AFET YÖNETİMİ I

Afet yönetimi süreçlerinde müdahalenin yeri ve süresi afet önleme ve zarar azaltma, hazırlık ve kalıcı iyileştirme süreçlerine kıyasla daha sınırlı olmasına rağmen, yönetimin, halkın ve medyanın dikkati öncelikle müdahale uygulamalarına odaklanmaktadır. Bunun nedeni, afete müdahalenin doğrudan can güvenliği ile ilgili olması, afetten etkilenen insanların ve sahip oldukları varlıkların uğradığı ağır tahribat karşısında temel ihtiyaçların en hızlı ve etkili biçimde karşılanması beklentisidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kriz, afet kavramını da içine alan bir çatı kavramdır ve afetler dışında milli güvenliği, kamu düzenini ve güvenliğini ilgilendiren farklı olay ve durumları da kapsar. Ülkemizde 1999 depremleri sonrası “kriz” yerine “acil durum” ifadesi kullanılmaya başlanmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Afete müdahale, genel kabul gören yaklaşımla,
afet sırasında ve hemen sonrasında, afetin kayıp
ve zararlarını azaltmak, afetten etkilenen nüfusa
ve diğer varlıklara acil ve yeterli yardım sağlamak
üzere, afet türüne göre ve önceden planlanan, fiziksel,
teknik, sosyal, ekonomik, çevresel ve ilgili
diğer alanları kapsayan tüm süreç ve uygulamaları
ifade etmektedir

Acil yardımın ihtiyaca uygunluğu ve miktarı yerel yönetim birimlerine danışılarak, afetten etkilenen nüfusun katılımı sağlanarak, ekonomik, sosyal, kültürel destek mekanizmaları dikkate alınarak belirlenmektedir. Afete müdahale süreç ve uygulamalarının, afetten etkilenen nüfusun yerel özelliklere uygun olarak, hayatını, geçim kaynaklarını yeniden kurma çabalarını destekleyici, kalıcı uygulamalarla bütünleştirilmesine dikkat edilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Afete müdahale, dar anlamda, afet sonrasında sağlanan acil ve kısa süreli destek faaliyeti olarak tanımlanmakta ve insani yardım, acil yardım olarak da ifade edilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Afetten etkilenen nüfusun hayatta kalabilmesi ve varlığını sürdürebilmesi için gereken öncelikli adımların ve önlemlerin gerçekleştirildiği acil müdahale (acil yardım, insani yardım) aşamasından sonra, erken (ön) iyileştirme aşaması günlük hayatın afet öncesindeki olağan akışı olmasa da yeni koşullarda normalleşmesine, istikrar kazanmasına yardımcı bir geçiş dönemini oluşturmaktadır. Bu geçiş döneminde, bir yandan acil temel ihtiyaçlar karşılanırken ve ön iyileştirme önlemleri gerçekleştirilirken, aynı zamanda orta ve uzun dönemde gerçekleştirilecek, kalıcı, sürdürülebilir, kalkınmayı destekleyen iyileştirme uygulamaları için de başlangıç adımlarının oluşturulması söz konusudur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Afete müdahale amacının gerçekleştirilmesi doğrultusunda öncelikli hedefler arasında İnsan hayatının kurtarılması ve korunması, tıbbi ve psikolojik ilk yardım sağlanması; Tahliye, nakliye ve toplu acil beslenme ve barındırmanın sağlanması; Kayıp aile bireylerinin bulunması, ailelerin birleştirilmesi sayılabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Hayat kurtarma ve koruma bakımından en kritik saatlerde ilk müdahaleyi yapanlar, kendileri de afetzede olduğu halde söz konusu yerleşimde yaşayan kişilerdir. Bu durum afete birey ve toplum olarak hazırlığın, zarar görebilirlikleri yüksek topluluk ve alanlardan başlayarak, günlük hayat içerisinde yaygınlaştırılmasının önemini vurgulamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Afete müdahalede temel kurumsal paydaşlar, kendine özgü rolleri, karşılıklı ilişki ve faaliyet bütünlüğü çerçevesinde, önceden belirlenmiş koordinasyon ve işleyiş ilkeleri temelinde hareket etmektedirler. Afete müdahalede kurumsal paydaşlar, esas olarak:

 Doğru cevap C seçeneğidir.

