AFET YÖNETİMİ II - Deneme Sınavı - 13

Türkiye İklim Değişikliği Eylem Planı Uluslararası afet politikalarının odak noktasını oluşturan iklim değişikliğine yönelik olarak imzalanan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında Türkiye’nin taahhütlerini yerine getirebilmek amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2011-2013 Türkiye İklim Değişikliği Eylem Planı hazırlanarak yürürlüğe girmiştir (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2012). Plan’da Türkiye’de iklim deği- şikliğinin; özellikle su kaynaklarının azalması, taşkınların artması, orman yangınları, kuraklık ve çölleşme ve bunlara bağlı ekolojik bozulmalar gibi olumsuz etkilere neden olacağına vurgu yapılmıştır. Türkiye için öngörülen sıcaklıklarda belirgin artışlar ile sektörlerin, yerleşim alanlarının ve iklime bağlı doğal afetleri tetikleyecek yağış düzeninin değişeceğidir. Plan’da yer alan iklim değişikliği politikaları beş önemli alana odaklanmıştır. Bunlar: • Su Kaynakları Yönetimi; • Tarım ve Gıda Güvencesi; • Ekosistem Hizmetleri, Biyolojik Çeşitlilik ve Ormancılık; • Doğal Afet Risk Yönetimi ve • İnsan Sağlığı’dır.

I. Problemlerin belirtilmesi

II. Koşulların tahmini

III. Planların değerlendirilmesi

V. Kaynak temini

TAMP

II. Depremden korunmak

III. Deprem zararlarını azaltmak

IV. Deprem sonrası yapılacak faaliyetler hakkında öneri sunmak

V. Depremle ilgili araştırmalar için politikaları ve öncelikleri belirlemek

Uluslararası afet yönetimi politikalarının daha etkili şekillenmesi ve süreklilik kazanmasına yönelik süreçler, afetlerin tehlikeye maruzluk, fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel zarar görebilirlik, yoksulluk ve kalkınma, çevresel bozulma ve iklim değişikliği ile ilişkilerinin özellikle 1970’lerden başlayarak daha iyi anlaşılması ile hız kazanmıştır. Doğru cevap B'dir.

1979 yılında BM Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) yönlendiriciliğinde 1. Dünya İklim Konferansı’nın (World Climate Conference-WCC) toplanmıştır. Doğru cevap E'dir.

BM “Doğal Afet Zararlarının Azaltılması Uluslararası On Yılı”nın (IDNDR) amacı, özellikle kalkınmakta olan ülkelerin karşı karşıya kaldıkları doğa kaynaklı afetlerin ve bu afetlerde uğradıkları can ve mal kaybı ile sosyal ve ekonomik hayatı kesintiye uğratan zararların, uluslararası düzeyde etkili bir işbirliği ve koordinasyonla kayda değer ölçüde azaltılmasının sağlanması olarak özetlenebilir. Doğru cevap A'dır.

BM “Doğal Afet Zararlarının Azaltılması Uluslararası On Yılı”nın (IDNDR) tamamlayıcısı olarak Yokohama Konferansı (1994) kararlarını, on yıllık uygulamanın değerlendirilmesi kapsamında geliştirilen “21. Yüzyılda Daha Güvenli Bir Dünya: Risk ve Afet Azaltma” (A Safer World in the 21st Century: Risk and Disaster Reduction) başlıklı uluslararası dokümanı ve gerçekleştirilen önlem ve uygulamaları dikkate alan “Afet Azaltma Uluslararası Stratejisi” (The International Strategy for Disaster Reduction-ISDR) geliştirilmiştir. Doğru cevap B'dir.

2005-2015 dönemini kapsayan Hyogo Çerçeve Eylem Planı Birleşmiş Milletler öncülüğünde 2005’te Japonya’nın Hyogo eyaletine bağlı Kobe şehrinde düzenlenen BM Afet Risk Azaltma 2. Dünya Konferansı’nda 168 üye ülke tarafından benimsenerek kabul edilmiştir. Tam olarak “Hyogo Çerçeve Eylem Planı 2005-2015: Ulusların veToplulukların Afete Karşı Dayanıklılığını Oluşturmak” (Hyogo Framework for Action (HFA) 2005-2015: Building the Resilience of Nations and Communities to Disasters) başlığını taşıyan belge, afet risk azaltma süreçlerini farklı sektörlerde ve farklı ölçeklerde ayrıntılı olarak tanımlayan ilk uluslararası belge olarak nitelenmektedir. Doğru cevap D'dir.

Japonya’nın Sendai kentinde Mart 2015’te düzenlenen BM Afet Risk Azaltma 3. Dünya Konferansı’nda kabul edilen ve 2015-2030 dönemini kapsayan Afet Risk Azaltma için Sendai Çerçevesi (Sendai Framework for Disaster Risk Reduction-SFDRR) başlıklı belge Birleşmiş Milletler’in 187 üye ülkesi tarafından kabul edilmiştir. Sendai Çerçevesi 2030 yılına kadar olan sürede afet risklerinin kayda değer ölçüde azaltılmasına odaklıdır, bu sonuca ulaşmak için mevcut risklerin azaltılmasını, yeni risklerin önlenmesini ve afetlere karşı dayanıklılığın artırılmasını hedeflemektedir. Doğru cevap C'dir.

