AFET SENARYOSU VE TATBİKATLAR - Deneme Sınavı - 12

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında yönetmeliğe göre işyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlar şunlardır:

Risk değerlendirmesi sonuçları

Yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama ihtimali

İlk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar

Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali

Sabotaj ihtimali gibi hususlar dikkate alınarak belirlenir.

Meydana gelen olayın sonuç ve boyutlarına ve etkilenenlerin olayın üstesinden gelip gelememelerine göre acil durum veya afet birbirinden ayrılmaktadır. Afet olayı yıkıcı, harap edici etkisiyle normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve yerel imkânlarla olayın üstesinden gelinemeyen durumlardır.

Biyolojik afetler ve salgın hastalıklar, deprem, kuraklı ve sel doğa kaynaklı afetler arasındadır.  Radyolojik ve nükleer kazalar ise insan kaynaklı afetler arasındadır.

Afet senaryosu hazırlamanın amaçları şunlardır:

Afet Senaryosu İçin Yapılması Gereken Temel Çalışmalar sırasıyla şöyledir:

Yasal olarak hazırlanmak zorunda olan planlar şunlardır:

Doğa ve teknolojik kaynaklı tehlike ve tehditler hangi büyüklükte olursa olsun, bunlara karşı önceden koruyucu ve önleyici önlemler almayan ve hazırlıklı olmayan toplumların olaylarla karşılaştığında olaya zamanında, hızlı ve etkili olarak  müdahale etme ve olayı en az zarar ve kayıplarla atlatma şansı bulunmamaktadır.

Teknolojik tehlikeler Endüstriyel Kazalar, Çeşitli/karışık Kazalar ve Ulaşım kazaları şeklinde üçe ayrılır. Doğru cevap B'dir.

Kökeni ne olursa olsun, potansiyel bir tehlikenin belirlenmesi için; veri ve bilgi toplanması, jeolojik ve zemin özellikleri, tehlikenin kaynağı, büyüklüğü, oluş sıklığı, süresi, olası etkileri veya şiddeti, olma olasılıkları, harita hazırlanması çalışmalarının yapılması gerekir. Doğru cevap E'dir.

Zarar görebilirlik farklı tür ve büyüklükteki tehlikeler karşısında, insanların ve yaşam çevrelerinin uğrayabileceği fiziksel, toplumsal, ekonomik veya çevresel zarar ve kayıpların ölçüsü olarak tanımlanır. Doğru cevap D'dir.

Sosyal zarar görebilirlik, toplumların nüfus yoğunluğu, yaş ve cinsiyet oranları, bilgi ve eğitim düzeyi gibi nüfus ve eğitimle ilgili faktörleri içerir. Doğru cevap C'dir.

Yakın çevrede can kaybı, sağlık problemleri, hayvan ve zirai ürün kayıpları ve üretim kayıpları ölçülebilen zarar görebilir unsurlar arasında yer alır. Kültürel değer ve güven kaybı ise ölçülemez unsurlar arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Tarım ürünleri ve stokları, toprak verimi, canlı hayvan kaybı ve insan sağlığı kuraklık ve açlık kapsamında 'Ölçülebilir Zarar Görebilir Unsurlar' arasında yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yoksulluk ve az gelişmişlik, hızlı nüfus artışı, hızlı ve denetimsiz kentleşme ve sanayileşme, ormanların ve çevrenin tahribi, bilgisizlik, bilinçsizlik ve eğitim eksikliği, yaşam tarzında meydana gelen büyük değişimler, savaşlar ve sivil kargaşalar 'Zarar Görebilirliğe Etki Eden Faktörler' arasında yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

Bir yer için riskten bahsedebilmemiz için en azından bir tehlikenin ortaya çıkma olasılığının olması, tehlikenin tehdidine maruz kalabilecek bir veya birden fazla varlığın olması ve tehlikeye maruz varlıkların zarar görebilir olması gerekir. Doğru cevap E'dir.

Bir toplumun, bir yapının veya hizmetin, tehlike oluştuğunda görebileceği hasar veya zararın olası ölçüsünün belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmaya zarar görebilirlik analizi denilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Tehlikenin kaynağı, büyüklüğü, oluş sıklığı, süresi ve olası etkileri ile ilgili bilgilerin toplanması ve belirlenmesine yönelik çalışmalar tehlike analizi
olarak tanımlanır (AFAD, 2014).

Eğitim eksikliği ve yetersizliklere dayalı olaylar: Teknolojik kazalar, trafik kazaları,
yangınlar vb.

Kökeni ne olursa olsun, potansiyel bir tehlikenin belirlenmesi için;
• Veri ve bilgi toplanması,
• Jeolojik ve zemin özellikleri,
• Tehlikenin kaynağı,
• Büyüklüğü,
• Oluş sıklığı,
• Süresi,
• Olası etkileri veya şiddeti,
• Olma olasılıkları,
• Harita hazırlanması,
çalışmalarının yapılması gerekir.

Yer ivmesinin 0.40 g ve daha büyük olması beklenen bölgeler I. derece, 0.30-0.40 g arasında olması beklenen bölgeler II. derece, 0.20-0.30 g arasında olması beklenen bölgeler III. derece, 0.10- 0.20 g arasında olması beklenen bölgeler IV. derece ve 0.1 g’den küçük olması beklenen bölgeler V. derece deprem tehlikesi altında olan bölgeleri göstermektedir.