AFET YÖNETİMİ I

Afete Müdahale Planı (AMP), genel tanımla, afete zamanında, hızlı, etkili ve sonuç alıcı müdahalenin yapılabilmesi için hazırlanan; müdahale aşamaları, yönetim sistemi, yönetim ekibi, yönetim merkezi, yönetim araçları ile ilgili işleyiş, standart ve kuralları kapsayan kılavuz dokümandır. Afete müdahale çalışmalarının kamu yönetimi tarafından yeterli ve düzenli biçimde, vatandaşın her zaman ulaşabileceği şekilde paylaşılması; medya kuruluşlarının kamu yönetimi tarafından bilgilendirilmesinde yöntem ve mekanizmaların çeşitlendirilmesi ve güçlendirilmesi.

Operasyon Planları: Yerel düzeyde, uygulamaya dönük, yetki, görev, sorumluluk ve kaynak (insan gücü, ekipman, fiziki, teknik, mali kapasite) eşleştirmesine dayalı, hazırlanması ilgili kademenin sorumluluğunda olan, kısa süreli planlardır.

Analiz Süreci: HG kaynak-envanter tespiti; HG işbirliğinin düzenlenmesi; saha destek ekiplerinin ve destek kaynakların intikal planlaması; HG Dakika Sıfır (afet anı) planlaması; HG acil durum iletişim bilgilerinin tespiti; Bakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezlerinin teşkili, HG raporlama ve haberleşme usullerinin tespiti.

TAMP kapsamında, afete müdahalede yerel düzeyde koordinasyon vali tarafından, vali yardımcıları ve İl Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi (İAADYM) ile sağlanır, destek birimler olarak basın sözcüsü, hukuk sorumlusu, irtibat sorumlusu ve güvenlik sorumlusu yer alır.

Afet bölgesinde İAADYM içinde ihbar takip masası ve emniyet, jandarma, askeri birlikler, İAADM ve diğer kamu kurumları personelinden oluşan gezici ilk tespit ekipleri kurulur.

Vali ve kaymakamlar il ve ilçe sınırları içinde afet ve acil durum hizmetleri ile ilgili tedbirlerin aldırılmasından, acil yardımların gerektirdiği harcamaların yapılmasından, kamu kurum ve kuruluşlarının personelinden geçici veya sürekli olarak ekiplerin oluşturulmasından, yerel düzeydeki servislerin yönetiminden, yükümlüler ile gönüllü gerçek ve tüzel kişilerin bölgelerindeki afet ve acil durum hizmetlerine katılımlarının sağlanmasından sorumludur. Ayrıca yaralıların bakımı için gerekli acil mal ve hizmetlere ilişkin ihtiyaçların ivedilikle yerine getirilmesi için mevzuatta yer alan yetkilerini kullanır ve gerekli tedbirleri alır.

Koordinasyon Ekipleri, hizmet grubunun planladığı çalışmaların afet anında hayata geçirilmesini sağlamak üzere, Bakanlık AADYM’lerde süreci yönetmekle görevli, hizmet grubunun ana ve destek çözüm ortaklarının katılımı ile oluşturulan idari ekiplerdir.

Müdahale organizasyonunda, Afet Müdahale Planını uygulamaya koyan servis olarak tanımlanmaktadır; olay türü ve müdahale seviyesi dikkate alınarak iki alt servise ayrılmıştır: Acil müdahale kapsamında sağlanması gereken asgari hizmetleri yerine getirmeye yönelik olarak Acil Durum Hizmetleri (haberleşme, ulaşım alt yapı, güvenlik ve trafik, yangın, KBRN, arama ve kurtarma, sağlık, enerji, tahliye-yerleştirme ve planlama, nakliye hizmetlerinden oluşmaktadır),  Acil müdahale çalışmalarının ardından, aynı zamanda uzun dönem iyileştirme çalışmalarına da zemin oluşturacak şekilde, iyileştirme çalışmalarının ilk adımını oluşturan Ön İyileştirme Hizmetleri (barınma, beslenme, defin, alt yapı, hasar tespit, gıda tarım ve hayvancılık, psikososyal destek, enkaz kaldırma hizmetler).

Geçici barınma programlarında yer alan destek yöntemlerine şu örnekler verilebilir:
İşgücü Desteği: Kendine yetebilme teşvikleri, sosyal yardımlaşma, ilave işgücü temini vb.
Malzeme Desteği: Genel ihtiyaç malzemeleri (gıda ve gıda dışı), barınak yapım-tesisat malzeme ve araçları, su-tuvalet-hijyen malzemeleri vb.

Çeşitli Destek: Nakit yardım, gıda kuponu, nakliye-taşıma, sigorta- teminat, pazar geliştirme-tedarik vb.

Bilgilendirme-Danışmanlık Desteği: Yerel bilgi merkezleri, idari-yasal danışmanlık, altyapı-yerleşim planlama, çevre ve kaynak yönetimi.
Kalite Denetimi Desteği: Teknik uzmanlık ve gözetim, kapasite geliştirme uygulamaları

Afete müdahale planlamasının temel yaklaşım ve kurallarını belirlemek, afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak ana hizmet ve koordinasyon birimlerine ait rolleri ve sorumlulukları tanımlamak amacıyla hazırlanan Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) 2014 yılında uygulamaya girmiştir.

Görev ve çalışmaların belirlenmesi için süreç analizi, organizasyon sürecine ait bir içeriktir.

Tüm HG planlarının bütünleştirilmesi, entegrasyon süreci içerisinde yer almaktadır.

Koordinasyonda yer alacak kuruluşların katkısının nitelik ve nicelik olarak tanımlanması, afete müdahalede koordinasyonunu kolaylaştırıcı başlıca faaliyetler arasında yer almaktadır.

TAMP kapsamında ulusal düzeyde koordinasyon birimleri olarak, Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu.AADYK bakanlardan oluşmaktadır.

Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği (Resmi Gazete 18.12.2013/28855) uyarınca, illerde afet ve acil durumların yönetiminden valiler sorumludur. Valiler, illerde ve gerek duyulan ilçelerde afete müdahaleyi yönetmek üzere, Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi (AADYM) kurmak ve 7 gün 24 saat esasına göre çalıştırılmasını sağlamaktan sorumludur.

Haberleşme, Ulaştırma Altyapısı, Nakliye, Teknik Destek-İkmal hizmetleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın sorumluluğunda yer almaktadır.

Beslenme, Türkiye Kızılay Derneği'nin sorumluluğundadır.

Zarar Tespit, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın; psikososyal destek, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın; hasar tespit, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın; defin hizmetleri ise İçişleri Bakanlığı'nın sorumluluğundadır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Geçici iskan: Afete hazırlık çalışmalarında önceden belirlenmiş alanlarda kurulan (mevsim çadırı, konteyner, karavan, tesis vb.) planlı birimlerde bireyin/ailenin günlük düzen kurabileceği, temel hizmetlerden düzenli yararlanabileceği süreli yerleşim.

Operasyon Planları: Yerel düzeyde, uygulamaya dönük, yetki, görev, sorumluluk ve kaynak (insan gücü, ekipman, fiziki, teknik, mali kapasite) eşleştirmesine dayalı, hazırlanması ilgili kademenin sorumluluğunda olan, kısa süreli planlardır.

Doğru cevap B şıkkıdır.