AFET SENARYOSU VE TATBİKATLAR - Deneme Sınavı - 8

Afete hazırlık, afetlere zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edebilmek için afet öncesinde yapılması gereken planlama, eğitim, tatbikat, erken uyarı sistemlerinin kurulması, acil yardım malzeme stokları, halkın bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi gibi faaliyetlerin sürekli ve sürdürülebilir olarak yürütüldüğü süreçtir.

Türkiye Afet Müdahale Planının hedefleri: • Hayat kurtarmak, • Kesintiye uğrayan hayatı ve faaliyetleri en kısa sürede normale döndürmek, • Müdahale çalışmalarını hızlı ve planlı bir şekilde gerçekleştirmek, • Halk sağlığını korumak ve sürdürmek, • Mülkiyet, çevre ve kültürel mirası korumak, • Ekonomik ve sosyal kayıpları azaltmak, • İkincil afetleri önlemek ya da etkilerini azaltmak, • Kaynakların etkin kullanımını sağlamaktır.

Yangın tatbikatları ile; • Olası yangın olaylarının önlenmesi için gerekli koruyucu önlemlerin alınması, • Yangın sırasındaki doğru davranış şekli ile yangına müdahale yöntemlerinin öğrenilmesi, • Yangın sırasındaki söndürme ve kurtarma tekniklerinin bilinmesi ve uygulanması, • Kişilerin yangın güvenliği konusunda bilgilendirilmesi ve bu bilgilerin beceriye dönüştürülmesi, • Yangın anında kullanılacak koruyucu teçhizat ile söndürme malzeme ve cihazlarının tanınması amaçlanmaktadır. Acil durum toplanma bölgesinde nasıl toplanılacağının belirlenmesi bina tahliye tatbikatlarının amacıdır.

Deprem anında balkona çıkmak uygun bir davranış değildir.

Sivil Olağanüstü Hal Planlaması (CEP), NATO ülkelerinin ve ortaklık ülkelerinin krizlerin, çatışmaların ve afetlerin sonuçlarının üstesinden gelebilmesi ve bu konuda yapılan hazırlıkların yardımlaşa yürütülmesi için NATO kapsamında kurulmuş bir oluşumdur.

NATO EADRCC Sonuç Yönetim Tatbikatları bu amaçlara sahiptir.

Modül saha tatbikatlarının amacı müdahale ekiplerinin ve ekipmanlarının kendi kendine yetebilirlik, ortaklaşa çalışma, koordinasyon ve prosedürler ile özellikli (spesifik) müdahale kapasitesini test etmek için imkan sağlamaktır. Masabaşı tatbikatlar ise kilit noktadaki personelin derinlemesine eğitimini amaçlamaktadır. Kapsamlı saha tatbikatlarının genel amacı Avrupa Birliği Sivil korunma otoriteleri ve ekipleri arasında işbirliği ve hazırlığı geliştirmektir.

BM INSARAG Bölgesel Deprem Simülasyon Tatbikatlarının amacı, ev sahibi ülkenin ulusal tatbikat kapasitesini güçlendirmektir.

Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi Projesi (AYDES), bütünleşik afet yönetiminin tüm aşamalarının elektronik ortamda takip edilip, yönetebileceği coğrafi bilgi sistemi tabanlı bir karar destek sistemidir.

İzleme, tatbikat sırasında sergilenen işlerle ilgili çıktı, etki ve tepkilerin gözlemlenebildiği ve tatbikat süresi boyunca da sürekliliği olan bir süreçtir

Tatbikat değerlendirmenin amacı; kritik görevlerdeki performansların değerlendirilmesi, karşılaşılabilecek güçlükleri görme/tanıma ve iyileştirme için gereken alanları belirleme, hazırlıklı olmayı iyileştirme olarak sıralanabilir. Değerlendirme katılımcının yargılanması için değil tatbikatı yapanın kendini test etmesi içindir.

Tatbikat sırasında karşılaşılan eksiklerin, hata ve sorunların “başarısızlık” olarak değerlendirilmesi gibi bir yaklaşımdan ziyade; geliştirilmesi, değiştirilmesi ve eklenmesi gereken unsurlar olduğu düşünülmelidir. Dolayısıyla değerlendirme ile yeni öneri ve görüşlerin ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır.

Genel eylemleri en iyi dinleyecek ve görebilecek konumda olunmalı ve tatbikata müdahale edilmemelidir.

Değerlendirme ekibinde yer alacak olan kişiler için beklenen beceri ve kişisel özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Değerlendirme konusunda teknik uzmanlık • Plana aşina olma • Yazılı ve sözlü iletişim becerileri • Organizasyon becerileri • Olaylar ve amaçlar arasındaki ilişkiyi görme becerisi • İnsani ilişkiler, duyarlılık • Tarafsız olma • Kendi kendini yönlendirebilme • Değişen durumlara hızlı uyum sağlama • Yardıma istekli olma • Dürüstlük ve güvenilirlik: Olayları doğru bir şekilde rapor edip, bilgileri gizli tutma

Tatbikat değerlendirme yaklaşımı için izlenecek yol aşağıdaki gibidir: 1. Değerlendirmenin planlanması ve organize edilmesi 2. Tatbikatın gözlemlenmesi ve verilerin toplanması (izleme) 3. Verilerin analiz edilmesi 4. Tatbikat sonrası, taslak “Tatbikat Sonuç Raporu” oluşturulmaya başlanılması 5. Oyunculardan ve değerlendirmecilerden mevcut bilgileri almak için toplantı yapılması 6. Gelişmelerin/iyileştirmelerin belirlenmesi 7. “Tatbikat Sonuç Raporu”nun tamamlanması 8. İyileştirmelerin takip edilmesi

Tatbikatın gözlemlenmesi ve verilerin toplanması için 15 dakika önce değerlendirme alanında olunmalıdır.

Doğru yapılan raporlama ile yönetsel kararların isabetliliği artırılmış olur.

Raporları usulen/formaliteden yazmak, raporlamada karşılaşılan sorunlardan biridir.

Tatbikatla ilgili güçlü ve zayıf yönler, öneri ve değerlendirmeler Sonuç ve Öneriler başlığı altına yazılır.

Oyuncuların kendilerini değerlendirmek tatbikat sırasında değerlendirmeciler tarafından yürütülecek olan özel işlerden biri değildir.