AFET SENARYOSU VE TATBİKATLAR

Yerel/bölgesel düzeyde tatbikat uygulamalarıyla;

• Yerel/bölgesel düzeyde hazırlık ve müdahale kapasitesinin arttırılmasını sağlamak,

• Yerinden müdahale kapasitesinin geliştirilmesini sağlamak hedeflenmektedir.Yerel/bölgesel düzeyde tatbikat uygulamalarıyla;

• Yerel/bölgesel düzeyde hazırlık ve müdahale kapasitesinin arttırılmasını sağlamak,

• Yerinden müdahale kapasitesinin geliştirilmesini sağlamak hedeflenmektedir.

Yangın tatbikatları ile;

• Olası yangın olaylarının önlenmesi için gerekli koruyucu önlemlerin alınması,

• Yangın sırasındaki doğru davranış şekli ile yangına müdahale yöntemlerinin öğrenilmesi,

• Yangın sırasındaki söndürme ve kurtarma tekniklerinin bilinmesi ve uygulanması,

• Kişilerin yangın güvenliği konusunda bilgilendirilmesi ve bu bilgilerin beceriye dönüştürülmesi,

• Yangın anında kullanılacak koruyucu teçhizat ile söndürme malzeme ve cihazlarının tanınması amaçlanmaktadır.

NATO ülkelerinin ve ortaklık ülkelerinin krizlerin, çatışmaların ve afetlerin sonuçlarının üstesinden gele- bilmesi ve bu konuda yapılan hazırlıkların yardımlaşa yürütülmesi için NATO kapsamında kurulmuş bir oluşumdur.

INSARAG 3 Bölge Grubundan oluşmaktadır.

Üç INSARAG Bölge Grubu şunlardır:

• Afrika-Avrupa-Orta Doğu bölgesi

• Güney ve Kuzey Amerika bölgesi

• Asya-Pasifik bölgesi

Türkiye Afrika-Avrupa-Orta Doğu bölgesi grubundadır.

Birleşmiş Milletler INSARAG (Uluslararası Arama Kur- tarma Tavsiye Grubu) 2017 yılı bölgesel lideri AFAD olmuştur.

Afet ve acil durumlarda can ve mal kurtarma, sağlık, iaşe, ibate, güvenlik, mal ve çevre koruma, sosyal ve psikolojik destek hizmetlerinin verilmesine yönelik çalışmalar müdahale olarak nitelendirilir.

Bina Tahliye Tatbikatı
Kurum ve kuruluşlarda mevzuat gereğince yapılması gereken bir diğer tatbikat ise tahliye tatbikatlarıdır.
Tahliye tatbikatının amacı
Tahliye tatbikatları ile;
• Tahliyeyi iç veya dış olumsuz etkiler nedeniyle can güvenliğini sağlayarak bina için veya dışına gerçekleştirmek,
• Olası deprem/yangın gibi acil durumlar sırasında binaların planlı bir şekilde boşaltılması ve önceden belirlenen açık alanlarda/ toplanma alanında hiçbir izdihama yol açmadan toplanmayı sağlamak,

Yangın eğitimi ve uygulamalı yangın tatbikatlarının senede en az 1 kez yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

Tahliyeyi iç veya dış olumsuz etkiler nedeniyle can güvenliğini sağlayarak bina yalnız içine değil dışına da gerçekleştirmek gerekir.

Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durulmalıdır.
Balkona çıkılmamalıdır.

NATO Sivil Acil Durum Tatbikatları Planlama Politikası ve Ortaklık Çalışma Programı (PWP)
çerçevesinde Avrupa-Atlantik Afet Müdahale Eşgüdüm Merkezi (NATO EADRCC) ve Avrupa-Atlantik Afet Tepki Birimi (EADRU) tarafından her yıl bir ülkede “Saha Sonuç Yönetimi Tatbikatları” düzenlenmektedir.

Tatbikatların Genel Amacı
1. Sivil Olağanüstü Hal Planlaması (CEP) Bölgesi’ndeki ülkeler arasında işbirliğini geliştirmek ve ulusal kapasitelerinin NATO Avrupa Atlantik Ortaklığı Konseyi (NATO EAPC) kapsamında geliştirilmesini sağlamak,
2. Tatbikatın düzenleneceği ülkelerin uluslararası yardım alma ve bunu etkin bir şekilde organize etme, uluslararası yardım kurtarma ekiplerinin yönetimi noktasında kapasitesini arttırmak,
3. Avrupa-Atlantik Afet Müdahale Eşgüdüm Merkezi (EADRCC) prosedürlerinin geliştirilmesi ve Avrupa-Atlantik Afet Tepki Birimi (EADRU) kapasiteleri ve kabiliyetlerinin KBRN (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer) de dahil olmak üzere arttırılması amacıyla ülkeler arasında işbirliğini arttırmak,
4. Komşu ülkeler arasında sınır geçiş prosedürlerini uygulamak ve işbirliğini arttırmak,
5. Uluslararası organizasyonlar arasında işbirliğini ve koordinasyonu arttırmak,
6. Kentsel arama-kurtarmada INSARAG rehberinin pratiğini yapmak.

