ADALET MESLEK ETİĞİ

Hesapverebilirlik kamusal değerlendirme ve denetime her zaman açık ve hazır olmasını ifade eder. kamu görevlilerinin, gerçek veya tüzel kişilere öncelikli, ayrıcalıklı, taraflı ve eşitlik ilkesine aykırı muamele ve uygulama yapamayacakları, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef alan bir davranışta bulunamayacakları, kamu makamlarının mevzuata uygun politikalarını, kararlarını ve eylemlerini engelleyemeyecekleri tarafsızlık ve nesnelliği işaret etmektedir. Dürüstlük tüm eylem ve işlemlerinde yasallık, adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket etmeyi,, görevlerini yerine getirirken ve hizmetlerden yararlandırmada dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet ve benzeri sebeplerle ayrım yapmamayı, insan hak ve özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı muamelede ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalarda bulunmamayı içerir. Saydamlık ilkesi ise kamu yönetiminde kamusal alanla ilgili bilgilerin vatandaşlar ve sivil toplum örgütlerinin ulaşımına açık olması anlamına gelir.

Hesapverebilirlik kamusal değerlendirme ve denetime her zaman açık ve hazır olmasını ifade eder. kamu görevlilerinin, gerçek veya tüzel kişilere öncelikli, ayrıcalıklı, taraflı ve eşitlik ilkesine aykırı muamele ve uygulama yapamayacakları, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef alan bir davranışta bulunamayacakları, kamu makamlarının mevzuata uygun politikalarını, kararlarını ve eylemlerini engelleyemeyecekleri tarafsızlık ve nesnelliği işaret etmektedir. Dürüstlük tüm eylem ve işlemlerinde yasallık, adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket etmeyi,, görevlerini yerine getirirken ve hizmetlerden yararlandırmada dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet ve benzeri sebeplerle ayrım yapmamayı, insan hak ve özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı muamelede ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalarda bulunmamayı içerir. Saydamlık ilkesi ise kamu yönetiminde kamusal alanla ilgili bilgilerin vatandaşlar ve sivil toplum örgütlerinin ulaşımına açık olması anlamına gelir.

Hesapverebilirlik kamusal değerlendirme ve denetime her zaman açık ve hazır olmasını ifade eder.  Kamu görevlisi, halka hizmet için hareket etme bilincinin gereği olarak; halkın günlük yaşamını kolaylaştırmalı, onların kabul edilebilecek ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamalı, memnuniyetlerini artırmalı, kamu hizmetinin kalitesini yükseltmeli, hizmetten yararlananların ihtiyacına ve hizmetlerin sonucuna odaklanmalıdır . Dürüstlük tüm eylem ve işlemlerinde yasallık, adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket etmeyi,, görevlerini yerine getirirken ve hizmetlerden yararlandırmada dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet ve benzeri sebeplerle ayrım yapmamayı, insan hak ve özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı muamelede ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalarda bulunmamayı içerir. Saydamlık ilkesi ise kamu yönetiminde kamusal alanla ilgili bilgilerin vatandaşlar ve sivil toplum örgütlerinin ulaşımına açık olması anlamına gelir.

Kanunun 2. maddesine göre, Kurul, Cumhurbaşkanı tarafından atanan on bir üyeden oluşur.

Kurula üye sıfatıyla, kimlerin atanabileceğine ilişkin ölçütler ve sayılar, Kanunun 2. maddesinde şu şekilde belirtilmiştir:

En az genel müdür veya eşiti seviyedeki kamu görevlileri hakkında Kurula başvurulabilir. Emniyet müdürü bu kadrolardan biri değildir.

Ancak, kamu görevlilerini karalama amacı güden, haklı bir gerekçeye dayanmayan, başvuranın kimliği tespit edilemeyen, başvuru konusuyla ilgili yeterli bilgi ve belge sunulmamış başvurular değerlendirmeye alınmaz Kurula başvurular, 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunda belirlenen esaslara göre, medeni hakları kullanma ehliyetine sahip Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile Türkiye’de ikamet eden yabancı gerçek kişiler tarafından yapılabilir. Herhangi bir nedenleTürkiye’de bulunup da başvuru nedeni sayılan etik ilkelerden birisine aykırı davranıldığına tanık olan yabancı, başvuru hakkı açısından Türkiye’de oturuyor kabul edilir Başvurunun; gerçek kişiler tarafından elektronik posta yoluyla yapılması hâlinde ise başvuru sahibinin adı ve soyadı, oturma yeri veya iş adresi belirtilir. Başvuru dilekçelerinin daktilo ile yazılması veya bilgisayar çıktısı olması koşulu aranmaz.  İhlâl iddiası taşıyan başvurular; yazılı dilekçe, elektronik posta veya tutanağa geçirilen sözlü şeklinde yapılabilir

Oluştuğu tarihi izleyen günden başlayarak iki yıl içinde yapılmayan, etik ilkelere aykırı davranışlar hakkındaki başvurular incelenmez. Diğer seçenekler başvuru ile ilgili doğru ifadelerdir.

