AFET, ACİL DURUM VE ENDÜSTRİYEL KAZALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Afet ve Acil planlama öncesi yapılması gerekenler:Tehlike ve riskler belirlendikten sonra acil durum yönetimi kapsamında planın ana çatısını oluşturacak, yönetim ve kontrol, iletişimin sağlanması, can ve mal güvenliğinin sağlanması, çevre sakinleri ve yerel kuruluşlarla yardımlaşma, eski hale getirme çalışmaları, idari düzenlemeler ve lojistik gibi temel faaliyetler planda
detaylı bir şekilde yer alır.Kriz anında haberleşmenin ve sürekliliğinin nasıl sağlanacağı, krizle ilgili uyarının yapılması, çalışanların ailelerinin ve izinli personelin durumdan haberdar edilmesi, dışarıdan müdahale edeceklerin bilgilendirilmesi, özürlü personelin uyarılması gibi detaylar önceden dikkate alınmalı ve bu durumda yapılacaklara planda yer verilmelidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Hyogo Çerçeve EylemPlanı’dır.

Öncelikle müdahale gerektiren ancak yerel ve eldeki imkânlarla baş edilebilen tüm durum ve hâller acil durum olarak nitelendirilebilir.

Acil yardım tanımı ise afetten veya acil durumlardan etkilenenlerin aranması; kurtarılması; tıbbi ilk yardım ve tedavilerinin, tahliye, barınma, beslenme, korunma, güvenlik, temizlik, haberleşme, psikolojik destek gibi hayati ihtiyaçlarının karşılanması şeklinde ifade edilmektedir.

• Geniş çaplı şiddet ve can kaybı,
• Nüfusun yer değiştirmesi,
• Topluluklar ve ekonomiler üzerinde büyük
hasar,
• Büyük ölçekli, çok yönlü insani yardım
ihtiyacı,
• Siyasi ve askerî kısıtlamalar nedeniyle insani
yardımın engellenmesi veya önlenmesi

Kırılganlık:Bir bireyin, topluluğun, varlığın veya sistemin tehlikelerin etkilerine karşı duyarlılığını artıran fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel faktörler ya da süreçlerin ortaya çıkardığı koşul ve özellikler’ şeklinde de literatürde ifade edilmiştir.

Belirli bir tehlikenin etkisine alabileceği veya etkilediği insan ve kıymetlerin miktar ve sayısı”nı ifade etmektedir.

Afet gerçekleşmeden önceki dönemde;
1. Zarar azaltma,
2. Hazırlık,
Afet gerçekleştikten sonraki dönemde ise;
3. Müdahale 
4. İyileştirme aşamaları etkileşim hâlindedir.

Acil durumlarda kendi hayatını idame ve hayat kurtarma görevleri için gereken tüm eğitimi vermek’ amacıyla kurulmuş bir derneğin ismi Medak olarak geömektedir.

Planlama Takımı Oluşturmak,Mevcut Durumu Analiz Etmek,Hedeferi ve Öncelikleri Belirlemek,Planı Geliştirmek

İnsan Kaynaklı Afetler

Yangın, Savaş, Kazalar
(örnek: trafik kazaları, uçak
düşmesi, deniz kazaları vb.),
Patlamalar

