Afet Kanun ve Düzenlemelerinin Örgütsel Sağlık Çerçevesi

Afetleri etkili bir biçimde yönetebilmek ve afet kayıplarını en aza indirmek amacı ile başta özel sektör olmak üzere, toplumun tüm paydaşlarının afet yönetim sisteminin risk azaltma, hazırlık, müdahale, iyileştirme ve yeniden inşa gibi tüm aşamalarına etkin olarak katılımının sağlanması çağdaş bir afet yönetim sisteminin ön koşulu olmaktadır.

İl sağlık müdürü afet ve acil durumlarında Sağlık Bakanlığı adına afet ve acil durumunu yönetmek ile sorumludur.

İl sağlık müdürü, yukarıda belirtilen dört birim adına afet durumlarında planın yürürlüğe girmesinden ve yürütülmesinden sorumludur. Planın İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü(ADM) ile uyumlu bir biçimde yürütülmesini sağlar.

İl sağlık müdürünün onayı ile basının ve toplumun bilgilendirmesini sağlar, basın yayın organlarında yayınlanan haberleri takip eder/ ettirir, bu kaynaklardan toplanan bilgileri il sağlık müdürüne iletir.

Servis sorumlusu sağlık müdürlüğü bünyesindeki kamu personeli, sözleşmeli personel ve hizmet alımı yolu ile temin edilen tüm güvenlik personelinin çalışmalarından sorumludur.

Lojistik servis müdahale aşaması boyunca ihtiyaç duyulan malzeme, ilaç, yakıt, yiyecek gibi ekipmanların ve bunun gibi malzemelerin kendi kaynaklarından veya ilgili kurumlardan teminini sağlayan birimdir.

Lojistiğe bağlı eczacılık birimi afet durumlarında acil gerekli ilaç ve tıbbi malzemenin teminini ve ulaşımını sağlar.

Lojistik içinde yer alan Tıbbi cihaz ve biyomedikal birimi afet anında laboratuar hizmetlerinin sağlanabildiği hastaneleri tespit eden, hasara uğramış laboratuarlarda gerekli cihazların teminini sağlayan birimdir.

Lojistik servisinde yer alan yatırımlar birimi sağlık kurumlarındaki hasar tespit çalışmalarına eşlik eden ve sağlık kuruluşlarının hasar tespitlerinin kayıtlarını tutan birimdir.

İl Sağlık Müdürünün görevlendireceği Personel Hizmetlerinden sorumlu başkan ve/veya başkan yardımcısı planlama servisinin sorumluluğunu üstlenir.

Planlama servisinin içinde yer alır. Görevleri şunlardır:

• İhtiyaç halinde afet bölgesinde veya geçici yerleşim alanlarında yürütülecek sağlık ile ilgili toplum eğitim çalışmalarını operasyon servisi ve ilgili birimleri ile birlikte yürütür.
• İhtiyaç halinde planlama servisinde diğer birimlerin çalışmalarına yardımcı olur.

Planlama servisinin içinde yer alır. Görevleri şunlardır:

• Afet durumlarında ortaya çıkabilecek personel ile ilgili disiplin işlerinden sorumlu
• İhtiyaç halinde planlama servisinde diğer birimlerin çalışmalarına yardımcı olur.

Müdahale aşaması boyunca ihtiyaç duyulan harcamaların düzenli ve usulüne uygun şekilde yapılmasını sağlar.

Afetlerde Sağlık Hizmetleri Birimi, Acil Sağlık Hizmetleri Birimi, Hastane Hizmetleri Birimi, Özel Teşhis Ve Tedavi Merkezleri Birimi, Özel Yataklı Birimi, Özellikli Sağlık Hizmetleri Birimi, Özel Ağız Ve Diş Sağlığı Birimi, Toplum Sağlığı Birimi, Sağlık Meslekleri Birimi, Aile Hekimliği Birimi, Bulaşıcı Hastalıklar Birimi, Çevre Sağlığı Birimi, Çocuk, Ergen, Kadın ve Üreme Sağlığı Birimi, Kanser Birimi, Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Birimi, Ruh Sağlığı Birimi,Tüberküloz Birimi, Aşı Programları Birimi, Göç Sağlığı Birimleri operasyon servisi içerisinde görev alır.

Acil Sağlık Hizmetleri Başkanlığı operasyon servisinde yer alır ve Sağlık Bakanlığı SAKOM, İl ADM veya AFAD ile koordinasyonu sağlar.

Operasyon servisi içinde yer alan Kamu Hastaneleri Hizmetleri Başkanlığı ildeki kan merkezlerini ve kan ürünleri stoklarını tespit eder, ihtiyaçların karşılanmasını sağlar.

Afet anında aşı, anti serum ve enjektör ihtiyaçlarını tespit eder ve soğuk zincir şartlarında hizmet birimlerine ulaştırılmasını, ilgili birimleri ile işbirliği yaparak sağlar.

Çocuk, Ergen, Kadın Ve Üreme Sağlığı Birimi kimsesiz kalan çocukların koruma altına alınmasında Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığına bağlı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile gerekli olduğu durumlarda işbirliği içinde çalışır.

Türkiye’de afet yönetimi ve koordinasyonu alanında dönüm noktası ise 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’dir.

Depremden korunmak, deprem zararlarını azaltmak, deprem sonrası yapılacak faaliyetler hakkında öneriler sunmak ve depremle ilgili araştırmalar için politikaları ve öncelikleri belirlemek amacıyla kurulmuştur.

Başkanlık personelinden oluşan ve yirmidört  saat  esasına  göre  çalışan  Başkanlık Afet  ve Acil Durum Yönetim Merkezi’dir.

Yılda en az iki kez valinin başkanlığında toplanmak zorundadır.

Afet ve olağandışı durumlarda medikal kurtarma yapmak üzere, illerde Bakanlık tarafından afet ve olağandışı durumlarda görev yapmak üzere, istekli sağlık personeli arasından seçilerek eğitilmiş ve sertifikalandırılmış olan kişilerden oluşan ulusal medikal kurtarma ekipleridir.

Afet ve acil durumlarda, hasta ve yaralıların tahliyesi ve acil müdahalesini yapacak personeli eğitimli bulundurmak, ilgili kurum ve kuruluşların icra edeceği eğitim ve tatbikatlara asli görevlerini aksatmayacak şekilde katılım sağlayan askeri birimdir.

Bölge referans kan merkezlerinde kan ve kan bileşeni ürünlerini sürekli hazır halde bulundurmak ve kapasitelerini arttırmaktır.