AFET YÖNETİMİ I - Deneme Sınavı - 12

Afete müdahalede temel amaç, afet bölgesinde mümkün olan en fazla sayıdaki insanın hayatının kurtarılması,
sağlığının korunması, kayıpların en düşük düzeyde kalmasını sağlamak ve hayatı olağan akışına
mümkün olan en kısa sürede, öncekinden daha iyi ve daha güvenli biçimde kavuşturmak için tüm sektörlerde
ve yerel özelliklere uygun olarak gerekli çalışmaların yapılmasıdır.
Afete müdahale amacının gerçekleştirilmesi doğrultusunda öncelikli hedefler:
• İnsan hayatının kurtarılması ve korunması, tıbbi ve psikolojik ilk yardım sağlanması
• Tahliye, nakliye ve toplu acil beslenme ve barındırmanın sağlanması
• Kayıp aile bireylerinin bulunması, ailelerin birleştirilmesi
• Afetten etkilenen nüfusun ve müdahale ile görevli kişilerin sağlıklarının korunması ve güvenliklerinin
sağlanması
• Afetten etkilenen nüfusun ve müdahale ile görevli kişilerin afet ile ilgili tam bilgi sahibi olmalarının
sağlanması, ikincil ve diğer afet risklerine, yapısal ve yapısal olmayan hasarlara karşı korunması
• Afetten etkilenen nüfusun temel ihtiyaçlarının zamanında, yeterli düzeyde, hiçbir biçimde ayrımcılık
yapılmadan ve yardıma bağımlılık yaratılmadan karşılanması
• Özel ihtiyaç sahibi (kronik hasta, engelli, hamile, bebek, kimsesiz, sosyal güvencesi olmayan vd)
afetzedelere gereken ek desteklerin süratle sağlanması
• Afet kayıplarının artmasının önlenmesi için afetin fiziksel, sosyal, ekonomik olumsuz etki ve zararlarının
azaltılması, afetten etkilenen nüfusa kendine yardım konusunda bilgi ve destek sağlanması
• Onarım gereken kritik altyapıların (haberleşme, enerji, ulaştırma, sağlık ve diğer) en kısa sürede
devreye sokulması; kamu hizmetlerinin daha güvenli biçimde yeniden başlatılması ve kesintisiz
sürdürülmesi
• Afetten etkilenen nüfusun sosyal ilişkilerinin ve toplum dayanışmasının korunması, sosyal destek
ağlarının güçlendirilmesi, psikolojik destek ve bilgilendirilmenin sağlanması
• Afetten etkilenen nüfusun yasal haklarını öğrenme ve kullanma, istek, talep ve şikayetlerini iletme
konusunda görevli başvuru makam ve adresleri konusunda eksiksiz bilgilendirilmesi

• Afet ve afete müdahale çalışmalarıyla ilgili doğru bilgi ve mesajların anlaşılır ifadelerle, zamanında

ve farklı iletişim olanakları kullanılarak toplum ve medya ile paylaşılması,
• Tarih ve kültür miraslarını, çevre ve çevre sağlığını koruyucu önlemlerin alınması
• Mülkiyetin korunması, mal varlıklarının kullanılabilmesine destek sağlanması
• Afet bölgesinde etki, hasar-zarar, ihtiyaç ve kaynak değerlendirmelerinin sektörler, kurum ve kuruluşlar
arasında etkili koordinasyonla sürdürülmesi
• Afet bölgesinde müdahale uygulamalarının, kaynak kullanımının düzenli değerlendirilmesi, eksiklerin
sektörler ve kurumlar arası işbirliğiyle yerinde giderilmesi.

Afete müdahalede temel kurumsal paydaşlar,
kendine özgü rolleri, karşılıklı ilişki ve faaliyet bütünlüğü
çerçevesinde, önceden belirlenmiş koordinasyon
ve işleyiş ilkeleri temelinde hareket etmektedirler.
Afete müdahalede kurumsal paydaşlar, esas
olarak:
• Merkezi Yönetim
• Yerel Yönetimler
• Özel sektör kurum ve kuruluşları
• Akademik kurum ve kuruluşlar
• Sivil toplum kuruluşları

• Ortak çalışmalar çerçevesinde uluslararası
kurumlardır.