Kurul raporu görüşerek gerekirse incelemeyi derinleştirmek suretiyle ilgili yerlerden gerekli bilgi ve belgelerin istenmesine karar verir. Kendisinden bilgi istenen resmî ve özel kurum ve kuruluşlar istenen bilgi ve belgeleri belirlenen süre içinde Kurula vermekle yükümlüdürler.

Mal bildiriminde bulunma ilkesinin ihlâli yalnızca bir etik ihlal olmayıp ; 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca suç da teşkil eder

Mal bildiriminde bulunma ilkesinin ihlâli yalnızca bir etik ihlal olmayıp ; 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca suç da teşkil eder.

Saydamlık özellikle yolsuzluğa karşı mücadeleyi kolaylaştırma ve etkinleştirme aracı olarak kullanılabilir . Bu ilkenin anlamına ulaşabilmesi için şu şartların da ayrıca bir arada bulunması gerekir

• Kamu yönetiminde görevlerin ve yetkilerin açık olarak belirlenmesi

• Kamu yönetiminin faaliyetlerinin sağlıklı olarak bilgisinin tutulması ve saklanması

• Bu bilgilerin kamuya açık ve ulaşılabilir olması

• Denetim mekanizmalarının varlığı ve işlerliği

Nesnellik ilkesi ise, kamu hizmetinin her türlü öznellikten yani kişiye özgülükten (sübjektiflikten) bağımsız olabilme durumunu ifade eder. Kamu görevlileri, kamu hizmetini yerine getirirken objektif davranmak zorundadır.

Yönetici kamu görevlileri, aynı zamanda yetkisi içindeki personelin yolsuzluk yapmasını önlemek için gerekli tedbirleri alır. Bu tedbirler; yasal ve idari düzenlemeleri uygulamayı, eğitim ve bilgilendirme konusunda uygun çalışmalar yapmayı, personelinin karşı karşıya kaldığı mali ve diğer zorluklar konusunda dikkatli davranmayı ve kişisel davranışlarıyla personeline örnek olmayı kapsar.

Kamu görevlisi kamu hizmetiyle hareket etme bilincinin gereği olarak; vatandaşın günlük yaşamını kolaylaştırmalı, onların kabul edilebilecek ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamalı, memnuniyetlerini artırmalı, kamu hizmetinin kalitesini yükseltmeli, hizmetten yararlananların ihtiyacına ve hizmetlerin sonucuna odaklanmalıdır.

Sürekli gelişim; kamu görevlilerinin faaliyetlerinde kamu hizmetinin, daha iyiye ulaşması ve bu hizmetin gelişmesi için elinden gelen çabayı sergilemesini ifade eder. Bu ilke ayrıca hizmetin iyileşmesi isteğindeki sürekliliği de içerir.

Öngörülebilirlik, ilgililerinin mevcut şartlar altında belirli bir kamu faaliyetinin ne tür sonuçlar doğurabileceğini makul bir düzeyde sezebilmelerini, kestirebilmelerini ifade eder. Öngörülebilirlik ilkesi sayesinde, kişilerin muhatap oldukları hukukî işlemin ya da gerçekleştirdikleri eylemlerin doğuracağı sonuçlar hakkında önceden bilgi sahibi olmaları mümkün hâle gelir. Bu ilke, ilgililere her türlü faaliyetlerini planlayıp yürütme imkânı sunar

Hizmette yerindelik ilkesi ise, hizmetlerin; getiriliş amacına ve ilgililerin ihtiyacına uygunluğunu ifade eder. Hizmet sayesinde, ulaşılmak istenen sonucun gerçekleşmiş olması bu ilkenin işlerliğini gösterir. Burada hiç şüphesiz kamu görevlisinin kişisel tercih ve beğenileri değil, hizmetin muhatabının ihtiyacı dikkate alınır.

Beyana güven olarak adlandırılan ilkede ise, kamu birimlerinin hizmetlerini ilgililerin beyanını esas alarak gerçekleştirmesi söz konusudur.

Kamu görevlisi, halka hizmet için hareket etme bilincinin gereği olarak; halkın günlük yaşamını kolaylaştırmalı, onların kabul edilebilecek ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamalı, memnuniyetlerini artırmalı, kamu hizmetinin kalitesini yükseltmeli, hizmetten yararlananların ihtiyacına ve hizmetlerin sonucuna odaklanmalıdır

Yönetmeliğe göre (madde 15 fıkra 6), aşağıda belirtilenler hediye alma yasağı kapsamı dışındadır:

a. Görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kurum hizmetlerinin hukuka uygun yürütülmesini etkilemeyecek olan ve kamu hizmetine tahsis edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek ve kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar (makam aracı ve belli bir kamu görevlisinin hizmetine tahsis edilmek üzere alınan diğer hediyeler hariç) ile kurum ve kuruluşlara yapılan bağışlar,

b. Kitap, dergi, makale, kaset, takvim, cd veya buna benzer nitelikte olanlar,

c. Halka açık yarışmalarda, kampanyalarda veya etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler,

d. Herkese açık konferans, sempozyum, forum, panel, yemek, resepsiyon veya buna benzer etkinliklerde verilen hatıra niteliğindeki hediyeler,

e. Tanıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları ürünleri,

f. Finans kurumlarından piyasa koşullarına göre alınan krediler