Yangın Tatbikatı Ülkemizde kurum kuruluş ölçeğinde ve mevzuat gereğince gerçekleştirilen tatbikatların başında “yangın tatbikatları” gelmektedir.
Yangın Tatbikatının Amacı
Yangın tatbikatları ile;
• Olası yangın olaylarının önlenmesi için gerekli koruyucu önlemlerin alınması,
• Yangın sırasındaki doğru davranış şekli ile yangına müdahale yöntemlerinin öğrenilmesi,
• Yangın sırasındaki söndürme ve kurtarma tekniklerinin bilinmesi ve uygulanması,
• Kişilerin yangın güvenliği konusunda bilgilendirilmesi ve bu bilgilerin beceriye dönüştürülmesi,
• Yangın anında kullanılacak koruyucu teçhizat ile söndürme malzeme ve cihazlarının tanınması amaçlanmaktadır.

INSARAG’ın Yetkisi
INSARAG, aşağıdaki konularda INSARAG Yürütme Grubunun denetimi altındadır:
• Acil durum hazırlık ve müdahale faaliyetlerini daha etkili hale getirmek ve bu sayede daha çok hayat kurtarmak, çekilen acıları azaltmak ve olumsuz sonuçları en aza indirmek,
• INSARAG Harici Sınıflandırma (IEC) sürecinin yönetilmesi yoluyla da olabilecek şekilde,
bir afet bölgesindeki göçüklerde çalışan uluslararası USAR ekipleri arasındaki işbirliğinde
verimliliği artırmak,
• Afete yatkın ülkelerde arama-kurtarma hazırlığını iyileştirmek üzere tasarlanmış ulusal
USAR kapasite ve faaliyetlerinin güçlendirilmesini desteklemek; böylece ulusal USAR ekip sınıflandırma süreçlerinin düzenlenmesi konusunda ülkelere yardımcı olmak suretiyle gelişmekte olan ülkelere öncelik vermek,
• Uluslararası düzeyde faaliyet gösteren ulusal USAR ekipleri arasında sürekli işbirliği için
uluslararası alanda kabul edilmiş prosedür ve sistemler geliştirmek.
• USAR prosedürleri, kılavuz ilkeleri ve en iyi uygulamaları geliştirmek ve acil durum yardım aşaması boyunca ilgili kuruluşlar arasında işbirliğini güçlendirmek,

INSARAG Bölge Grupları
Üç INSARAG Bölge Grubu şunlardır:
• Afrika-Avrupa-Orta Doğu bölgesi
• Güney ve Kuzey Amerika bölgesi
• Asya-Pasifik bölgesi
Türkiye Afrika-Avrupa-Orta Doğu bölgesi grubundadır.

Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi Projesi (AYDES)
Bütünleşik afet yönetiminin tüm aşamalarının elektronik ortamda takip edilip, yönetebileceği coğrafi bilgi sistemi tabanlı bir karar destek sistemidir.
Proje ile yedekli, güvenli ve kesintisiz sistem altyapısı üzerine inşa edilmiş olup;
• Coğrafi bilgi sistemleri ve ortak harekat resmi tabanlı,
• İlgili kurum ve kuruluşlarla entegre veri tabanına sahip,
• Afet yönetiminde görevi olan tüm paydaşlarca ulaşılabilir,
• Etkin kaynak yönetimi yapabilen,
• Merkezi komuta kontrol yapısına sahip,
• Durumsal farkındalığı destekleyen,
• Erken uyarı ve tahmin yapabilen,
• Modelleme ve simülasyon yapabilen,
• Karar destek mekanizmalarına sahip bir sistemin oluşturulması hedeflenmiştir.

Türkiye Afet Müdahale Planının (TAMP) amacı; afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak hizmet grupları ve koordinasyon birimlerine ait rolleri ve sorumlulukları tanımlamak, afet öncesi, sırası ve sonrasındaki müdahale planlamasının temel prensiplerini belirlemektir.

5902 sayılı yasada hazırlık; Afet ve acil durumlara etkin bir müdahale amacıyla önceden yapılan her türlü faaliyet olarak tanımlanmaktadır. Kaynak: Afet Terimleri Sözlüğü

Afet ve acil durumlarda can ve mal kurtarma, sağlık, iaşe, ibate, güvenlik, mal ve çevre koruma, sosyal ve psikolojik destek hizmetlerinin verilmesine yönelik çalışmalar müdahale olarak nitelendirilir.