ADALET MESLEK ETİĞİ

Hukuki güvenlik ilkesi hukuk devleti ilkesinin genel ilkelerindendir.  Herkesin yasalar karşısında eşit olmasını ve mahkemelerde eşit muamele görmesi hakkını düzenler. Buna göre, gerek yasalar karşısında gerekse mahkemelerde ayrımcılık yasaktır. Kişinin dili, dini, milliyeti, cinsiyeti, cinsel yönelimi nedeniyle ayrımcılık yapılmayacağı gibi yargılama söz konusu olduğunda yurttaş ya da yabancı ayrımı da yapılamaz.

Çelişmeli yargı ilkesi, tarafların, yargılama esnasında ortaya konulan her türlü bilgi, belge ve delile ulaşabilmeleri anlamına gelmektedir. Bu hak “kural olarak, bir hukuk ya da ceza davasının taraflarının ileri sürülen deliller ve sunulan görüşlerle ilgili bilgiye sahip olması” anlamına gelir.

Kişinin bağımsız ve tarafsız bir mahkemede suçu sabit görülene kadar masum
sayılacağını ifade eden Masumiyet karinesi adil yargılanma hakkının genel ilkeleri içerisinde yer alır.

Adaletin sağlanabilmesi için sadece yargılamaların yapılması değil, yapılan yargılamaların kamuya açık olması da gerekmektedir. Bu nedenle hem mahkemelerin şehirlerdeki konumlarının ulaşılabilir olmasını hem de yargılamaların insanlar tarafından görülebilir olmasını sağlayacak olan tedbirlerin alınması gerekir.

Masum sayılma hakkı, şüpheliye önyargıyla yaklaşmama yükümlülüğünü beraberinde getirir. Bu yükümlülük, adalet teşkilatının bütün üyeleri, gazeteciler, kanaat önderleri, siyasiler ve yurttaşlar için de geçerlidir. Hiç kimse bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hüküm verilmedikçe suçlu ilan edilemez.

Çocukların anayasası sayılan Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesine göre, 18 yaşına kadar her insan çocuk sayılır.

BM Çocuk Hakları Komitesi, çocukları ilgilendiren her hususta dört önemli ilkenin gözetilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bunlar çocuğun yaşama ve gelişme hakkı, çocuğun görüşlerine saygı ilkesi, çocuğun üstün yararı ilkesi ve ayrımcılık yasağı. Buna göre devletler her türlü karar ve faaliyetlerinde çocuğu esas alarak hareket etmek zorundadır. Hiçbir surette yerel geleneklere uygunluk yahut ekonomik yetersizlik gibi nedenlerle bu ilkeler ihlal edilemez.

Her çocuk, haklarındaki suçlama yasal olarak sabit oluncaya kadar masum sayılır

Makul sürede yargılanma hakkı, yargılama sürecinin tamamı ile, başka deyişle
kişiye suç isnat edilmesinden temyiz makamında hüküm tesisi edilene kadar geçen bütün süre ile ilgilidir. Bu bağlamda uzun tutukluluk süreleri hem kişi hürriyetinin ihlalidir hem de adil yargılanma hakkının.

Bir devletin hukuk devleti olabilmesi, onun insan hak ve özgürlüklerini esas almasıyla
ve hukuk aracılığıyla korumasıyla mümkündür.

Biçimsel unsurlar, i) devlet iktidarının sınırlarını belirleyen ve insan hak ve özgürlüklerini güvence altına alan bir üstün yasa, anayasa; ii) devlet iktidarının farklı organlar arasında paylaştırılmasını öngören kuvvetler ayrılığı ilkesi; iii) devletin bütün faaliyetlerinin hukuka uygun olması yani hukuki güvenlik ilkesi ve iv) devletin bütün faaliyetlerinin yargısal denetime tabi olmasıdır. Hukuk devletinin maddi unsuru ise özgürlük ve insan onuru yani insan hak ve özgürlükleridir. Bu bakımdan hukuk devleti, insan hak ve özgürlüklerini koruyan devlettir.

TC Anayasasının değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek maddelerinden olan 2. maddesine göre; Türkiye Cumhuriyeti “demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti”dir.

Aleni yargılama, adil yargılanma hakkının korunması için gerekli olan usuli gereklilikler arasında yer alır.

Masumiyet karinesi, kişinin bağımsız ve tarafsız bir mahkemede suçu sabit görülene kadar masum sayılacağını ifade etmektedir.

Adil yargılanma hakkının korunması için ihtiyaç duyulan usuli gereklilikler: Silahların Eşitliği, Çelişmeli Yargı, Aleni Yargılama, Makul Sürede Yargılanma Hakkı, Suç İsnat Edilenin Hakları.

Çocukların anayasası sayılan Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesine göre, 18 yaşına kadar her insan çocuk sayılır.

Hiçbir çocuk tanıklık etmeye ya da suç ikrarında bulunmaya zorlanamaz. Aleyhine
olan tanıkları sorguya çekme ve lehine olan tanıkların hazır bulunmasını ve sorgulanması isteme hakkına sahiptir.

Tarafların, yargılama esnasında ortaya konulan her türlü bilgi, belge ve delile ulaşabilmelerine çelişmeli yargı denir.

Anayasa 138. madde:
“Hakimler görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi yargı
yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremez; genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde bulunamaz. Görülmekte olan bir dava hakkında Yasama Meclisinde yargı yetkisinin kullanılması ile ilgili soru sorulamaz, görüşme yapılamaz veya herhangi bir beyanda bulunulamaz."

Bir çocuk eyleminin sonuçlarını bir yetişkin gibi kavrayamaz.