Uluslararası afet verilerine göre, 1996-2015 yılları arasında geçen yirmi yılda dünyada yüzde 90’ı hidro-meteorolojik olmak üzere 7056 doğa kaynaklı afet meydana gelmiştir. Dünyada hidro-meteorolojik (meteorolojik, hidrolojik, klimatolojik) tehlikelerle ilişkili afetlerin sayısı 1996-2015 arasındaki on yılda önceki yirmi yıla (1976-1995) kıyasla iki kat artış göstermiş, 6391 olmuştur. Tüm doğa kaynaklı afet kayıpları içinde aşırı sıcak ve soğuklar, seller, kuraklık, heyelanlar, orman yangınları başta olmak üzere, hidro meteorolojik tehlikelerden kaynaklanan afetler nedeniyle ölenlerin oranı 1996-2005 döneminde yüzde 39,6 düzeyindeyken, 2006-2015 döneminde yüzde 48,7’ye yükselmiştir; 1996-2015 dönemini kapsayan yirmi yılda bu afetlerde 606 bin kişi yaşamını yitirmiş, 4,1 milyar kişi ise afetten etkilenmiştir. Doğru cevap E'dir.

İklim değişikliği araştırmaları konusunda öncü bir adım olarak ozon tabakasının incelmesi konusu ilk kez 1976 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UN Environment Programme-UNEP) Yönetim Konseyi’nde tartışılmıştır. Doğru cevap A'dır.

İklim değişikliğiyle mücadelenin uluslararası hukuk temellerini oluşturan BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS), BM Çevre Programı (UNEP) ile Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) 1988’de ortak girişimiyle kurulan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından gündeme getirilen bilimsel çerçeveye dayanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Milenyum (Binyıl) Kalkınma Hedefleri ile ulaşılmak istenen sekiz temel amaç şöyledir:

Doğru cevap D'dir.

Riskli alan tespiti Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yetkisi iken, riskli alan ilanı kararı Bakanlar Kurulu tarafından verilmektedir. Riskli alan ilanı kararı, Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girer.  Doğru yanıt B’dir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının başlıca görevleri, yerleşmeye, çevreye ve yapılaşmaya dair mevzuatı hazırlamak, kentsel dönüşüm çalışmalarını yürütmek, uygulamaları denet­lemek, çevre kirliliğini önlemek ve doğanın korunmasını sağlamaktır. Bu çerçevede, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kentsel ve kırsal alanlarda düzensiz, riskli ve sağlıksız yapılaşma bölgelerinin oluşmasını ve çevre, ekosistem ve doğanın korunmasını sağlamaya çalışmakta; hava kalitesi, atık yönetimi, su kalitesi, kimyasal­ların yönetimi, endüstriyel kirliliğin kontrolü gibi konularda çeşitli faaliyetler yerine getirmektedir. Bütün bu faaliyetlerin, özellikle, deprem, sel, taşkın, orman yangınları, iklim değişikliğine bağlı sonuçlar ve diğer doğa kaynaklı afetlere ilişkin tehlike ve risklerin azaltılması bakımından önemi büyüktür.  Doğru yanıt E’dir.

Mekansal planlar arasında üst kademeden alt kademeye doğru bir hiyerarşi kurulmasının nedeni (“plan hiyerarşisi”), alt ölçekli planın üst ölçekli plana aykırı olmasının engellenmesidir. Başka bir ifadeyle, plan hiyerarşisinin amacı, en üst ölçekte alınan plan kararlarının en alt düzeyde yer alan plan kararlarına kadar indirilerek, her düzeydeki planlar arasında ülke düzeyinde eş güdümün sağlanması ve alt düzeydeki planın üst düzeydeki plana uygun olup olmadığının denetlenmesidir. Her tür ve ölçekteki fiziki planların birbiri ile uyumu ve mekansal strateji planı hedeflerine ve kararlarına uygunluğunu sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının görev ve sorumlulukları arasındadır. Doğru yanıt D’dir.

Enkaz kaldırma hizmet grubunda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, afet bölgesinde enkazın kaldırılmasına yönelik koordinasyondan sorumludur. Bu kapsamda Bakanlık, “enkaz döküm alanlarını belirlemek”, “arama ve kurtarma çalışmaları bittikten sonra bina, tesisler ve çevredeki enkazın kaldırılmasını sağlamak”, “yıkılması gereken hasarlı binaların yıkılması, yıktırılması ve enkazın kaldırılmasını sağlamak”la yükümlüdür. Doğru yanıt A’dır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının taşra kuruluşu, 81 ilde mevcut olan Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’dir. Genel olarak imar ve planlama iş ve işlemleri, kooperatiflerle ilgili iş ve işlemler, proje ve yapım işleri, yapı malzemelerinin piyasa gözetim ve denetim faaliyetleri, yapı denetim faaliyetleri, ÇED hizmetleri, çevre izinleri ve çevre denetimleri, çevre yönetimi faaliyetleri, Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu faaliyetleri, doğal sit alanlarında iş ve işlemler, altyapı ve kent­sel dönüşüm hizmetleri ile ilgili olarak 6306 sayılı Kanun kapsamındaki iş ve işlemler, il müdürlükleri tarafından yürütülmektedir. Bu görevler, il müdürlükleri bünyesinde kurulan şube müdürlükleri eliy­le yerine getirilmektedir.  Doğru yanıt B’dir.

Özellikle deprem sonucu oluşması muhtemel zararların önlenmesi ya da en aza indirilmesi için imar planlarına ve standartlara uygun kaliteli yapıların yapılması olmazsa olmaz bir koşuldur. Fen, sanat ve sağlık kurallarına uygun, kaliteli, can ve mal güvenliğini sağlayacak nitelikte yapıların yapılması ise, projeler ve yapıların denetiminin gerçekleştirilmesiyle mümkündür. Yapı denetimine ilişkin esas ve usuller, 2001 yılında yürürlüğe giren 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir. Bu kapsamda, yapı denetim kuruluşlarına izin belgesi vermek, yapı denetim kuruluşlarını denetlemek ve Kanunda öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlerin faaliyetlerini durdurmak veya izin belgesini iptal etmek, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının görevidir.  Doğru yanıt C’dir.