AFET EKONOMİSİ VE SİGORTACILIĞI

Öncelikle “istek” ve “talep” kavramlarını karıştırmamamız gerekmektedir. Bu iki kavram aynı anlamda kullanılamaz. Ekonomik anlamda talep, bir mal veya hizmete yönelik, alım gücüyle desteklenmiş ve piyasaya yönelmiş satın alma isteğidir. Bir mal veya hizmeti satın almayı aklımızdan geçirirsek (hayal edersek) bu sadece bir istek olur, bunun ekonomik anlamda talep sayılabilmesi için isteğin yanında yeterli alım gücümüz olmalı (yani satın alma yeteneğine sahip olunmalı) ve satın alma amacıyla o mal veya hizmetin piyasasına yönelmiş olmalıyız.

Bir mal veya hizmetten tüketirken tükettiğimiz son birimin toplam faydada meydana getirdiği değişikliğe marjinal fayda denir. Bir mal veya hizmetten tükettiğimiz ilk birim en yüksek marjinal faydayı sağlar. Daha sonraki birimlerin marjinal faydası giderek azalır.

Talep kanununu anlayabilmek için bir tablodan yararlanabiliriz. Bir malın talep edilen miktarıyla fiyatı arasındaki ilişkileri gösteren tabloya “talep şedülü” adı verilir.

Bir malın talebini etkileyen ilk faktör malın kendi fiyatıdır. Bir malın kendi fiyatı değişirse aynı talep eğrisi üzerinde hareket edilir.

Bireyler, topluluklar ve devletlerin davranışlarında bekleyişlerin büyük etkisi vardır. Gelecekte olması beklenen olaylar bugünkü iktisadi davranışları belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Tüketicilerin belirli konulardaki bekleyişleri de onların mal ve hizmet talebi üzerinde etkilidir.

Arz, firmaların belirli bir dönemde çeşitli fiyat düzeylerinde bir maldan satmak (üretmek) istedikleri miktarlardır. Piyasa arzının temelinde firmaların bireysel arzları vardır. Her bir firmanın bir malın değişik fiyatlarından satmaya (üretmeye) hazır olduğu miktarlar farklıdır

Arz kanununu anlayabilmek için bir tablodan yararlanabiliriz. Bir malın farklı fiyatları ile piyasada arz edilmek (üretilmek, satılmak) istenilen miktarları arasındaki ilişkileri gösteren tabloya “arz şedülü” adı verilir.

Bazen kamu otoritesi çeşitli amaçlarla bazı malların üretimini teşvik etmek ister ve üreticiye parasal yardım ve benzeri desteklemede bulunur. Bu duruma ekonomi literatüründe sübvansiyon” adı verilir. Sübvansiyon uygulanan malların üretimi artar ve arz eğrisi sağa kayar.

Arz esnekliği, arz edilen miktardaki yüzde değişmenin fiyattaki yüzde değişmeye oranıdır. Arz esnekliğini şu formülle ölçebiliriz:
Arz Esnekliği = Malın Arz Edilen Miktarındaki % Değişme/Malın Fiyatındaki % Değişme

Formüle göre bulunacak değer 5 olacaktır.