AFET, ACİL DURUM VE ENDÜSTRİYEL KAZALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

a. Ulusal meslekî yeterlilik sistemi ile ilgili yıllık gelişme planlarını hazırlamak, geliştirmek, uygulamasını yapmak veya yaptırmak, denetlemek; bunlara ilişkin düzenlemeleri yapmak,
b. Standartları belirlenecek meslekleri belirlemek ve bu standartları hazırlayacak kurum ve kuruluşları tespit etmek,
c. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na tâbi teknik ve meslekî eğitim veren yükseköğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Yükseköğretim Kurulu ile orta öğretim düzeyindeki meslekî ve teknik eğitim veren öğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı ile iş birliği yapmak,ç. Ulusal meslek standartlarını temel alarak, teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek,
d. Ulusal meslekî yeterlilikler alanındaki eğitim ve öğretim kurumlarını ve programlarını akredite edecek kurumları belirlemek,
e. Sınav ve belgelendirme sistemi kapsamında; yeterliliği belgelendirecek yetkilendirilmiş kurumları belirlemek ve sınavlarda başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak,
f. Türkiye’de çalışmak isteyen yabancıların sahip oldukları meslekî yeterlilik sertifikalarının doğruluğunu belirlemek,
g. Ulusal meslekî yeterlilik standartlarını dünyadaki ve teknolojideki gelişmelere uygun olarak geliştirmek, yeterlilik standartlarını yükseltmek ve uluslararası alanda tanınmalarını sağlamak,
ğ. Meslekî alan ve sektörler arasındaki yatay ve dikey geçişler için gerekli yeterliliklerin belirlenmesini sağlamak,
h. Diğer ülkelerdeki benzer kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak, hizmet satın almak, projeler geliştirmek ve uygulamak, eğitim, araştırma, konferans, seminer ve yayın faaliyetlerinde bulunmak,

ı. Hayat boyu öğrenmeyi desteklemek ve teşvik etmek,
i. Faaliyet alanına giren sair her türlü çalışmayı yapmak

Hangi meslekler 5544 sayılı MYK Kanunu kapsamında yer almaktadır?
5544 Sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu’nun ikinci maddesine göre tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanun’un kapsamı dışında olup bunların dışındaki tüm meslekler kapsamda yer almaktadır.

Ulusal Meslek Standardı
(UMS) bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından kabul edilen gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur.

Arama: Afet ve acil durumlarda afetzede veya kazazedenin yerinin belirlenmesine yönelik yapılan çalışmalar.

Arama ve Kurtarma Teknisyenlerinin eğitimleri şu şekilde tanımlanmaktadır;
“MADDE 21 – (1) Arama ve Kurtarma Teknisyenlerinin branşlarına göre uzmanlık eğitimleri ile değişen metot ve teknolojiler doğrultusunda güncelleme eğitimleri temel ve hazırlayıcı eğitim ile stajlarının tamamlanmasından sonra Başkanlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde birlik müdürlüklerinde yapılır.
(2) Arama ve Kurtarma Teknisyenleri, mesleki ve kişisel bilgi ve becerilerinin artırılması amacıyla Başkanlıkça belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşlarına eğitime gönderilebilir.
(3) Arama ve Kurtarma Teknisyenlerinin arama, kurtarma ve beden eğitimi faaliyetlerine katılımı zorunludur. Bu zorunluluktan muafiyet ancak sağlık kurulu raporu ibraz edilmiş olması kaydıyla, rapor süresince tanınır.
(4) Eğitim görevini yerine getirecek Arama ve Kurtarma Teknisyenlerinin eğitmen eğitimlerine ilişkin usul ve esaslar Başkanlık tarafından belirlenir.”
Aynı Yönetmeliğin 22. maddesi “Beden sağlığının korunması ve geliştirilmesi” başlığı altında ise bu teknisyenlerin fiziksel beden koşullarıyla ilgili hükümler belirtilmektedir.
“MADDE 22 –(1) Arama ve Kurtarma Teknisyenlerinin fiziki kondisyonlarını geliştirmek amacıyla il müdürlükleri tarafından beden eğitimi programları düzenlenir. Koşu, kültürfizik, pentatlon, kas geliştirici çalışmalar ve uygun görülecek diğer spor faaliyetleri ile görev verimlilikleri arttırılır.
(2) Arama ve Kurtarma Teknisyenleri, fiziksel ve ruhsal sağlıkları açısından Başkanlıkça gerekli görülen hâllerde kontrol ettirilir.”

İçinde bulunduğu duruma bağlı olmadan, herhangi bir karşılık ya da çıkar beklemeksizin bir işi yapmayı kendiliğinden üstlenmek gönüllü olmanın gereğidir.
Temel özellikleri ise şunlardır;
• Yapılan tüm yardım çağrılara cevap vermek,
• Maddi kazanç sağlamamak,
• Kişisel çıkar göz ardı etmek,
• İnsan hayatını korumaktır.