Afet müdahale seviyesine göre, kamu yönetimi
birimleri ve kurumlarıyla işbirliği içerisinde afete
müdahalede yer alan uluslararası kuruluşlar, sivil ve
özel oluşumlar şöyle gruplanabilir:
• Birleşmiş Milletler kuruluşları, hükümetler
arası kuruluşlar,
• Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri
Federasyonu üye kuruluşları (IFRC)
• Toplum yararına çalışan, profesyonel işleyişe
sahip, sahada büyük bütçeli yatırımlarda
uygulamacı ve/veya aracı olarak görev alan
sivil kuruluşlar
• Faaliyeti ve kaynakları zorunlu üyeliğe dayalı
meslek kuruluşları (meslek odaları, birlikler)
• Faaliyeti ve kaynakları gönüllü üyeliğe dayalı
toplum tabanlı oluşumlar (doğrudan
afet/acil durum konularında uzmanlığı
olanlar, meslek/alan itibarıyla katkıda bulunanlar,
hizmet verdikleri hedef gruplar
itibarıyla destek sağlayanlar, farklı katkıda
bulunabilen çeşitli yerel örgütlenmeler,
kendiliğinden gruplaşarak katkı sağlayan
gönüllüler ve diğer)
• Özel sektör meslek örgütleri, tekil şirketler
ve diğer.

Afet sonrası değerlendirme aşamaları;

1. AŞAMA ilk 72 saat içinde İlk (ön) değerlendirme
2. AŞAMA 1-2 hafta içinde Hızlıdeğerlendirme
3. AŞAMA 2-4 hafta içinde Ayrıntılı
değerlendirme
4. AŞAMA 5 hafta ve sonrası Ayrıntılı değerlendirme (İyileştirme dahil)

Üzerinde sürekli çalışılan ve uygulamada geliştirilen ortak davranış kuralları insani yardım kuruluşlarının faaliyetlerinde esas olarak etik ve yasal bakımdan şu taahhütleri öngörmektedir:
• Afete müdahale insan odaklı olmalıdır,
• Afetin olumsuz etkileri en aza indirilmelidir,
• Afete müdahalede uluslararası davranış
kurallarına (IFRC Code of Conduct)
uyulmalıdır,
• Hesap verebilirlik sağlanmalıdır.

Yapılan faaliyetlerde toplumun bazı kesimlerine ayrıcalık tanınmamalı, olanaklar herkese eşit şekilde dağıtılmalıdır.

Afet yönetimi süreçlerinde müdahalenin yeri ve süresi afet önleme ve zarar azaltma, hazırlık ve kalıcı iyileştirme süreçlerine kıyasla daha sınırlı olmasına rağmen, yönetimin, halkın ve medyanın dikkati öncelikle müdahale uygulamalarına odaklanmaktadır. Bunun nedeni, afete müdahalenin doğrudan can güvenliği ile ilgili olması, afetten etkilenen insanların ve sahip oldukları varlıkların uğradığı ağır tahribat karşısında temel ihtiyaçların en hızlı ve etkili biçimde karşılanması beklentisidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kriz, afet kavramını da içine alan bir çatı kavramdır ve afetler dışında milli güvenliği, kamu düzenini ve güvenliğini ilgilendiren farklı olay ve durumları da kapsar. Ülkemizde 1999 depremleri sonrası “kriz” yerine “acil durum” ifadesi kullanılmaya başlanmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Afete müdahale, genel kabul gören yaklaşımla,
afet sırasında ve hemen sonrasında, afetin kayıp
ve zararlarını azaltmak, afetten etkilenen nüfusa
ve diğer varlıklara acil ve yeterli yardım sağlamak
üzere, afet türüne göre ve önceden planlanan, fiziksel,
teknik, sosyal, ekonomik, çevresel ve ilgili
diğer alanları kapsayan tüm süreç ve uygulamaları
ifade etmektedir

