Arama Kurtarma Personeli Mesleki Yeterlilik Standardı

Ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek; denetim, ölçme ve değerlendirme, belgelendirme ve sertifikalandırmaya ilişkin faaliyetleri yürütmek için gerekli ulusal
yeterlilik sistemini kurmak ve işletmek üzere 2006 yılında Meslekî Yeterlilik Kurumu (MYK) kurulmuştur.

Ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, mesleki ve teknik eğitim ve öğretim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı, iş gücünün mesleki yeterliliğinin akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yapılan teorik ve uygulamalı sınavlar sonucunda belgelendirildiği, alınan belgelerin ulusal ve uluslararası düzeyde kıyaslanabilirliğinin sağlandığı, hayat boyu öğrenmenin desteklendiği, örgün eğitim almadan mesleği öğrenen kişilere bilgi ve becerilerini belgelendirme imkânının verildiği ve iş dünyası temsilcilerinin sürece ilişkin tüm kararlara aktif olarak katıldığı, kalite güvencesinin sağlandığı, adil, şeffaf ve güvenilir bir sistemdir.

Meslek Tanımı - Uluslararası Sınıflandırmadaki Yeri - Sağlık, Güvenlik, Çevre ve Meslek
İle İlgili Mevzuat - Tutum ve Davranışlar

Bu sistemin en güçlü yönlerinden birisi, hayat boyu öğrenme anlayışını kabul etmesidir. Bu kapsamda herhangi bir eğitim almadan çalışarak beceri edinen bireylerin sahip oldukları becerileri belgelendirmeleri, bireylere farklı meslekler veya sektörler arasında yatay ve dikey geçişleri sağlaması, bulunduğu sektörde ve icra ettiği meslekte ortaya
çıkan yeni gelişmeleri esnek bir şekilde mesleğine yansıtabilmesi ve bunu belgelendirebilmesi gibi imkânlar bu sistem sayesinde mümkün olacaktır.

5544 Sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu’nun ikinci maddesine göre tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanun’un kapsamı dışında olup bunların dışındaki tüm meslekler kapsamda yer almaktadır.

Arama ve Kurtarma Teknisyeni: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı teşkilatı
kadrolarında görevli olarak yurt içinde veya yurt dışında afet ve acil durumlar ile sivil
savunma hizmetlerinde profesyonel arama ve kurtarma hizmeti veren ve insani yardım
çalışmalarını yürüten personelidir.

Afet ve Acil durum Yönetimi Başkanlığı

“MADDE 22 –(1) Arama ve Kurtarma Teknisyenlerinin fiziki kondisyonlarını geliştirmek
amacıyla il müdürlükleri tarafından beden eğitimi programları düzenlenir. Koşu, kültürfizik, pentatlon, kas geliştirici çalışmalar ve uygun görülecek diğer spor faaliyetleri ile görev verimlilikleri arttırılır.
(2) Arama ve Kurtarma Teknisyenleri, fiziksel ve ruhsal sağlıkları açısından Başkanlıkça gerekli görülen hâllerde kontrol ettirilir.”

a. Yönetmelikte belirtilen görevleri disiplin içerisinde, süresinde ve gereği gibi yerine
getirmekten,
b. Görev mahallinde bireysel iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çevre koruma önlemlerini
almaktan,
c. Olay yerinde kendisinin ve birlikte çalıştığı ekip arkadaşlarının can güvenliğini tehlikeye atacak tutum ve davranışlarda bulunmamaktan,
ç. Mesleğine karşı toplumun itibar ve güven duygusunu sarsacak, etik ilkelere aykırı düşecek fiil ve davranışlarda bulunmamaktan,
d. Kendine ve çevresine mesleğin gerektirdiği disiplin ve titizliği göstermekten,
e. Arama ve kurtarma faaliyetleri sırasında afetzedenin ve afetzede yakınlarının psikolojik durumlarını göz önünde bulundurmaktan,
f. Afet ve acil durum hâlinde çağrı üzerine en kısa sürede göreve gelmekten,
g. Hafta sonu ve resmî tatillerde şehir dışına çıkışlarında amirlerine yazılı olarak bilgi
vermekten sorumludur.

• 4857 sayılı İş Kanunu
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
• 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
• 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu
• 2935 sayılı Olağanüstü Hâl Kanunu
• 4536 sayılı Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanun
• 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun
• 5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil
Durumlarda Müdahâle ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun (ve ilgili yönetmeliği)
• 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
• 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak
Yardımlara Dair Kanun
• 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu

Bunlar; yaş şartı 30, sürücü belgesi sahibi olma, boy ve kilo olarak ise “tartılma ve ölçülme aç karnına, soyunuk ve çıplak ayakla olmak kaydıyla erkeklerde en az
1.60 metre, en fazla 1.90 metre, kadınlarda ise en az 1.55 metre, en fazla 1.80 metre boyunda olmak ve boyun 1 metreden fazla olan kısmı ile kilosu arasında (+,-) 10 kg’dan fazla fark olmamak,” şeklindedir.

