AFET PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ

Sosyal bilimlerde yaygın şekilde kullanılan sosyal sermaye kavramı, sosyal ilişkilerde güven ve ilişkilerde karşılıklılık çerçevesinde tanımlanmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Sosyal sermayenin önemli bir bileşeni olan güven ile afet arasındaki ilişkiyi ortaya koyan çalışmalar, afet sonrasında farklı sosyal kesimler arasında güven inşasının mümkün olduğundan bahsetmektedir. Özellikle afet zararlarını azaltmada birinci dereceden sorumlu olan kamu temsilcilerinin bu konuda yetersiz kalmaları durumunda, afet topluluğunda tanıdık olmayan dışarıdan yardıma gelen farklı sivil oluşumlara karşı büyük güven duyduklarını dile getirmektedirler. Doğru yanıt D'dir.

Depresyon afet sonrası görülebilen psikolojik etkiler arasında yer almaktadır. Diğer şıklarda yer alanlar ise doğrudan ya da dolaylı olarak afetin fiziksel etkileridir. Doğru yanıt E'dir.

Çocuğun yaşı, cinsiyeti, maruz kaldığı travmatik olayın niteliği, kişilik özelliği, bilişsel özellikleri, aile içi ilişkilerinin niteliği gibi etmenler afet sonrası stres bozukluklarının etkilerini belirleyebilmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Çocukların doğru bir eğitim ile afet konusunda daha duyarlı bireyler hâline gelebileceği fikri, afete daha dayanaklı toplumlar yaratma çabalarında son dönemlerde kabul görmeye başlamıştır. Çocukların deneyimlerinin ve kararlarının dikkate alındığı afet planlamalarında okul ve çocuk merkezi rol oynamaktadır. Bu projelerden birisi de “Okul Temelli Afet Yönetimi” olarak da adlandırılan ve Türkiye’de de pilot uygulaması başlatılan eğitim pratiğidir. Bu uygulamada, sosyal ilişki ağının merkezine çocuk ve okul yerleştirilmekte ve okuldan edinilen bilgiler çocuk aracılığı ile sosyal topluluğa aktarılmaktadır. Bu uygulamada hareket noktalarından biri, sosyal sermaye bakımından çocukların da güçlü olması ile
ilgili argümanlardır. Diğer bir ifade ile çocukların rahat ilişki kurabilmesi ve bilgilerini bu şekilde geniş sosyal kesimlere yayabilme kapasiteleri, bu pratiğin temelinde yer almaktadır. Doğru yanıt E'dir.

Genç ve çocuklara yaşadıkları afet ile ilgili resim çizdirme, fotoğraf çektirme, film hazırlama, spor ve oyun faaliyetleri afet kaynaklı travmanın etkisini azaltmada oldukça işlevseldir. Doğru yanıt A'dır.

İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) bu bilinçle, 2013 yılında zihniyet dönüşümünü esas alan; farkındalık, bilinçlendirme ve gönüllüler oluşturmayı amaçlayan Afete Hazır Türkiye eğitim seferberliğini başlatmıştır. Afete Hazır Aile, Afete Hazır İş Yeri ve Afete Hazır Okul kampanyalarından oluşan Afete Hazır Türkiye projesi ile bugüne kadar 3 milyonu aşkın vatandaşa afet bilinci eğitimleri verilmiştir. Doğru yanıt C'dir.

Bodstein ve arkadaşları (2014) yaşlı nüfusun kırılganlığını arttıran faktörlerle ilgili olarak üç başlıktan bahsetmektedir: işlevsel olarak yaşanılan düşüklük, kazalar, kentleşme ve yaşlanma. Doğru yanıt B'dir.

Yaşlı nüfus homojen bir nitelik göstermemektedir. Cinsiyet, yaş, ekonomik ve sosyal konum, siyasal unsurlar gibi faktörler farklılık kaynakları arasındadır. Doğru yanıt A'dır.

Afet nedeniyle yaşanan en önemli sorunların yaşlı nüfus ve sivil toplum kuruluşları (STK) gözü ile sıralanışı farklıdır. yaşlılar: Gelir, sağlık hizmetlerine erişim, barınma, yaşlılara özelsağlık hizmetlerine ulaşım,  yiyecek ve beslenme ve aileden izole olmayı ilk sıralara koyarken STK'lar bunlardan farklı olarak psikososyal gereksinimleri ve sosyal yapıların yıkılması/zarar görmesini ilk sıralara koymaktadır. Doğru yanıt C'dir.