AFET, ACİL DURUM VE ENDÜSTRİYEL KAZALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 9

Belediye ve Özel İdare Çalışanları Birliği Sendikası’nın (Bem-Bir-Sen) itfaiye çalışanlarına yönelik yaptığı araştırmaya göre riski yüksek meslek grupları arasında yer alan itfaiyecilik mesleğinde ölümlerin yangından değil, daha çok kalp krizi ve kanserden meydana geldiği ifade edilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Yangın yerinde meydana gelen ölüm olaylarının büyük bir kısmı da zehirli gazlar sebebiyle olmaktadır. Zehirlenme çoğunlukla soluma, nadiren de deriden soğurma yoluyla olur. Zehirli gazlar tesir büyüklüklerine göre üç gruba ayrılırlar. Doğru cevap B'dir.

Su ile reaksiyona girerek yanıcı gaz üreten maddeler; Sodyum, Potasyum, Kalsiyum metalleri, bu
metallerin peroksitleri ve karpit gibi maddeler su ile temas ettiklerinde Hidrojen gazı açığa çıkar. Yanma patlama şeklinde olur. Bu nedenle yangında bu maddelere kesinlikle su sıkılmamalıdır. Bu maddeler tamamen havasız ortamda saklanmalıdır. Doğru cevap D'dir.

İtfaiyecilikte sıklıkla karşılaşılan mesleki hastalıklar, Kardiyovasküler Sistem hastalıkları, Solunum Sistemi Hastalıkları, Bel Fıtığı/Bel Ağrısı ve İşitme ve Koku Kayıplarıdır. Doğru cevap 'A dır.

İtfaiye personeli eğitiminde, yangın sonrasında yapılması gereken prosedürler aşağıdaki gibidir.

a) Yangın yerinin incelenmesi,
b) Yangın yerinin teslimi,
c) Yangın yerinden ayrılış,
d) Araçların bakımı ve yangına hazır hâle
getirilmesi,
e) Yangın raporunun düzenlenmesi ve
benzeri

Doğru cevap B'dir.

itfaiyeci eğitiminde işlenen konulara örnek olarak, İtfaiyeci ahlakı, Güzel yazı yazma ve konuşma ve ilkyardım bilgisi verilebilir. Doğru cevap E'dir.

Yangın yerinde oluşan ve 2. grup gazlar sınıfına giren zehirli gazlar karşısında ilkyardım için, Kazazedeler kaza yerinden hemen uzaklaştırılmalı, Rahat nefes almaları sağlanmalı ve oksijen verilmeli, Kazazedeye derhâldoktor yardımı sağlanmalı, Taşımada sarsılması engellenmeli, solunum
cihazı olarak depolu teneffüs cihazı kullanılmalı ve İlk yardım işlemlerine ilaveten kazazedenin
yüzü gözü yıkanmalıdır. Doğru cevap B'dir.

İtfaiyeci temel eğitiminde öncelikle İtfaiyeci Solunum Cihazı (SCBA) kullanabilme yeterliliğini sağlayan eğitim başarıyla tamamlanmalı ve bu eğitim üç yılda bir tekrarlanmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Yangın söndürme için yanmayı oluşturan ve yangın üçgeni olarak bilinen oksijen, yanıcı madde ve ısı unsurlarından en az bir tanesi saf dışı edilerek gerçekleştirilir. Buna göre; soğutarak söndürme, havayı kesme, yanıcı maddeyi ortadan kaldırma ve zincirleme reaksiyonu engelleme şeklinde dört söndürme yönteminden biri veya birkaçı yangında uygulanabilmektedir.

Soruda verilenlerin tamamı 2006’da Resmî Gazete’de yayımlanan Belediye İtfaiye Yönetmeliği’ne göre itfaiye teşkilatının görevleri arasında yer almaktadır.

Fiziksel patlama: Yangınlarda yüksek ısıya maruz kalan basınçlı kaplarda bu olay gözlemlenebilir: Yangın söndürme tüpleri, deodorantlar, düdüklü tencere, LPG tüpleri içlerindeki gazın artan sıcaklıkla genleşmesi sonucu çeperlerin taşıyabileceği basıncı aştığında en zayıf yerinden genellikle ısındığı taraftan patlar. Dış kabı aksi istikamete doğru şarapnel etkisi ile fırlar.