• AFAD tarafından veya uygun bir eğitim kurumu tarafından verilen “Temel Arama
Kurtarma Eğitimi”ni almalıdır.
• Güncel ve geçerli ilk yardım belgesine sahip olmalıdır.

• Görevini yapmasına engel olabilecek daimi vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamalıdır.
• Ayrıca, arama kurtarma personeli 6331 sayılı İSG Kanunu’nun 15’inci maddesi
gereğince sağlık gözetimine tabi tutulması gerekir.

Gönüllü olmanın temel özellikleri şunlardır;
• Yapılan tüm yardım çağrılara cevap vermek,
• Maddi kazanç sağlamamak,
• Kişisel çıkar göz ardı etmek,
• İnsan hayatını korumaktır.

Doğaya ve insana saygı duymak,
• Din, dil, cins, ırk ayrımı gözetmemek,
• Dikkatli, saygılı ve hoş görülü olmak,
• Çalışmalarda insan onuru ve haysiyetini korumak esastır.

Her bir afet ve acil durum eylem ve faaliyetlerinde kişisel kabiliyet ve becerilerin kullanılmasını gerekli kılacak durumların ve problemlerin çözümü ve zorlukların üstesinden gelinmesine hazırlıklı olunmalıdır. Sonuç olarak, arama kurtarma çalışanlarının iyi bir fiziksel duruma sahip olmasının yanında, oldukça kabiliyetli ve hazırlıklı olması da önemlidir. Çünkü neyin nasıl yapılacağı asla açıkça belirlenemez ve bu durumda da çalışan herhangi bir kurtarma faaliyetinde bireysel çözüm ve davranış
göstermek gerekebilir.

1. Ekibin/ekiplerin gireceği olay yeri ortam(lar)ının ve yapılacak operasyonun özelliğine göre olası tehlike ve riskleri belirler.

2.Olay yerindeki tehlike ve riskleri önem sırasına koyarak güvenlik düzeylerini belirler.

1. Ekip/ekiplerdeki elamanların başına gelen iş kazası durumunda kurallarına uygun olarak ilk yardım uygulamasında bulunarak gerekiyorsa sağlık kuruluşuna gönderir.
2. Ekip/ekiplerdeki elamanların başına gelen iş kazalarının prosedürlerine ve formatına uygun şekilde kayıt altına alınması ile ilgili yetki alanındaki işlemleri yürütür/yürütülmesini takip eder.

1. İş süreçlerinin iyileştirilmesine katkı vermek;
1. Operasyonların performansının izlenerek aksaklıkları belirler/belirlenmesini sağlar.
2. Operasyonlarda sorun çıkaran veya yetersiz kalan araç gereç, ekipman ve personel ile ortaya çıkan sorunları tespit eder/edilmesini sağlar.
3. Operasyon esnasında tespit ettiği sorunları düzeltici süreç ve yönetsel müdahâlelerde bulunur.
4. Tespit edilen organizasyon ve/veya araç gereç, ekipman ve personel sorunlarının
giderilmesine yönelik iyileştirme önerileri ve katkıları tanımlar.
5. Tanımlama ve belirlemelerini ekip ve planların iyileştirilmesi çalışmalarına
yansıtır.

1. Bina çökmeleri, enkaz ve toprak kaymasında, fiziksel/cihazlı/köpekli arama
yöntemlerini kullanarak kazazedenin yerini tespit eder/teknik ve güvenlik
kontrolü altında tespit edilmesini sağlar.
2. Gerekmesi hâlinde alanda destekleme ve tahkimat çalışmalarını yapar/yapılmasını sağlar.
3. Dar alana girme ve dar alanda ilerleme tekniklerinin uygulayarak kurtarma yerine erişir/teknik ve güvenlik kontrolü altında erişilmesini sağlar.
4. Eriştiği kazazedeyi ilgili kurtarma tekniklerini uygulayarak çıkarır/teknik ve güvenlik kontrolü altında çıkarılmasını sağlar.
5. Uygun taşıma teknikleri ile kazazedeyi alandan uzaklaştırır/uzaklaştırılmasını sağlar.

1. Kurtarma öncesi kaza alanının güvenliğine yönelik uygun çalışma ortamı hazırlanmasını sağlar.
2. Ulaşım aracına ve çevreye özgü risk ve tehlikelere yönelik tedbirleri alarak ve fiziksel/cihazlı/köpekli arama yöntemlerini kullanarak kazazedenin/kazazedelerin
araçta ve araç civarındaki yerini/yerlerini tespit eder/ teknik ve güvenlik kontrolü
altında tespit edilmesini sağlar.
3. Gerekmesi hâlinde araçta destekleme ve sabitleme çalışmalarının güvenliğe ve yöntemine uygun olarak yapılmasını sağlar.
4. Araç üzerinde çalışma ve araç içi güvenli ilerleme tekniklerini uygulayarak kazazedeye erişir/teknik ve güvenlik kontrolü altında erişilmesini sağlar.