Afet ve acil durum ile iş sağlığı ve güvenliğinde sıkça kullanılan kavramlardan bir diğeri olan acil durum, 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’da, ‘Toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve acil müdahaleyi gerektiren olaylar ve bu olayların oluşturduğu kriz hâli’ olarak tanımlanmıştır. Literatürde verilen diğer bir tanımlama ise insan, mal ve çevreyi korumak için acil müdahaleyi gerektiren ve yerel imkânlar ile baş edilebilen olayların sonuçları şeklindedir. AFAD’ın (URL-2) tanımına göre ise acil durum; can kaybı, yaralanma, yapısal ve yapısal olmayan fiziksel hasarlar, çevresel zararlar ile kişi ya da kurumların faaliyetlerini kısıtlayan her türlü beklenmedik olay ve tehlikedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Afet ve acil durum yönetim sistemine yeni girmiş bir kavram olan karmaşık acil durum, çok sayıda farklı tehlikenin sonucunda veya çoğunlukla hem doğal hem de insan kaynaklı nedenlerle farklı kırılganlık nedenlerinin karmaşık bir kombinasyonu sonucunda meydana gelebilecek bir afettir. Gıda güvensizliği,salgın hastalıklar, çatışmalar ve yerinden edilen nüfuslar (göçler) örnekler arasındadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Tehlike kelimesinin etimolojik kökeni ve sözlük anlamı:
Tehlike (Arapça): 1. Büyük zarar veya yok olmaya yol açabilecek durum, muhatara 2. Gerçekleşme ihtimali bulunan fakat istenmeyen
sakıncalı durum. Doğru cevap D seçeneğidir.

Zarar görebilirlik: Bu kavram literatürde, ‘Potansiyel bir olayın meydana gelmesiyle toplumun uğrayabileceği olası ölüm, yaralanma, hasar, yıkım ile kayıp ve zararların bir ölçütü; Bir başka deyişle toplumun baş edebilme kapasitesinin tersidir.’ şeklinde ifade edilmektedir. Zarar görebilirlik, Hyogo Çerçeve Eylem Planı’nda ‘Fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel unsur veya süreçlerle belirlenen ve bir topluluğun, tehlikelerin etkilerine karşı duyarlılığını artıran koşullar’ şeklinde tanımlanmıştır. Diğer bir tanım ise kişilerin, malların ya da çevrenin bir tehlikenin etkisi sebebiyle kayıp, yaralanma ve hasara maruz kalma seviyesidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kırılganlık: ‘Bir bireyin, topluluğun, varlığın veya sistemin tehlikelerin etkilerine karşı duyarlılığını artıran fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel faktörler ya da süreçlerin ortaya çıkardığı koşul ve özellikler’ şeklinde de literatürde ifade edilmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Afet: Herhangi bir tehlikenin can, mal, çevre, ekonomi ve kültürel varlıklar üzerinde yarattığı kötü etkilerle baş etmeye yerel imkanların yetmediği durumlardır.

Afet ve acil durum yönetim sistemine yeni girmiş bir kavram olan karmaşık acil durum, çok sayıda farklı tehlikenin sonucunda veya çoğunlukla hem doğal hem de insan kaynaklı nedenlerle farklı kırılganlık nedenlerinin karmaşık bir kombinasyonu sonucunda meydana gelebilecek bir afettir. Gıda güvensizliği, salgın hastalıklar, çatışmalar ve yerinden edilen nüfuslar (göçler) örnekler arasındadır.

Kırılganlık: ‘Bir bireyin, topluluğun, varlığın veya sistemin tehlikelerin etkilerine karşı duyarlılığını artıran fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel faktörler ya da süreçlerin ortaya çıkardığı koşul ve özellikler’ şeklinde de literatürde ifade edilmiştir.

Yönetebilirlik: Afet yönetiminde riskin daha doğru bir şekilde tanımlanabilmesi, yönetebilirlik kavramı ile de doğrudan ilişkilidir. Yönetebilirlik kavramı; ‘olası risklere karşı mevcut kurumsal sistemler, hazırlık seviyesi, planlama, mevcut zarar azaltma tedbirleri, kanunlar ve yönetmelikler, erken uyarı ve tahmin, kamu bilinci, bilgi sistemleri, kaynaklar, eğitim seviyeleri, katılım gibi değişkenlere bağlı olarak bir afet durumunda etkilenen toplumun, zarar ve kayıpları en aza indirgeme ve onunla baş edebilme seviyesi ve kapasitesi’ olarak tanımlanmaktadır. Yönetebilirlik, toplumun afet riskine karşı koyma kapasitesidir. Bu bağlamda toplumun baş edebilme kapasitesi ne kadar yüksekse, risk değeri de o kadar düşük (az) olacaktır. Doğru cevap E seçeneğidir.