AFET YÖNETİMİ II - Deneme Sınavı - 21

Ülkemize çok uzakta, Avustralya’nın batısında yer alan Yeni Zelanda, bulunduğu coğrafi konum açısından deprem, volkanik patlama, sel, tsunami, heyelan vb birçok doğa kaynaklı afetlere maruz kalabilmektedir. 1944 yılında meydana gelen ve ülkeyi etkileyen deprem sonrasında, 1946 yılında, İkinci Dünya Savaşı’nı takiben bütün sigorta poliçelerine deprem riski eklenmiş ve hasarlar kapsama
alınmıştır.

Depremlerin büyüklüğünü ölçmek için ilk basit sismograf cihazını Çinlilerin kullandığı tarihi kayıtlarda mevcuttur.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının başlıca görevleri, yerleşmeye, çevreye
ve yapılaşmaya dair mevzuatı hazırlamak, kentsel dönüşüm çalışmalarını yürütmek, uygulamaları denetlemek, çevre kirliliğini önlemek ve doğanın korunmasını sağlamaktır

Bakanlıkta sayısı onbeşi geçmemek üzere Bakan müşaviri istihdam edilebilir
(1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, m.505).

İller Bankası’nın amacı, il özel idareleri, belediyeler
ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinin
finansman ihtiyacını karşılamak, bu idarelerin sınırları içinde yaşayan halkın mahalli müşterek hizmetlerine ilişkin projeler geliştirmek, bu idarelere
danışmanlık hizmeti vermek ve teknik mahiyetteki
kentsel projeler ile alt ve üstyapı işlerinin yapılmasına yardımcı olmak ve her türlü kalkınma ve yatırım bankacılığı işlevlerini yerine getirmektir

Kentsel dönüşüm hizmetleri bakımından başlıca hukuki araç, 2012 yılında yürürlüğe girmiş olan 6306 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun”dur.

Yapı denetimine ilişkin esas ve usuller, 2001 yılında yürürlüğe giren
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir.

Bakanlığın faaliyet alanları arasında arazi ıslahı ve sulama sistemleri, bitkisel üretim, hayvancılık, su ürünleri, tarım havzaları, tarımsal destekler, arazi toplulaştırma, bitki sağlığı hizmetleri, coğrafi bilgi sistemleri,
gıda ve yer hizmetleri, kırsal kalkınma, risk değerlendirme hizmetleri, tarım arazileri değerlendirme, tarım
sigortaları ve doğal afetler ve veterinerlik hizmetleri gibi konular yer almaktadır (T.C Tarım ve Orman Bakanlığı, https://www.tarimorman.gov.tr/).

Tarım ve Orman Bakanlığının merkez teşkilatında yer alan birimlerinin görevleri Bakanlığın afet yönetimindeki rolüne odaklanılarak incelendiğinde özellikle Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Su Yönetimi Genel Müdürlüğüne afet yönetimi ile ilişkili birçok görev verildiği görülmektedir.

SUEN ulusal bir düşünce kuruluşudur. SUEN ulusal su politikaları geliştirmekte, karar vericilere danışmanlık yapmakta, kurum ve kuruluşlar arasında eşgüdüm sağlamakta ve bilimsel araştırma ve stratejik fikir geliştirme yönünde çalışmalarda bulunmaktadır.(SUEN, 2017, https://drive.google.com/).

Yine Şap Enstitüsü Türkiye’de mevcut şap virusu tiplerine
karşı aşı hazırlanması ve teşkilata sevk etmek, ülkeye girebilecek diğer tiplere karşı belirli periyotlarda aşı hazırlayarak stoklarda muhafaza etmek,
ülke genelinde şap hastalığından şüpheli hayvanlardan alınarak enstitüye gönderilen marazi maddelerin şap virüsü yönünden laboratuar teşhislerini
yapmak şeklindeki görevleri ile salgın hastalıkların
önlenmesi konusunda görev üstlenmektedir

Bakanlık bağlı kuruluşları olan DSİ, Orman Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü ve Türkiye Su Enstitüsü (SUEN) (Organizasyon Şeması, https://www.tarimorman.gov.tr/) de afet yönetimine
ilişkin görevler yürütmektedir:

Özellikle afet risklerinin azaltılması ve afete etkili hazırlık bakımından tüm toplumun birey, hane, kurum, topluluk düzeyinde yükümlülüğü paylaşması, karar alma ve uygulama süreçlerine katılımının desteklenmesi esastır. Tüm politika ve uygulamalarda afetlerden diğerlerine göre daha fazla etkilenen insanların, özellikle en yoksul kesimler başta olmak üzere, cinsiyet, yaş, engellilik ve kültür özellikleri dikkate alınarak, kapsayıcı, erişilebilir, ayrımsız biçimde katılımı sağlanmalı, bu amaca uygun mekanizmalar geliştirilmelidir. Bu nedenle doğru seçenek engelliler, yaşlılar ve yoksul kesimlerin yer aldığı D seçeneğidir.

