AFET YÖNETİMİ I - Deneme Sınavı - 17

Afet yönetimi basamakları;

Tehlikelerin belirlenmesine yönelik CBS veri tabanı başlıca dört ana gruba ayrılabilir:

Acil durum ve kriz basamakları;

Yapı denetimi yaklaşımı önemli bir zarar azaltma aracı olarak dört temel aşamadan oluşmalıdır; proje aşaması, inşaa aşaması, kullanıma açılış aşaması, kullanım sonrası denetim aşaması.

Çağdaş ve etkin bir afet yönetim sisteminin esasları aşağıda verildiği gibi olmalıdır. Afet öncesinde;

Meydana gelebilecek afetlerden toplumun en az zarar ve fiziksel kayba uğraması için gereken tümteknik, idari ve yasal önlemleri afet olmadan önce almalıdır.

Mümkün olan hallerde olayları önlemeli, mümkün olmayan hallerde ise arama, kurtarma, ilk yardım ve iyileştirme çalışmalarının en hızlı, verimli ve etkili bir şekilde yapılabilmesini sağlamak için planlar ve hazırlıklar yapmalıdır.

Afet zararlarının azaltılması çalışmalarını kalkınmanın her aşamasına dâhil etmeli ve böylelikle mevcut riskin artmasını önlemeli ve sürdürülebilir bir kalkınmayı sağlamalıdır.

Toplumun her kesiminin olayların etkilerinden en az zararla kurtulabilmesi için gerekli bilgilerle donatılmasını sağlayacak eğitim programlarını uygulamalı ve yeterli personeli yetiştirmelidir. Doğru cevap C'dir.

Planlama çalışmaları zarar azaltma aşamasının en önemli ayağını oluşturmaktadır. Hazırlanacak planların kapsamı, geçerliliği, uygulanabilirliği ve başka diğer faktörler planın başarısı için belirleyici olacaktır. Başarılı bir planın hazırlanması için bazı kriterlerin de yerine getirilmesi gerekir. Bu kriterleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Zarar azaltma aşamasında yapılması gereken çalışmaların bir kısmı aşağıdaki gibidir.

Afet yönetimi süreç ve uygulamalarıyla ilgili yasal düzenlemelerin (mevzuatın) gözden geçirilmesi ve ihtiyaç halinde yeniden düzenlenmesi,

Meydana gelebilecek olaylardan toplumun en az zarar ve fiziksel kayıplarla kurtulabilmesi için gereken teknik, idari ve yasal tüm önlemlerin olaylar olmadan önce alınması,

Mümkün olan hallerde olayları önlemek, mümkün olmayan hallerde ise, kurtarma, ilk yardım ve iyileştirme çalışmalarının zamanında, hızlı, verimli ve etkili bir şekilde yapılmasının sağlanması,

Yapı ve deprem/afet yönetmeliklerinin, alan kullanım yönetmeliklerinin gözden geçirilmesi ve gerekiyorsa yeniden düzenlenmesi,

Afet tehlikesi ve riskinin makro ve mikroölçekte yeniden belirlenmesi, geliştirilmesi ve tehlike haritalarının hazırlanması,

Ülke/Bölge için deprem kayıt şebekeleri ve afet erken uyarı ve kontrol sistemlerinin kurulması ve geliştirilmesi,

İhtiyaç duyulan bilimsel ve teknik araştırma-geliştirme faaliyetlerinin planlanması ve uygulanması,

Afet zararlarının azaltılması konusunda ilgili her kesimi kapsayan geniş kapsamlı eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi ve toplumda bir zarar azaltma kültürünün oluşturulması şeklinde sıralanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

İyileştirme aşamasında gerçekleştirilmesi gereken çalışmalar:

Afete uğramış toplulukların haberleşme, ulaşım, su, elektrik, kanalizasyon gibi hayati ihtiyaçlarının düzenli biçimde sağlanması,

Barınma ihtiyaçlarına kalıcı çözümlerin geliştirilmesi, daha gelişmiş ve güvenli daimi iskânın sağlanması,

Kamu hizmetlerinin, eğitim, sosyal ve ekonomik faaliyetler başta olmak üzere günlük yaşamınzaman içerisinde geliştirilerek, normale döndürülmesi ve

Afetten etkilenen topluluklar için, daha gelişmiş ve güvenli daimi iskânın sağlanması ve tüm donanımları ile daha gelişmiş bir yaşam çevresi oluşturulmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Fiziksel dirençsizlik;

Yerleşme alanlarında uygulanması gereken zarar azaltma çalışmaları;

Yapısal zarar azaltma yaklaşımları ağırlıklı olarak mühendislik ve mimarlık çözümleri gerektiren, yapıların öncelikle herhangi bir afet karşısında zarar görmeyecek şekilde tasarlanması ve inşa edilmesini hedefleyen, afetin şiddetine göre ise yapının alacağı hasarın en aza indirilebilmesini ve içinde bulunanların güvenli bir şekilde tahliye edilebilmesini sağlayan teknik, yönetsel ve hukuksal çalışmaların bütünüdür. Doğru cevap B'dir.

Yapıların içinde ve dışında (çevresinde) bulunan insanlar ile insanlara ait araç ve gereçlerin zarar görmemesi için alınan ve yapı taşıyıcı sistemi ile doğrudan ilişkisi olmayan tedbirlerin bütünü yapısal olmayan zarar azaltma faaliyetleridir. Doğru cevap C'dir.

Zarar azaltma çalışmalarının yönetsel ve hukuksal bileşenleri genel olarak şu şekilde sıralamak mümkündür:

Zarar azaltma sürecinde belirlenmesi gereken acil durum faaliyetleri;

Jeolojik Veri Tabanı; jeolojik haritalama, neo-tektonik veriler, deprem kaynaklarının belirlenmesi (diri faylar) ve paleosismoloji ile şiddet belirlemeye yönelik deprem senaryoları bileşenlerini içermektedir. Doğru cevap A'dır.

Yapılan çalışmaların her aşamasının düzenli ve doğru bir biçimde kaydedilmesi hem geri dönüşler açısından hem de plan ve stratejileri değerlendirecek ölçütlerin oluşturulmasında ve kullanılmasında önemli veriler sağlayacaktır. Plan ve stratejilerin her aşamasında geri dönüşler yapılabileceği ve ortaya çıkan ya da çıkması muhtemel aksaklıklar ile ilgili çeşitli düzeltme ve değişiklikler yapılabileceği gözden kaçırılmamalıdır. Bu geri dönüşler ile yapılan çalışmalar aynı zamanda farklı aşamalarda test de edilmiş olmaktadır. Bu süreçlerin sağlıklı yürütülebilmesi için de yapılan tüm çalışmaların arşivlenmesi oldukça büyük katkı sağlayacaktır. Doğru cevap B'dir.

Zarar azaltma kavramı tanımlanırken genel olarak afetin oluşturduğu tehlikenin önlenmesi veya bu tehlikenin oluşturduğu risklerin azaltılması ve ortaya büyük kayıpların çıkmasının önüne geçilmesi için yapılması gereken çalışmaların bütününe verilen isim olarak tanımlamak doğru olacaktır. Doğru cevap C'dir.

Afet sonrası zarar azaltma çalışmalarının özellikleri aşağıdaki gibidir:

Afet öncesi çalışmalar Risk Yönetimi altında toplanmakta ve zarar azaltma bu çalışmalar içerisinde en önemli role sahip olmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Zarar azaltma yaklaşımlarının önündeki temel engeli toplumsal dirençsizlik olarak tanımlamak mümkün görünmektedir. Doğru cevap B'dir.