlendirmek Hedef 6. Herkes için suya ve sağlıklamaya (sağlık ve hijyen koşulları, sanitasyon) erişimi, suyun ve sağlıklamanın sürdürülebilir yönetimini güvence altına almak Hedef 7. Herkes için uygun fiyatlı, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye erişimi güvence altına almak Hedef 8. Sürekli, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı desteklemek, herkes için tam ve üretici istihdam, insan onuruna yakışır iş sağlamak Hedef 9. Dayanıklı altyapı inşa etmek, kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmeyi ve yenilikçiliği (inovasyon) teşvik etmek Hedef 10. Ülkelerin içindeki ve aralarındaki eşitsizlikleri azaltmak Hedef 11. Kentleri ve insan yerleşim yerlerini herkesi kucaklayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir kılmak Hedef 12. Sürdürülebilir tüketim ve üretim modelleri (kalıpları) sağlamak Hedef 13. İklim değişikliği ve etkileri ile mücadele için acil olarak adım atmak Hedef 14. Okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını sürdürülebilir kalkınma için korumak ve sürdürülebilir şekilde kullanmakHedef 15. Karasal ekosistemleri korumak, eski haline getirmek ve sürdürülebilir kullanımını desteklemek, ormanların sürdürülebilir yönetimini sağlamak, çölleşme ile mücadele etmek, toprak (arazi) bozulumunu durdurmak ve iyileştirmek, biyoçeşitlilik kaybını durdurmak Hedef 16. Sürdürülebilir kalkınma için barışçı ve herkesi kucaklayan toplumları teşvik etmek, herkesin adalete erişimini sağlamak, her düzeyde etkili, hesap verebilir ve kapsayıcı kurumlar inşa etmek Hedef 17. Sürdürülebilir kalkınma için uygulama araçlarını güçlendirmek ve küresel ortaklığı yeniden canlandırmak.SKH’nin Sendai Çerçevesi (2015-2030) ile ilişkilendirilen kapsamlı ve kapsayıcı yaklaşımı, uluslararası afet yönetimi politikalarının yaygınlaştırılması ve uygulanması bakımından özellikle önemlidir. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden (SKH) bir kısmı doğrudan ya da dolaylı olarak afet risk azaltma ile ilgilidir. Bu hedeflerin (Hedefler 1, 2, 3, 4, 6, 11,13, 14,15) afet risk azaltma ve afete dayanıklılığı geliştirmeyle ilgilidir.Doğru cevap D'dir.

1983 yılında BM tarafından kurulan ve daha sonra Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu (UN World Commission on Environment and Development-WCED) adını alan özel komisyon, 2000 yılı ve sonrasında küresel düzeyde çevre ve kalkınma konularına dönük yaklaşım ve strateji çalışmaları gerçekleştirmiştir.Doğru cevap B'dir

BM Genel Sekreteri BM Milenyum Kalkınma Hedefleri (MKH) 2015 Raporu’nun önsözünde, küresel bir seferberlikle, dünya ülkeleri liderlerinin “erkek, kadın ve çocuklarımızı aşırı yoksulluğun aşağılayıcı ve insanlıktan çıkaran koşullarından kurtarmak için her çabayı gösterme” kararlılığıyla başlatılan MKH sürecini, tarihte gerçekleştirilmiş olan en başarılı yoksulluk karşıtı mücadele olarak tanımlamıştır. Rapora göre, Milenyum Kalkınma Hedefleri aşırı yoksulluğun azaltılması, açlığın geriletilmesi, daha fazla sayıda kız çocuğunun okula devam edebilmesi, yeni ve yenilikçi işbirliklerinin geliştirilmesi, karar verme süreçlerinin yeniden şekillendirilmesi ve gezegenimizin korunması örneklerinde olduğu gibi tüm dünyada insanların hayatlarında ve geleceğe bakışlarında iyileştirmeler sağlamıştır. Bu kapsamda örneğin, 1990-2015 yılları arasında bir milyardan fazla insan aşırı yoksulluktan kurtulmuş, çocuk ölüm oranları ve okulu bırakan çocuk sayısı yarıdan fazla azalmış, tedavi edilebilir hastalıklarla mücadelede büyük ilerleme kaydedilmiştir.Doğru cevap A'dır.

2017 itibaren 193 üye devletin temsil edildiği, dünyanın en büyük ve etkili uluslararası platformu olan Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere, afet yönetiminin tüm süreç ve uygulamalarında uluslararası işbirliklerinin ve ortaklıkların oluşturulması, var olanların geliştirilmesi ve güçlendirilmesi yönünde girişimler yaygınlaşmaktadır.

Yukarıda verilenlerin tümü örnek olarak gösterilebilir.

1979: BM Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) yönlendiriciliğinde 1. Dünya İklim Konferansı’nın (World Climate Conference-WCC) toplanması

Doğa kaynaklı afetlerin azaltılması amacıyla, ülkemizde tanıtıldığı ifadeyle “Doğal Afet Zararlarının Azaltılması Uluslararası On Yılı” ilan edilmesidir (International Decade for Natural Disaster Reduction-IDNDR).

“Hyogo Çerçeve Eylem Planı 2005-2015: Ulusların veToplulukların Afete Karşı Dayanıklılığını Oluşturmak” (Hyogo Framework for Action (HFA) 2005-2015: Building the Resilience of Nations and Communities to Disasters) başlığını taşıyan belge, afet risk azaltma süreçlerini farklı sektörlerde ve farklı ölçeklerde ayrıntılı olarak tanımlayan ilk uluslararası belge olarak nitelenmektedir.

Hyogo Çerçeve Eylem Planı’nda üç stratejik hedefin yanı sıra öncelikli beş eylem alanı ve alt eylemler ile afete dayanıklılığı geliştirme yönünde uluslararası, ulusal ve yerel düzeylerde yol gösterici ilkeler ve uygulama esasları yer almaktadır.

Japonya’nın Sendai kentinde Mart 2015’te düzenlenen BM Afet Risk Azaltma 3. Dünya Konferansı’nda kabul edilen ve 2015-2030 dönemini kapsamaktadır.

B seçeneğinde verilen tanım Hyogo Çerçeve Eylem Planı’nda belirlenen eylem önceliklerinden biridir.

Uluslararası afet verilerine göre, 1996-2015 yılları arasında geçen yirmi yılda dünyada yüzde 90 hidro-meteorolojik olmak üzere 7056 doğa kaynaklı afet meydana gelmiştir?

2015-2030 Gündemi olarak belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi bulunmaktadır.