Afet sonrası yetkili makamlarca olay türü, ölçeği ve etki derecesine göre olay seviyesi belirlenerek, müdahale için ihtiyaç duyulan destek durumu ve yardım talepleri değerlendirilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

OKS/Modüler sistem uyarlamasına göre doğru eşleşme Operasyon servisi – hizmeti yapan; Bilgi ve planlama servisi- planlayan; Lojistik ve bakım servisi- hizmete destek olan; Finans ve idari işler servisi- hizmetin finansmanını sağlayan şeklinde olacaktır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Günümüzdeki afet yönetiminin ve müdahalenin
şekillenmesine uzanan süreç, dünyada olduğu
gibi ülkemizde de, esas olarak Sivil Savunma hizmetleri
çerçevesinde gelişmiştir

Hızlı kentleşme, sanayileşme ve iklim değişikliğinin olumsuz etkileri ile birlikte dünyada afet tehlikelerine maruz alanların, nüfusun ve ekonomik
varlıkların artması; özellikle kalkınmakta olan ülkelerde mevcut tehlikelerle başa çıkmada fiziksel, ekonomik ve sosyal kapasite ve kaynakların yetersizliği,
afet türüne göre ve yeni tehlikelerle baş etme kapasitelerinin yeterince geliştirilememesi, yaşanan afetlerin yol açtığı ağır kayıplar ülkeleri afetlerle
ilgili önlemler almaya yöneltmiştir.

Ülkemizde 1999 depremleri sonrası “kriz” yerine “acil durum” ifadesi kullanılmaya başlanmıştır.

Afet önleme ve zarar azaltma planlarının geliştirilmesi, hayata geçirilmesi ve
sürdürülmesinde özellikle kurumsallaşmanın, kurumlar ve sektörler arası işbirliğinin yeterince sağlanamaması; idari, teknik, mali altyapıdaki
eksiklikler; kaynak tahsisinin yeterli olmaması; sosyal ve ekonomik kalkınmaya ayrılması gereken kaynakların afet zararlarının giderilmesine yönlendirilmesi
başta olmak üzere, çeşitli güçlüklerle karşılaşılmıştır

Tehlikelerin yol açabileceği ani ya da uzun süreli olumsuz etkilerle ülke, toplum, kurum ve toplulukların, temel yapı ve fonksiyonlarını korumak suretiyle, yaşam koşullarını aynen sürdürerek ya da koşullarını ileriye dönük planlarından vazgeçmeden dönüştürerek, baş edebilme kapasitesidir.

Maruz kalan varlıkların zarar görebilirlik koşullarına bağlı olarak afete dönüşebilen teknoloji kaynaklı başlıca olaylar büyük endüstriyel kazalar, ulaştırma kazaları, maden kazaları, baraj yıkılması vb.kritik yapı çökmeleri, denetimsiz işletme ya da maden atığının yol açtığı çevre kirliliği hasarları ve yangınlardır

Ülkemizde doğa kaynaklı afet can kayıplarında
deprem, heyelan ve sel olayları ilk üç sırayı almaktadır.

Zarar Görebilirlik İnsanların ve yaşam çevrelerinin maruz kaldıkları tehlikeyle baş edebilme kapasitesinin yeterli olmaması; fiziksel, sosyal, ekonomik,çevresel kayıp ve zarara uğrayabilecekleri korunmasızlık durumudur.

Afete müdahalenin süresi afetin türüne, büyüklüğüne,
ülkenin ve yerleşimin afete hazırlık durumuna,
afetten etkilenen nüfusun zarar görebilirlik
düzeyine, etkili müdahale için gereken kaynakların
yerel olarak varlığı ya da hızlı erişilebilecek durumda
olmasına bağlı olarak farklılık gösterecektir.