AFET PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ

Prince

Windelband

Drabek

1990’lı yılların sonları

Acil durum yönetimi

I, II, III ve IV

Doğal afetler

Acil müdahaleleri yönetme

Tüm tehlikeler yaklaşımı

Samuel Prince’in Halifax Limanı’nda iki geminin çarpışması faciasını (6 Aralık 1917) temel alan öncü doktora çalışması, afet sosyolojisi alanında ilk sistematik sosyal bilim çalışması olduğu için önemlidir. Doğru yanıt B'dir.

Türkiye’de afetlerin sosyolojik bir problem olarak ele alınmasının tarihi çok yenidir; bu alanda yapılmış ilk sosyolojik çalışmalar ancak 1990’lı yılların sonlarına uzan-maktadır. 1999 Marmara Depremi afet araştırmalarının içeriği ve yönelimi açısından da bir dönüm noktası oluşturmuştur. Bu deprem bir yandan, afetleri sonuçları toplumsal olan ‘doğal’ bir olgu olarak inceleme eğilimine sahip fen bilimcilerin aksine, afetin kendisine toplumsal bir olgu olarak yaklaşan sosyolojik araştırmaların yükselişine neden olmuştur. Bir yandan da afetleri devlet- sivil toplum ilişkisinin ve demokrasi sorununun bir konusu hâline getirerek yeni tartışma alanları yaratmıştır. Doğru yanıt D'dir.

Acil durum yönetimi; “potansiyel tehlikeli durumlarda var olan belirsizliklerin en aza indirgenmesi ve kamu güvenliğinin en üst düzeye çıkartılması süreci” olarak tanımlanmaktadır. Acil durum yönetimi kavramsallaştırmasının bu noktada yöneldiği temel amaç, bir felakete ilişkin olarak; “bir felaketin yaşam döngüsünü”, afet öncesi, afet anı ve sonrasını; ona hazırlıklı olmak, yanıt vermek, iyileştirme ve etkilerini en aza indirgeme gibi birtakım strateji ve taktiklerin uygulanması yoluyla acil durumların veya felaketlerin maliyetlerinin sınırlandırılması oluşturmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Drabek'e göre afet sosyolojisi alanındaki konuların derinliği ve çeşitliliği dikkate alınarak söz konusu çalışmaların literatüre katkıları göz önünde bulundurulduğunda dört önemli boyut ön plana çıkmaktadır: Bunlar, Afetlere yönelik toplumsal mitlerin deşifre edilmesi, afet sosyolojisinin afet araştırmalarına yönelik yöntemsel tasarımlara katkısı, afet çalışmalarına kuramsal katkılar ve afet çalışmalarında sosyal eleştiri boyutudur. Doğru yanıt D'dir.

Söz konusu öneriler arasında şunlar bulunmaktadır:
• Tüm tehlikeler yaklaşımı esastır.
• Planlama ve hazırlık faaliyetleri, gerçekleştirilmesi gereken ve alınacak hedefler değil, sürekli süreçlerdir.
• Mitlere değil sosyal bilim alanının araştırma bilgisine dayalı olarak, program etkinliklerine, önceliklerine ve uygulama stratejilerine rehberlik edilmelidir.
• Afet planları davranışsal tepki için kılavuzlar olacaksa, bunları uygulayanlar tarafından geliştirilmelidirler.
• Acil müdahaleleri yönetmek, otoriteye dayalı olmaktan ziyade kaynak temelli teorik modellerin uygulanmasını gerektirir.

Doğru yanıt D'dir.

Afet;Tamamen kendilerinden özgürleşilebilecek vakalar olmamakla birlikte, gerek ortaya çıkma olasılıkları öncesi toplumsal hazırlık aşamasında ve gerekse ortaya çıktıklarında ve sonrasında toplumsal bakımdan nasıl tepki gösterilebileceklerine ilişkin bir bilgi konusu olarak sosyolojik boyutta ele alınabilirlik taşımaktadırlar.Doğru cevap B'dir.

Afet sosyolojisinin tarihçesi açısından sosyologların büyük bir bölümünün afet ortaya çıktığında “insanların buna nasıl tepki göstermekte oldukları?” sorusu üzerine odaklandıkları dikkat çekmektedir.Doğru cevap B'dir.

Prince’in (1920) Halifax Limanı’nda iki geminin çarpışması faciasını (6 Aralık 1917) temel alan öncü doktora çalışmasından bu yana bu soru, sosyolojik araştırma gündemini belirleyen anahtar sorulardan birini oluşturmuştur (Drabek, 2005). Bu çalışma afet sosyolojisi alanında ilk sistematik sosyal bilim çalışması olduğu için önemlidir. Doğru cevap E'dir

HALİFAX PATLAMASI Halifax Patlaması, 6 Aralık 1917 sabahında Kanada’nın Halifax kentinin limanında Fransız patlayıcı yüklü kargo gemisi SS Mont-Blanc ile Norveç SS Imo gemisinin çarpışmasının ardından gemide çıkan yangın sonucu meydana gelen patlamadır. Patlama 1945’te ilk atom bombasının patlatılmasına kadar insan eliyle gerçekleştirilmiş en büyük patlama olup, şimdiye kadarki nükleer olmayan en büyük patlamadır. Halifax kentinin kuzey yakası önce sular altında kalırken ardından bir tsunami yaşanmış ve yaklaşık 2000 kişi hayatını kaybederken, 9000 kişi patlamanın etkisiyle kör ve sakat, 25000’den fazla kişi ise evsiz kalmıştır.Doğru cevap C'dir.

Mikro düzey etkileşim grubu yakın çevre içindeki etkileşim grubudur. Seçeneklerde ki aile grubu buna bir örnektir Doğru cevap B'dir.

Türkiye’de afetlerin sosyolojik bir problem olarak ele alınmasının tarihi çokyenidir; bu alanda yapılmış ilk sosyolojik çalışmalar ancak 1990’lı yılların sonlarına uzan-maktadır.