AFET PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ

Afetlerin toplumsal yaşam üzerindeki etkileri ve ortaya çıkarttığı en yüksek kırılganlık özellikle kadınlar, engelliler, çocuklar, yaşlılar, gençler üzerinde çok daha yüksek düzeyde gerçekleşmektedir. Buna göçmenleri ve azınlıkları da eklemek mümkündür.

Vanuatu, Tonga, Filipinler, Japonya, Kosta Rika, Guatemala, El Salvador, Bangladeş, Şili, Hollanda, Fiji, Kamboçya gibi ülkeler dünyada afetlere en fazla maruz kalan ülkeler arasında sıralanabilir.

Konutlar, şirketler ve altyapı depremin ekonomiye doğrudan maliyetleri arasında yer alırken, dolaylı maliyetleri; katma değer kaybı, acil yardım harcamaları ve toplam hasar kaybıdır.

Göç, yaşam alanlarının tahribi, işgücünün yaşam kalitesini düşürmesi, toplumsal psikolojiyi bozması,tüketim tercihlerinin ve önceliklerinin değişimi gibi etkiler afetlerin toplumsal etkileri arasında yer almaktayken üretim (iktisadi faaliyet) alanlarının tahribi afetlerin ekonomik etkileri arasında yer almaktadır.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, İnsani Gelişme Raporu- 2014, kırılganlığı geleneksel olarak, şoklara karşı sigortalanmayı ve mülk ve gelirleri çeşitlendirmeyi de kapsayan risk yönetimini ve risklere maruz kalma durumu olarak tanımlamaktadır.

Makroekonomik performans, yoksulluk, harici sektör performansı gibi göstergeler ekonomik etkinlik; eğitim ve sağlık, demografi ve istihdam ve ordu gibi göstergeler ise sosyal etkinlik kapsamında yer almaktadırlar. Ekonomik meşruiyet çerçevesinde yer alan göstergeler ise; yatay eşitlik, hükümetin etkinliği ve iş çevresidir.

Makroekonomik performans, yoksulluk, harici sektör performansı gibi göstergeler ekonomik etkinlik; yatay eşitlik, hükümetin etkinliği ve iş çevresi gibi göstergeler ekonomik meşruiyet ve eğitim ve sağlık, demografi ve istihdam ve ordu gibi göstergeler ise sosyal etkinlik kapsamında yer almaktadırlar.

Birleşmiş Milletler İnsani Gelişme Raporu (2014)'na göre yoksullar ve toplumdan dışlanmış kayıt dışı çalışanlar ekonomik şoklar ve sağlık şoklarına karşı daha fazla kırılgandırlar.