1990: 2. Dünya İklim Konferansı’nın toplanması ve 2009: 3. Dünya İklim Konferansı’nın toplanması olduğu için 19 yıl sonra toplanmıştır. Cevap C seçeneğidir.

Bu çerçevede gerçekleştirilen öncü bir adım, Aralık 1987’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda (BM GK) alınan bir kararla, doğa kaynaklı afetleri ve etkilerini azaltmaya yönelik çabaları uluslararası düzeyde geliştirmek ve güçlendirmek amacıyla, 1990-1999 döneminin doğa kaynaklı afetlerin azaltılması amacıyla, ülkemizde tanıtıldığı ifadeyle “Doğal Afet Zararlarının Azaltılması Uluslararası On Yılı” ilan edilmesidir (International Decade for Natural Disaster Reduction-IDNDR).

Daha Güvenli Bir Dünya için Yokohama Stratejisi ve Eylem Planı: Doğal Afet Önleme, Hazırlık ve Zarar Azaltma için Yol Gösterici İlkeler” (The Yokohama Strategy and Plan of Action for a Safer World: Guidelines for Natural Disaster Prevention, Preparedness and Mitigation) belgesi, doğa kaynaklı afetleri önleme, hazırlık ve zarar azaltma amacıyla yapılacak çalışmalar için uluslararası düzeyde ilkeler getiren, rehber nitelik taşıyan ilk belgedir. Bu nedenle cevap A seçeneğidir.

Afet Risk Azaltma için Sendai Çerçevesi’nde (2015-2030) devletler tarafından yerel, ulusal, bölgesel ve küresel düzeylerde, sektörlerin kendi içinde ve sektörler arasında gerçekleştirilmesine ihtiyaç olan eylemler, uygulamalar bakımından dört öncelikli alan tanımlanmaktadır. Sendai Çerçevesi’nde belirtilen Eylem Öncelikleri şöyledir:

Uluslararası afet verilerine göre, 1996-2015 yılları arasında geçen yirmi yılda dünyada yüzde 90’ı hidro-meteorolojik olmak üzere 7056 doğa kaynaklı afet meydana gelmiştir. Bu nedenle doğru seçenek B seçeneğidir.

Antartika üzerindeki ozon deliğinin tespit edilmesi süreçlerinde ciddi önlemler alınması konusunda görüş birliğine varılmasıyla, ozon tabakasında incelmeye yol açan maddelerin azaltılmasına ilişkin “Ozon Tabakasının Korunması için Viyana Sözleşmesi” (Vienna Convention for the Protection of the Ozone Layer) 1985’te kabul edilmiştir. Yasal bağlayıcılık taşıyan hedefler ya da kontroller içermeyen bir çerçeve sözleşme olan Viyana Sözleşmesi, araştırma, ozon tabakasının sistematik gözlenmesi, kloroflorokarbon (CFC) üretiminin izlenmesi ve bilgi paylaşımı hususlarında hükümetler arası işbirliğinin sağlanmasını teşvik etmiştir. Bu nedenle cevap D seçeneğidir.

İklim değişikliğiyle mücadelenin uluslararası hukuk temellerini oluşturan BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS), BM Çevre Programı (UNEP) ile Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) 1988’de ortak girişimiyle kurulan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından gündeme getirilen bilimsel çerçeveye dayanmaktadır. IPCC tarafından gündeme getirilen, insan faaliyetlerinin neden olduğu küresel ısınmanın iklim üzerindeki etkilerine karşı, 1992 yılında Rio de Janeiro’da düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda imzaya açılan ve 1994’te yürürlüğe giren Sözleşme, iklim değişikliğiyle mücadelede uluslararası alanda atılan ilk ve en önemli adım olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle doğru seçenek C seçeneğidir.