AFET TIBBI VE YÖNETİM İLKELERİ - Deneme Sınavı - 7

150-200 litre

Acil sağlık hizmetleri; “herhangi acil bir hastalık ya da kaza sonrası ortaya çıkan ve zaman kaybetmeksizin müdahale gerektiren durumlarda, hasta ya da yaralının yaşamının ve yaşam kalitesinin korunması için yapılması gereken tıbbi bakım ve müdahaleleri
kapsar” Doğru cevap B'dir.

Napolyon 1792’de ordu içerisinde ilk defa tıbbi birliklere görev vermiştir. Kırım Savaşı’nda (1854 – 1855) yaralı askerleri katır sırtında taşımak için tarihin ilk ambulanslarından sayılabilecek kakuleler (cacolet) kullanılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Türkiye’de doktorlu ya da doktorsuz çalışan tüm ambulanslarda, Anglo-Amerikan Modelde olduğu gibi “kap ve götür” prensibi ile hizmet verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Temel Yaşam Desteği: Kalbi duran birine olay yerinde bulunalar tarafından, olay yerinin imkanları ile yapılması gereken; suni solunum, kalp masajı ve otomatik eksternal defibrilatör tedavisini kapsayan uygulamaların bütünüdür. Doğru cevap C'dir.

24 saat kesintisiz sadece ambulans hizmeti verilen, ihtiyaca göre birden fazla ekip ve ambulans
bulundurulan, idari ve özlük hakları bakımından
112 ambulans hizmetleri başhekimliğine bağlı ve
kadrolu personeli olan istasyonlardır.
A tipi istasyonlarda kendi içerisinde ikiye ayrılır;
• Ekip içerisinde hekim bulunan “A1 tipi” istasyonlar. Doğru cevap E'dir.

Acil tıp teknisyenleri (ATT), hastane öncesi acil bakıma özel yetiştirilen profesyonel insan gücüdür. ATT’ler hastane öncesi acil sağlık hizmetleri dışında, acil servislerde, iş güvenliği ve sağlığının gerekli olduğu alanlarda ve sağlık ile ilgili diğer birimlerde
de görev yapabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

1.Seviye (S1) olaylarda, olayın oluşturduğu hasar yerel imkanlar ile çözümlenebilir ve müdahale, İAADYM’nün oluşturacağı kapasiteile çözümlenebilir. Doğru cevap A'dır.

4.Seviye (S4) olaylarda, olayın oluşturduğu hasarın üstesinden gelinebilmesi için destek illeri ile birlikte ulusal ve uluslararası kapasitenin takviyesine ihtiyaç duyulur. Doğru cevap B'dir.

Siyah (Ölü/Umutsuz Vaka)
Olay yerinde kesin ölüm bulguları olan veya acil tıbbi bakım sağlanmasına rağmen yaşama şansı olmayan yaralılardır. Afetin büyüklüğüne göre acil tıbbi bakım sağlanmasına rağmen çok az yaşama şansı olan bazı yaralılar da umutsuz vaka olarak kabul edilebilir. Doğru cevap E'dir.

İleri Acil Tıbbi Bakım Alanı  Nakil Organizasyonu
Tahliye ve Nakil Alanı
Hasta Bakım ve Gözlem Alanı
Olay Yeri
Triyaj
Hastane. Doğru cevap C'dir.

Afet yönetimindeki yeri ve önemi dikkate alınarak hastanelerde afet güvenliği bakımından üç temel hedef esas alınmaktadır. Bu hedefler, öncelik sırasıyla; 1. Hayatın korunması: Hasta, hasta yakını ve hastane çalışanlarının can güvenliğini korumak, 2. Yatırımın korunması: Hastaneye ait yatırımın (tesis ve donanımın) zarar görmesini önlemek,3. Fonksiyonun (işlevin) ve işleyişin korunması: Hastanenin faaliyetlerini her durumda kesintisiz sürdürebilmesini sağlamaktır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) farklı kıtalardaki ülkelerde uygulaması giderek yaygınlaşan Güvenli Hastane (Safe Hospital) yaklaşımında, hastanelerin afet tehlike ve risklerini değerlendirme ve planlama konuları, kontrol listeleri birbiriyle bütünlük içerisinde ele alınır.

Yapısal olmayan risklerin azaltılması amacıyla yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde, yapısal olmayan elemanın zarar görebilirliği ve hastanenin hizmetine etkisi öncelik sırasıyla, 
a) can güvenliği, b) ekipman-donanım kaybı, c) fonksiyonun kesintiye uğraması riskleri bakımından değerlendirilmelidir.

Yapısal olmayan elemanlarla ilgili afet risk azaltma amaçlı, koruyucu önlemlerden  Günlük bilgi ile gerçekleştirilebilecek basit önlemler (örneğin, düşüp kayarak çıkışı kapatacak, insana ya da donanıma zarar verecek eşyanın yerini değiştirme vb),

Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) olarak kısaltılmıştır.

Olaya özel planlar: Bu bölümde, Olaya Özel Plan tanımı ve örnekleri yer almaktadır: Hastane içi yangın, kimyasal olaylarda hastane yönetimi, hastanede tahliye gerektiren durumlar, hastanenin iş sürekliliğinde kesinti durumları.

2015 yılında yayınlanan Hastane Afet ve Acil Durum Planları Uygulama Yönetmeliği (Resmi Gazete 20.3.2015/29301) ile tüm hastaneler Sağlık Bakanlığınca belirlenen Kılavuz çerçevesinde Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) hazırlamakla görevlendirilmiştir. HAP hazırlama adımlarının ayrıntılı olarak yer aldığı Yönetmelik uyarınca, hastanelerde HAP Başkanı olarak tanımlanan hastane yetkili yöneticisi tarafından, yine söz konusu Yönetmelik’te belirtilen personelin görevlendirilmesiyle HAP Hazırlama Komisyonu oluşturulur. HAP, tüm üyelerinin görev, uzmanlık alanı, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde aktif katkısı ve katılımıyla, bu Komisyon tarafından hazırlanır, uygulaması süreklidir, yılda bir kez güncellenir.

Triyaj tıbbi müdahalenin ilk ve en önemli basamağıdır, yaralının ulaştığı her tıbbi basamakta yeniden yapılan, sürekli ve dinamik bir sıralama, sınıflandırma uygulamasıdır. Afet ve acil durumda ise triyajı “yaralıların yaralanma derecelerine göre sınıflandırılması ve tedavi önceliklerinin belirlenmesi” şeklinde tanımlamak mümkündür.

HAP Hazırlama Kılavuzu’nda, ülkemizde hastane triyaj sisteminde kullanılan kategoriler (renk kodlaması)  şu şekilde belirtilmektedir: - Kategori I (yeşil: acil değil) - Kategori II (sarı: geciktirilebilir) ilave acil tıbbi bakım - Kategori III (kırmızı: acil hastalar) cerrahi veya acil tıbbi bakım- Kategori IV (siyah: ölü).