AFET SENARYOSU VE TATBİKATLAR

İzleme, tatbikat sırasında sergilenen işlerle ilgili çıktı, etki ve tepkilerin gözlemlenebildiği ve tatbikat süresi boyunca da sürekliliği olan bir süreçtir. İzleme, sayesinde değerlendirme için gerekli olan göstergelere/verilere ait durum bilgileri tespit edilir.

İyi bir değerlendirme;

Yukarıda sıralanan önemli hedeflerin yakalanabilmesi için, değerlendirmeye olan yaklaşım sistematik olmalıdır. Yani rastgele ve üstünkörü olmak yerine bütünü içermeli, yöntemli ve düzenli olmalıdır.

Tatbikat sırasında değerlendirmecinin rolü; Yürütülen müdahaleleri ve oyuncuların aldıkları kararları yakından gözlemlemek ve buna bağlı olarak hazırlanacak raporda tatbikat sırasında neyin doğru neyin yanlış gittiğini saptamaktır.

Değerlendirmecinin rolü, tatbikata yönelik ön hazırlık çalışmalarının yapıldığı sürecin başlarında, hatta henüz hedeflenen amaçlar belirlenirken başlar. Değerlendirmeciler hedeflenen amaçları, tatbikatın senaryosunu ve tatbikatın yürütüleceği yetki alanını çok iyi bilmek zorundadırlar.

Değerlendirme ekibinde yer alacak olan kişiler için beklenen beceriler: Değerlendirme konusunda teknik uzmanlık; Plana aşina olma; Yazılı ve sözlü iletişim becerileri; Organizasyon becerileri; Olaylar ve amaçlar arasındaki ilişkiyi görme becerisidir.  Kişisel özellikler ise İnsani ilişkiler, duyarlılık; Tarafsız olma; Kendi kendini yönlendirebilme; Değişen durumlara hızlı uyum sağlama; Yardıma istekli olma; Dürüstlük ve güvenilirlik: Olayları doğru bir şekilde rapor edip, bilgileri gizli tutmadır.

Değerlendirme ekibi tatbikattan önce eğitime/ toplantıya alınarak tatbikatın amacı ve hedefleri ile katılımcıların ve değerlendirmecilerin rolleri ve sorumlulukları da dahil bilgilendirilmelidir. Ayrıca tatbikat öncesinde yapılan eğitim/toplantıda değerlendirme ekibine, neye bakacağı, ne kaydedileceği, değerlendirme kılavuzlarını veya diğer değerlendirme araçlarını nasıl kullanacağı, verilerin analizini nasıl yapacağı ile ilgili bilgiler verilmelidir.

Değerlendirme süreci boyunca izlenecek yolu aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Başarılı bir rapor için değerlendirmeci gereksiz ayrıntılara girmeden amaçlar ve hedefler doğrultusunda raporu sınırlandırmalıdır.

Raporlama tatbikatlar açısından şeffaflık ve sergilenen işlemler açısından hesap verilebilirlik sağladığı için son derece önemlidir. Doğru yapılan raporlama ile yönetsel kararların isabetliliği artırılmış, düzenleyici ve önleyici faaliyetler tespit edilmiş ve sergilenen tatbikata ciddiyet katılmış olacaktır.

Verilerin analiz edilmesi basamağında içinde bulunduğu tatbikat değerlendirme sürecinin tüm basamakları için yapılan çalışmalar bu bölümde detaylandırılır. Diğerleri "Sonuç ve Öneriler" kısmında detaylandırılır.

Tatbikat Sonuç Raporu’nda  genellikle aşağıdaki başlıklar yer almaktadır:

Tatbikatın yeri ve tarihi; Tatbikatın konusu ve amacı; Tatbikata katılan kişi/kurum ve kuruluşlar; Tatbikat değerlendirme süreci; Sonuç ve öneriler

Doğru cevap B dir. Katılımcıları bir yarışın içine sokup kimin daha iyi olduğunu belirleme, Tatbikat değerlendirmenin amaçlarından birisi değildir. 

Medya ile hangi bilgilerin paylaşılacağının belirlenmesi iyi bir değerlendirmenin sağladığı olanaklardan değildir. Doğru cevap C'dir.

Tatbikat sırasında değerlendiriciler oyuncuların kendilerini değil, yürüttükleri faaliyetleri değerlendirmelidir. Doğru cevap D'dir.

Genel eylemleri en iyi dinleyecek ve görebilecek konumda olunmalı ve tatbikata müdahale edilmemelidir. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Başarılı bir değerlendirme için göz önüne alınması gereken hususlar aşağıdaki gibidir:

Tatbikat izleme ve değerlendirme aşamasında sıklıkla karşılaşılan sorunlar aşağıdaki gibidir:

Doğru cevap E dir. Seçeneklerin hepsi başarılı bir değerlendirme için göz önüne alınması gereken hususlardır.

Doğru cevap D dir. Değerlendirme yöntemlerini seçmek, değerlendirme takımını seçip eğitmek ve Tatbikat Sonuç Raporu’nu hazırlamak, Değerlendirme ekip liderinin görevleridir.

Doğru cevap B dir. Plana aşina olma, Değerlendirme ekibinde yer alacak olan kişiler için beklenen becerilerden birisidir.

Doğru cevap C dir. Değerlendirme ekibinde yer alacak olan kişiler için beklenen beceri ve kişisel özellikleri içeren dokümanlar, Tatbikatın doğru bir şekilde değerlendirilebilmesi için gerekli olan dokümanlardan birisi değildir.