Su ile reaksiyona girerek yanıcı gaz üreten maddeler; Sodyum, Potasyum, Kalsiyum metalleri, bu metallerin peroksitleri ve karpit gibi maddeler su ile temas ettiklerinde Hidrojen gazı açığa çıkar. Yanma patlama şeklinde olur. Bu nedenle yangında bu maddelere kesinlikle su sıkılmamalıdır. Bu maddeler tamamen havasız ortamda saklanmalıdır.

Radyoaktif maddeler; Atomların parçalanması esnasında çekirdeklerinden çeşitli ışınlar yayılır. Bu ışınlar alfa, beta ve gama diye adlandırılmıştır. Alfa ve beta ışınları yüklü partiküllerdir. Gama ışınları ise röntgen ışınlarına benzeyen kısa dalgalı ve giriş (yarma, nüfuz) gücü yüksek ve uzun menzilli elektromanyetik dalgalardır.

İzmir İtfaiye Müdürlüğünün 2010 yılında yaptığı bir araştırmaya göre; itfaiyecilerin görev başındayken ölümüne sebep olan tehlike ve riskler sırasıyla aşağıda şu şekilde belirtilmiştir:
1. Enkaz çökmesi,
2. CO gazı zehirlenmeleri (solunum cihazını doğru kullanmamak),
3. Meslek hastalıkları (uzun vadede kalp hastalıkları ve akciğer kanseri),
4. Cilt yanıkları (Genellikle uzaktan müdahâlelerde değil de anlık aleve maruz kalma durumlarında veya buhar yanıklarında meydana gelmektedir.),
5. Vücut sıcaklık artışının itfaiyeci tarafından zamanında fark edilmemesi sonucu vücutta su kaybı, kan basıncının artması, elektrolit kaybı, bulanık görme, algıda zayıflık, şok ve benzeri.

Yangın atmosferi yanma sırasında oluşan zararlı ürünlerle kirleterek, itfaiyecilerin çeşitli zararlı maddelere ve gazlara maruz kalmasına sebep olmaktadır. İtfaiyeciler genellikle bu tür zararlı
maddelerle karşı karşıya kaldıklarından solunum sistemi hastalıklarına (astıma varıncaya kadar) yakalanma riskleri de artmaktadır.

Toksik maddeler çok küçük parçalar olduğu için maskelerin filtrelerinden geçebilmektedir. Mesleki
çalışmalarda, itfaiyecilerin bazı toksin maddelere maruz kalmaları, koku sisteminde azalmaya neden olabilmektedir. Ortamda bulunan zararlı maddelerden burundaki epitel doku ve sinirler direkt etkilenebilmektedir.

Genel yangın bilgisi:
a) Yangın ve çeşitleri,
b) Söndürme maddeleri,
c) Söndürme usulleri,
d) Tehlikeli maddeler,
e) Yangın yerindeki tehlikeler,
f) İlkyardım bilgisi,
g) Kurtarma bilgisi ve benzeri.

Araç malzeme bilgisi:
a) Söndürme araçları,
b) Kurtarma araçları,
c) Zorla girme ekipmanları,
d) El aletleri,
e) Koruyucu donanımlar ve benzeri.

İtfaiye çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği açısından asgari olarak;

• İtfaiyecinin Fiziksel ve Psikolojik Riskleri,
• İtfaiyeci Eğitimlerinde Güvenlik,
• İtfaiye İstasyonunda Güvenlik,
• Ekipman Kullanımı ve Bakımında Güvenlik,
• Kişisel Koruyucu Donanımlar,
• Olaya Gidiş Yolunda ve Müdahâlede Güvenlik,
• Olay Yerinde İtfaiyeci Güvenliği,

• Olay Yerinde Özel Tehlikeler,
• Tehlikeli Madde Olaylarına Müdahâlede Güvenlik,

konularında mutlaka eğitimli olmaları gerekmektedir.

Hiçbir zaman alet ve edevatın taşınacağı açık kasa gibi yerlerde personel taşınmamalıdır

Temaslar esnasında kullanılan eldiven, maske ve göz koruyucularının temizlenmesi, tıbbi atık gibi kaplara alınması