AFET EKONOMİSİ VE SİGORTACILIĞI - Deneme Sınavı - 7

Her gün yeni bir teknolojik ürün piyasaya çıkmakta ve ihtiyaç haline gelmekte, daha geçen yıl aldığımız bir giysi bu sene demode olabilmektedir. Dolayısıyla ihtiyaçların sayısı sonsuzdur.

Emek harcayarak veya bedel ödeyerek ulaşabildiğimiz mallara “ekonomik mallar” adı verilir. Doğada bulunan su serbest bir mal iken, evdeki musluktan akan suyun bir bedeli vardır, artık ekonomik bir mal olmuştur.

Sermaye, üretim sürecinde kullanılan ve insanlar tarafından üretilmiş her türlü üretim aracıdır. Binalar, makineler, teçhizatlar gibi varlıkların hepsi “fiziksel sermaye”, para, tahvil, bono, hisse senedi gibi menkul değerler ise “finansal sermaye” adını alır.

Ekonomide üretim kararlarını alan en temel birim firmalardır. Hangi yöntemlerle ne üretip nasıl pazarlayacağına firmalar karar verir.

Ekonometri bilimi, ekonomiyi ölçer ve bunu yaparken matematik ve istatistik kullanır.

Piyasa son derece etkili bir mekanizma olsa da çözemediği sorunlar da vardır. Bunlara “piyasa başarısızlığı” adı verilir.

Enflasyonu düşürmek isteyenler işsizliğe, işsizliği düşürmek isteyenler enflasyona katlanır. işsizliğin yüksek olduğu ekonomilerde ekonomi canlandırılmaya, talep artırılmaya çalışılır. Ancak bu önlemler bir süre sonra enflasyonu da beraberinde getirir.

Üretim imkanları eğrisi, belirli bir dönemde bir ekonomide var olan bütün kaynaklar tam olarak kullanıldığında ve teknoloji düzeyi veri iken üretilebilecek maksimum tamamlanmış mal bileşimlerini gösteren eğridir

1917 Ekim devrimi sonrasında kurulmuş Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ilk kumanda ekonomisi örneğidir.

Fransa'da piyasa ekonomisi ağırlıklı olmakla birlikte devletin ekonomideki ağırlığı da azımsanmayacak seviyededir.

Her tehlike afete dönüşmeyebilir.

Afetlerin kaynağını tehlikeler oluşturur.

Afet denilince Türkiye’de genellikle ilk akla gelen depremlerdir.

İnsan kaynaklı afetlere teknolojik afetler denilmektedir.

Afetlerin önlenmesi ve afetlere hazırlık aşaması ile afetler sonrasında yaşanan can ve mal kayıplarının etkilerinin giderilmesi aşamasında kıt kaynakların en uygun şekilde nasıl kullanılması gerektiğini inceleyen bilim dalı afet ekonomisidir.

Bir ülkenin üretken sermaye stoku azalır.

Mevcut üretken sermayenin verimlilik düzeyi azalır.

Ekonomik işleyişi bozar.

Ülkelerin milli gelirini olumsuz etkiler.

Ülkenin tüketimini olumsuz etkiler.

Fayda-Maliyet Analizi: Kamu yatırımları öncesinde topluma en yüksek faydayı sağlayacak olan projelerin seçiminde kullanılan bir tekniktir. Bir projenin ömrü boyunca sağlayacağı fayda o projenin yapım maliyetinden büyükse o yatırımın gerçekleştirilmesi yoluna gidilir.

Afetlerin doğrudan ekonomik kayıpları yedi kategoride incelenebilir:
• Yapıların yeniden yapılmasının veya onarılmasının maliyeti,
• Yapıların içindeki özel malların zararı,
• Yapıların içindeki ticari mallara gelen zarar,
• Yapıların onarılması için gereken zamanda eğitim, hizmet ve ticaretin aksaması,
• Gerektiğinde konut ve işyerlerinin taşınma maliyeti,
• Gelir kaybı,
• Kira kaybı.

Afetlerin ortaya çıkardığı zarar boyutu üç
ana faktöre bağlı olarak artış gösterir. Bu faktörlerden biri olan insan faktörü;

Bölgedeki endüstri yoğunluğu ve özellikleri, enerji kaynakları açısından durumu, yapısal ve yapısal olmayan faktörler, ilgili yasal mevzuat ve yaptırımlar, eğitim durumu, nüfus yoğunluğu, yaşam tarzları ve alışkanlıklar, demografik ve beşeri faktörleri içerir.

Birçok ülke için en önemli sektörler arasında yer alır.

İlgili birçok sektörü besler ve beslenir.

Afetlerden sonra dikkat çeken en önemli hasar binaların yıkılmasıdır.

Bina yapımı önemli miktarda kaynak gerektiren bir süreçtir.

Afetler en büyük etkiyi sabit maliyet kalemleri üzerinde gösterirler.

Üretim tesisleri afet bölgeleri dışına kurulmalıdır.

Üniversiteler, afetlerin etkili olduğu üretim birimlerindendir.

Sabit maliyetler üretim düzeyine bağlı olmayan maliyetlerdir.

Doğal afetlerin GSYİH üzerinde meydana getirdiği etki kesinlikle negatiftir.

İklimle ilişkili afetlerin sayısı yılda 350-400’e ulaşmaktadır.

Afet sayısı artarken ekonomik kayıp miktarı da artmaktadır. 

Doğal afetler üretimi, iş hayatını ve tedarik zincirini olumsuz etkiler.

Afetlerin az gelişmiş ve/veya gelişmekte olan ülkelerin GSYH’sine etkileri daha büyüktür.

İlk kez Antikçağlı düşünür Aristoteles tarafından kullanılan ekonomi kelimesi Yunanca “ev” ve “yönetim” anlamlarını dile getiren “oikos” kelimesi ile “yasa” anlamını dilegetiren “nomos” sözcüğünden meydana gelmiş ve “öikonomia” şeklinde kullanılmıştır.