Fiziksel ve Bedensel Özellikler;

Güç

Dayanıklılık

Esneklik

Liderlik

Operasyonel Süreçleri Yönetmek;

1. Olayın analiz ve değerlendirmesini yapmak

2. Olay yeri müdahâle plan ve standart operasyon prosedürleri hazırlaması yapmak

3. Arama kurtarma hazırlıklarını yapmak/yapılmasını sağlamak

4. Olaya müdahâle sürecini yönlendirmek

5. Olay sonlandırma işlemlerini yürütmek

Koruma ve Önleme Uygulamaları Yapmak/Yapılmasını Sağlamak

1. Kamuoyunu bilgilendirici çalışmaları yürütmek

2. Bina ve tesislerde afet ve acil durum önlemleri alınmasını sağlamak

3. Bölgesel risk analizleri yapmak

4. Riskli yerlerde önlem alınmasını sağlamak

Ulusal meslek standartlarını temel alarak, teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek,  2006 yılında kurulan Meslekî Yeterlilik Kurumu (MYK)'na aittir.

Meslek Pro fili alt başlığında: 
* Görevler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri
*Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman
* Bilgi ve Gereçler
* Tutum ve Davranışlar

yer alır. Sağlık, Güvenlik, Çevre ve Meslek ile ilgili Mevzuat Meslek tanımına aittir.

MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi şartı aranmayan durumlar nelerdir?
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’na göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi şartı aranmaz. C. Seçeneği için ise belge şartı aranır.

Tehlikeli ve çok tehlikeli işler sınıfında olup Bakanlıkça yayımlanacak tebliğlerde yer alan mesleklerde MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunlu olmaktadır. Belge zorunluluğu getirilen mesleklere ilişkin belge masraf karşılığı ile belirlenen miktarı geçmemek üzere sınav ücreti İşsizlik Sigortası Kanunu’nda belirtilen esaslar doğrultusunda İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.

Arama ve Kurtarma Teknisyenlerinin görevlerinden birisi de temel branş olan kentsel arama ve kurtarma dışında doğada arama ve kurtarma, suda arama ve kurtarma, köpekli arama ve kurtarma ile KBRN gibi alt branşların en az birinde uzmanlaşmaktır.

2000 yılında Resmî gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlikleri ve Ekiplerin Kuruluşu, Görevleri, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik kapsamında, “Arama ve Kurtarma Birlik ve Ekiplerinin görevleri" f. Maddesi'ne göre :

"Kamu ve özel kuruluşların arama ve kurtarma hizmetlerinde görevlendirilen ekipleri ile gönüllü kuruluş ve kişilerin eğitimlerini Bakanlık veya Valiliğin uygun görüşü ile yapmak."

olarak belirtilmiştir.

Arama kurtarma personeli, olay sonlandırma işlemlerini yürütmek yükümlüdür. Operasyon bütününde, müdahâle süreci ile olayın nedenleri, etkileri (can ve mal kaybı, hasar ve benzeri) ve müdahâle sonuçlarını içeren raporlamayı yapar/yapılmasını sağlar.

"D" seçeneği bu maddeler arasında yer almaz.

Afet ve acil durum personelinin temel özelliklerinden birisi de gönüllü olmaktır. İçinde bulunduğu duruma bağlı olmadan, herhangi bir karşılık ya da çıkar beklemeksizin bir işi yapmayı kendiliğinden üstlenmek gönüllü olmanın gereğidir.

Temel özellikleri ise şunlardır;
• Yapılan tüm yardım çağrılara cevap vermek,
• Maddi kazanç sağlamamak,
• Kişisel çıkar göz ardı etmek,
• İnsan hayatını korumaktır. 

"C" seçeneği anlayışlı olmaya ait bir özelliktir ve “dil, din, ırk ayrımcılığı yapmamak” olmalıdır.

Çalışanlar afet ve acil durumlara belli bir zaman aralığında hazırlıklı olmalıdır; her türlü afet
ve acil durumunda uzun müddet hiç kimseye ihtiyaç duymadan her açıdan, giyinme, yeme içme gibi ve donanımsal olarak hayatını sürdürebilme imkân ve kabiliyetine sahip olmalıdır. Bilinmesi gereken en önemli hususlardan birisi, her bireyin, “afet sonrası altın saatler” olarak adlandırılan “ilk 72 saat, yani ilk üç gün” için hazırlıklı olmasıdır.

Arama kurtarma personelinin görevlerinden birisi de koruma ve önleme uygulamaları yapmak/yapılmasını sağlamaktır.

İlgili madde:

Riskli yerlerde önlem alınmasını sağlamak
1. Görev alanı ile ilgili risk taşıyan faaliyetlerde, talebe ve ilgili sorumlunun yönlendirmesine göre (toplantı, miting, organizasyon, konser, maç, yarışma ve benzeri) tedbir amaçlı refakat uygulamalarını gerçekleştirir.