Acil yardımın ihtiyaca uygunluğu ve miktarı yerel yönetim birimlerine danışılarak, afetten etkilenen nüfusun katılımı sağlanarak, ekonomik, sosyal, kültürel destek mekanizmaları dikkate alınarak belirlenmektedir. Afete müdahale süreç ve uygulamalarının, afetten etkilenen nüfusun yerel özelliklere uygun olarak, hayatını, geçim kaynaklarını yeniden kurma çabalarını destekleyici, kalıcı uygulamalarla bütünleştirilmesine dikkat edilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Afete müdahale, dar anlamda, afet sonrasında sağlanan acil ve kısa süreli destek faaliyeti olarak tanımlanmakta ve insani yardım, acil yardım olarak da ifade edilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Afetten etkilenen nüfusun hayatta kalabilmesi ve varlığını sürdürebilmesi için gereken öncelikli adımların ve önlemlerin gerçekleştirildiği acil müdahale (acil yardım, insani yardım) aşamasından sonra, erken (ön) iyileştirme aşaması günlük hayatın afet öncesindeki olağan akışı olmasa da yeni koşullarda normalleşmesine, istikrar kazanmasına yardımcı bir geçiş dönemini oluşturmaktadır. Bu geçiş döneminde, bir yandan acil temel ihtiyaçlar karşılanırken ve ön iyileştirme önlemleri gerçekleştirilirken, aynı zamanda orta ve uzun dönemde gerçekleştirilecek, kalıcı, sürdürülebilir, kalkınmayı destekleyen iyileştirme uygulamaları için de başlangıç adımlarının oluşturulması söz konusudur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Afete müdahale amacının gerçekleştirilmesi doğrultusunda öncelikli hedefler arasında İnsan hayatının kurtarılması ve korunması, tıbbi ve psikolojik ilk yardım sağlanması; Tahliye, nakliye ve toplu acil beslenme ve barındırmanın sağlanması; Kayıp aile bireylerinin bulunması, ailelerin birleştirilmesi sayılabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Hayat kurtarma ve koruma bakımından en kritik saatlerde ilk müdahaleyi yapanlar, kendileri de afetzede olduğu halde söz konusu yerleşimde yaşayan kişilerdir. Bu durum afete birey ve toplum olarak hazırlığın, zarar görebilirlikleri yüksek topluluk ve alanlardan başlayarak, günlük hayat içerisinde yaygınlaştırılmasının önemini vurgulamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Afete müdahalede temel kurumsal paydaşlar, kendine özgü rolleri, karşılıklı ilişki ve faaliyet bütünlüğü çerçevesinde, önceden belirlenmiş koordinasyon ve işleyiş ilkeleri temelinde hareket etmektedirler. Afete müdahalede kurumsal paydaşlar, esas olarak:

 Doğru cevap C seçeneğidir.

Afet sonrası yetkili makamlarca olay türü, ölçeği ve etki derecesine göre olay seviyesi belirlenerek, müdahale için ihtiyaç duyulan destek durumu ve yardım talepleri değerlendirilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

OKS/Modüler sistem uyarlamasına göre doğru eşleşme Operasyon servisi – hizmeti yapan; Bilgi ve planlama servisi- planlayan; Lojistik ve bakım servisi- hizmete destek olan; Finans ve idari işler servisi- hizmetin finansmanını sağlayan şeklinde olacaktır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Günümüzdeki afet yönetiminin ve müdahalenin
şekillenmesine uzanan süreç, dünyada olduğu
gibi ülkemizde de, esas olarak Sivil Savunma hizmetleri
çerçevesinde gelişmiştir

Hızlı kentleşme, sanayileşme ve iklim değişikliğinin olumsuz etkileri ile birlikte dünyada afet tehlikelerine maruz alanların, nüfusun ve ekonomik
varlıkların artması; özellikle kalkınmakta olan ülkelerde mevcut tehlikelerle başa çıkmada fiziksel, ekonomik ve sosyal kapasite ve kaynakların yetersizliği,
afet türüne göre ve yeni tehlikelerle baş etme kapasitelerinin yeterince geliştirilememesi, yaşanan afetlerin yol açtığı ağır kayıplar ülkeleri afetlerle
ilgili önlemler almaya yöneltmiştir.

Ülkemizde 1999 depremleri sonrası “kriz” yerine “acil durum” ifadesi kullanılmaya başlanmıştır.

Afet önleme ve zarar azaltma planlarının geliştirilmesi, hayata geçirilmesi ve
sürdürülmesinde özellikle kurumsallaşmanın, kurumlar ve sektörler arası işbirliğinin yeterince sağlanamaması; idari, teknik, mali altyapıdaki
eksiklikler; kaynak tahsisinin yeterli olmaması; sosyal ve ekonomik kalkınmaya ayrılması gereken kaynakların afet zararlarının giderilmesine yönlendirilmesi
başta olmak üzere, çeşitli güçlüklerle karşılaşılmıştır