AFET EKONOMİSİ VE SİGORTACILIĞI

Risk, gerçekleşebilecek ama gerçekleşmesi ya da ne zaman gerçekleşeceği kesin olmayan bazı istenmeyen olayları ifade eder.

Risk Türleri;

Risk Yönetim Süreci;

1- Riskin Belirlenmesi

2- Risk Analizi

3- Risk Değerlemesi

4- Risk Kontrolü

Risk kontrolü; risk politikaları oluşturarak, iş birimlerinin risk alan faaliyetlerini gözden geçirerek, yönetimsel bilgi ile üst yönetim raporlamalarını sağlayarak, risk yönetimi sürecinde aktif bir şekilde çekirdek kontrollerin uygulanmasıdır.

Pek çok risk yönetim tekniği olabilir ancak bu teknikleri dört ana başlık altında incelenebilir.

Sigorta, olası risklerin ortaya çıkaracağı zararların, maddi boyutlarını karşılamak üzere planlanan ve katılımcılar arasındaki dayanışmayı, prim-tazminat dengesiyle sistemleştiren bir organizasyonudur.

Sigortanın tanımından hareketle sigortacılığın barındırdığı unsurlar:

• Cana veya mala kasteden riskler,
• Bu risklerden kaçınmak, korunmak isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar,
• Bu riskleri üstlenen bu amaçla kurulmuş şirketler,
• Riskleri üstlenme karşılığında talep edilen ücret (prim),
• Risk gerçekleştiğinde riskleri belli bir prim karşılığında üstlenen şirketler tarafından ödenen tazminat.

Teminat, sigorta sözleşmesi ile güvence altına alınan riskin gerçekleşmesi durumunda, sigorta şirketinin genel şartlar ve poliçe şartları çerçevesinde ödemeyi taahhüt ettiği meblağdır.

Sorumluluk Sigortaları: Sigorta ettirenin sorumluluğu dahilindeki eylem ve fiillerden veya kazalardan dolayı üçüncü şahısların mallarında ve canlarında meydana gelen zararları tazmin eden sigortalardır.

Riski Tutmak: Riskin varlığı bilinmesine rağmen, bilinçli ya da bilinçsiz olarak hiçbir önlem alınmaması. Örneğin; deprem riskine karşı güvensiz binada oturmaya devam etmek.

Bazı risklerin sonucunda finansal kayıplar olmayabilir. Örneğin, kişi hasta olabilir, sakat kalabilir hatta ölebilir. Bu tip sonucu finansal olmayan risklere finansal olmayan risk denir.

Spekülatif riskler, gerçekleşmesi halinde bir kayba yol açan ancak gerçekleşmemesi durumunda kazançla sonuçlanan risklerdir. Örneğin, pay senedine yatırım yapan bir yatırımcı, pay senetlerinin fiyatları yükselirse kazanç elde eder ancak beklentiler gerçekleşmez, pay senedi fiyatları düşerse zarar eder.

Saf riskler sigortaya konu olan risklerdir. Bu nedenle saf riskleri biraz daha detaylandırmak gerekir. Saf riskler üç başlık altında toplanabilir. Bunlardan biri sorumluluğa yönelik riskler. Bir kişinin kendi hatasından kaynaklanan bir sebeple başkaları zarar görüyorsa sorumluluğa yönelik riskle karşı karşıya kalınır. Örneğin bir hekimin yanlış ameliyat yapması durumunda hastası zarar görmüşse, bu olayda hekimin sorumluluğu vardır. Araç kullanan bir kişi kazaya sebebiyet vermişse bu kazadan sorumludur.

Risk yönetimi dört aşamada gerçekleştirilmektedir:

1- RİSKİN BELİRLENMESİ 2- RİSK ANALİZİ 3- RİSK DEĞERLEMESİ 4- RİSK KONTROLÜ

Kişi ve kurumlar risklerin farkında olmayabilir ya da risklerin farkında olsalar bile risk yönetim teknikleri farklılık gösterebilir. Pek çok risk yönetim tekniği olabilir ancak bu teknikleri dört ana başlık altında incelenebilir.

Riskten Kaçınmak, Riski Tutmak, Riski Azaltmak, Riski Transfer Etmek

Kişi ve kurumlar riskin varlığını bilmelerine rağmen kimi zaman riskten kaçınma eğiliminde olabilir. Risk sonucu oluşacak istenmeyen durumlarla karşılaşılmak istenmemesi, riskin yönetiminin mümkün olmaması ya da pahalı olması böyle bir tercihe yol açabilir. Örneğin; uçağa binmekten korkan birisi uçağa binmeyebilir, parasını kaybetmek istemeyenler pay senedi gibi riskli yatırım araçlarına yatırım yapmayabilir, yeni girişimlerde bulunmak istemeyebilir, deprem sonucu ölmekten korkan bir kişi çadırda yaşamak istemeyebilir. Görüldüğü gibi riskin getirebileceği olumsuzluklarla yüzleşmek istemeyenler mümkün olduğunca riskten kaçınabilirler.

Sigortacılığın barındırdığı unsurları aşağıdaki başlıklar altında toplayabiliriz: • Cana veya mala kasteden riskler, • Bu risklerden kaçınmak, korunmak isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar, • Bu riskleri üstlenen bu amaçla kurulmuş şirketler, • Riskleri üstlenme karşılığında talep edilen ücret (prim), • Risk gerçekleştiğinde riskleri belli bir prim karşılığında üstlenen şirketler tarafından ödenen tazminat.

Sigorta genel şartları: Hazine müsteşarlığı tarafından düzenlenmektedir.

Sigorta sözleşmesinin süresinin sona ermesinden sonra, sözleşmenin otomatik olarak, sigortacı tarafından yenilenmesine tecdit (yenileme) veya temdit (uzatma) denilmektedir

Mal sigortalarına örnek olarak yangın, deprem, su baskını, yer kayması, terör, kara nakliyesi, kaza, hırsızlık ve benzeri sigortalar gösterilebilir.