AFET RİSK AZALTMA POLİTİKALARI

2010 yılında gerçekleşen Haiti'de gerçekleşen depremde 316.000, 1995 yılında Kobe'de gerçekleşen depremde 5.500, 2004 yılında Sumatra'da gerçekleşen depremde 230.000, 1999 yılında Gölcük'te gerçekleşen depremde 17.480, 2003 yılında Bam'da gerçekleşen depremde ise 41.000 insan hayatını kaybetmiştir. Doğru cevap A'dır.

Üretecekleri deprem potansiyelleri bakımından faylar, aktif (diri) ve aktif olmayan (pasif) faylar olarak iki gruba ayrılır. Geçmişte hareket etmiş ve gelecekte hareket etmesi söz konusu değilse bu faylar aktif olmayan (pasif) faylar olarak adlanır. Doğru cevap E'dir.

P dalgaları; en hızlı hareket eden dolayısıyla deprem istasyonuna ilk ulaşan dalgalardır. P dalgaları sıkışma hacim nitelikli dalgalardır. Doğru cevap B'dir.

S dalgaları; P dalgalarından sonra deprem istasyonuna ikinci ulaşan dalgalardır. Bu dalgalar makaslama hacim nitelikli dalgalardır. Doğru cevap D'dir.

L dalgaları; deprem istasyonuna ilk ulaşan yüzey dalgasıdır. Yılanın hareketine benzer özellikte sağa-sola kavisli hareket gösterir. Doğru cevap A'dır.

Sismik dalganın ilk görüldüğü an, dalganın varış zamanıdır. P dalgası ilk kayıdı yapılan dalgadır; çünkü en hızlı deprem dalgasıdır. Sismometreye ikinci gelen ise S dalgasıdır. Yüzey dalgaları (L ve R dalgaları) ise sismometreye en son ulaşan dalgalardır. Doğru cevap E'dir.

1. derece deprem bölgeleri deprem riskinin en yüksek olduğu alanları, 5. derece deprem bölgeleri ise deprem riskinin en düşük olduğu alanları temsil etmektedir. Doğru cevap A'dır.

Fayların yapısal analizinin yapılması,bölgedeki litolojilerinin tanımlanması sondaj çalışmalarının önlenmesi,jeomorfoloji özeliklerinin belirlenmesi Paleosismolojinin çalışma alanları içerisindedir. Ancak sondaj çalışmalarının önlenmesi değil, sondaj çalışmalarının yapılması Paleosismolojinin çalışma alanları içerisindedir. Doğru cevap C'dir.

" ≥8.0 - Hemen hemen veya tümüyle yıkım oluşur" seçeneğinde doğru bilgi verilmiştir. Diğer eşleştirmeler yanlıştır. Doğru cevap C'dir.

Sismikce aktif ve deniz ya da okyanusa kıyısı olan bölgelerde tsunami deprem sonrasında karşılaşılması muhtemel tehlikeler arasındadır. Fay zonunun hareketine bağlı deniz/okyanus tabanın yükselmesi/alçalması sonucu oluşan devasa dalgalar tsunami olarak adlanır. Devasa bu dalgalar yüzlerce km/s hızda hareket etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Depremi yer kabuğunun herhangi bir kesiminde belirli bir zaman diliminde birikmiş olan enerjinin ani olarak boşalması ve bu boşalma sırasında oluşan sismik dalgaların yer kabuğunu titreştirmesi olayı olarak tanımlayabiliriz.

Deprem, kütle hareketleri ve volkanik aktivite ana jeolojik afet türleridir. Örn., Yer sarsıntıları, yer değiştirme, tsunami, kaya düşmesi, heyelan, çığ, kül yağışı, lav akması, piroklastik akma.

Sismik dalga türlerinden ikisi yer kürenin içlerinde seyahat eder. P (birincil) dalgaları
yerin tüm oluşuklarından (sıvı, katı) geçer ve en hızlı harekete sahip dalgalardır. S (ikincil) dalgaları sadece katı oluşuklarından geçer; hareket hızları P dalgalarının yarı hızından biraz daha fazladır. L ve
R dalgaları (Yüzey dalgalar) okyanustaki dalgalara benzer nitelikte yer yüzeyinde ve
yerin en üst katmanında hareket eder. Yüzey dalgalarının hızları S dalgası hızından çok daha yavaştır.

Depremin büyüklüğü merkez üssünden belirli uzaktaki sismografta kaydedilen yeryüzü hareketinin en büyük genliğidir.

Bir alanda meydana gelen yer sarsıntısının şiddeti ve karakteri (1) depremin büyüklüğü, (2) alanın odak noktasından uzaklığı, (3) alandaki litolojilerin özelliği ve (4) deprem dalgalarının sıklığı gibi faktörlere bağlıdır.

Depremi çalışan jeologlar uzun dönem deprem tahminlerini paleosismoloji çalışmalarının sonucuna göre değerlendirir.

Deprem sarsıntıları dik yamaçlardaki zeminin ya da zayıf sedimanın hareketine neden olabileceği gibi nemliliği olan kumlu, siltli ve killi çökellerin yer sarsıntısıyla aniden dayanımlarını kaybetmesine, tsunamiye, yangın ve salgın hastalıkların oluşmasına da yol açar.

Yaklaşan levha sınırlarında meydana gelen depremler, diğer levha sınırlarının aksine yaklaşan
levha sınırları boyunca orta ve derin odaklı depremler yaygınca gelişir.

Richter büyüklük ölçeğidir; bu ölçek, sismografın depremin merkez üssüne olan uzaklığı ile deprem
dalgalarının genliği arasındaki logaritmik ilişkiden oluşturulmuştur.

Deprem çalışan jeologlar, paleosimoloji çalışmaları ile depremleri üreten fayları ortaya koyabilmektir.
Bu çerçevede aktif fayların karakteristikleri ve tanımsal özellikleri belirlenebilmektedir.