Ulaştırma ve Ulaştırmanın Önemi

Ulaştırma sektörü ile ekonomi ve bu alandaki gelişmeler birbiriyle doğrudan bağlantılıdır. Ekonomideki canlılık, ulaştırma sektörüne ivme kazandırır. Aynı şekilde ulaştırma sektöründeki gelişme de ekonomide büyüme ve gelişmeyi sağlar. Ulaştırma sektöründe yaşanan bir gelişme, kaynakların sektörün kendi içindeki alt sektörlere dengeli şekilde dağılımını, bunların verimli kullanımını ve ileri teknolojilerin devreye sokulmasına olanak sağlar.

Ulaştırma sektöründeki hizmetler diğer sektörlerden bağımsız olarak ortaya çıkmış faaliyetler değildir. Sanayi, tarım, ticaret gibi sektörlerdeki üretim ve bu ürünlerin taşınma ihtiyacı ulaştırma sektörünün çıkış sebebidir; bu sektörler olmadan ulaştırma hizmetleri/sektörü oluşamaz ve varlığını sürdüremez. Bu durumda, ulaştırma hizmetlerinin iktisadi/ekonomik yapıyla doğrudan ve sıkı sıkıya bir ilişki içerisinde bulunduğu anlaşılmalıdır.

D şıkkı 

A şıkkı 

C şıkkı 

Ulaştırma, insanlar tarafından üretilen ve yine insanlara sunulan bir hizmettir. Hem insanların kendileri ve
hem de ürettikleri mamül ve eşyalarının bir yerden başka bire iletilmesine duyulan ihtiyaçtan doğmuştur. Ulaştırma sistemindeki gelişmeler ve olanakların artışı ülke ve bölgeler arasındaki nüfus yoğunluğuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bir ülkedeki nüfus dağınık şekilde yerleşmişse ulaşım imkanlarına olan ihtiyaç ve talep de buna doğru orantılı olarak artar,.

Endüstriyel gelişmeler de toplumu etkilediğinden nüfusu artan kentlerin mevcut alanlarında ve genişlemeyle birlikte yeni yerleşim merkezlerinde inşa edilen konutlar, iş yerleri, konut ile okullar arasındaki trafik yoğunlaşmakta, ulaşımın süresi insanların günlük yaşamlarının büyük kısmını almaya başladı. Tarım toplumundan endüstri toplumuna geçiş, iş gücünün hareketliliğini arttırarak ulaştırma alanında gelişmeler yaşanmasını getirdi.

Toplumdaki bireylerin gelir düzeyinde artışın refah düzeyini yükseltmesi de mesai saatleri dışındaki zamanlarını eğlenme, seyahat etme ve başka etkinliklere katılmalarına imkan sağladığından ulaşım hizmetlerine talebi arttırdı. Toplumdaki bireylerin sosyal statüleri, kültürel yapı ve düzeyleri de onların bilgi edinme ya da öğrenmeye yönelik
ulaştırma isteklerini etkilemektedir. .

Ulaştırmanın ekonomik sistemde çok belirleyici olduğu ve ekonominin çarklarının dönmesi için bir lokomotif görevi gördüğü açıktır. Bu nedenle günümüzde ulaştırma hizmetleri teknik bir konu olmaktan ziyade üretim ile tüketim arasında köprü görevi gördüğünden ekonomik faaliyetin vazgeçilmez birer parçası haline geldi.

Emek üretkenliğinin artışı, kitlesel üretim aşamasına geçilebilmesi, hammadde, mamül ve insanların  sürekli ve artarak yer değiştirmesi sonucunda gerçekleşti. Endüstri sistemi ham maddenin fabrikaya ve mamüllerin tüketiciye ulaştırılmasına bağlıdır. 

Ulaşım sistemi, sanayileşme için maliyeti azaltmakta, verimliliği yükseltmekte ve doğal kaynaklardan faydalanmayı olanaklı kılmaktadır. Nüfus artışı, sanayileşme, kentleşme, bireylerin boş zamanlarının artışı ve iletişim olanaklarının gelişmesi insanların seyahat etme daha fazla güdüledi. 

Sanayideki üretim artışı, iç pazarlardan dış pazarlara bir yönelim getirdi. Ülkelerin iç piyasa için ürettikleri ürünlerinin, limanlar üzerinden dış ülke pazarlarına ihrac edilmesi bir sermaye birikimi yarattı, bu da üretim ölçeğini büyüttü. Böylelikle seri üretim olanakları ortaya çıktı, bu da iç piyasayı genişletti.

Üretim teknolojisinde ilk yeniliklere imza atan ülkeler, yeni fabrikalara, yeni mamüllere, farklı şekilde dizayn edilmiş yeni kentlere ve kent-soylu yeni bir nüfusa sahip oldu. Bununla birlikte, yollar ve kanalların tarımsal ürünler, ham madde ve işlenmiş ürünlerin taşınmakta yetersiz kalması nedeniyle, yeni, daha süratli ve daha etkin bir ulaştırma sistemi gereksinimi doğdu. Ulaştırma alanında altyapının dizayn ve inşa edilmesi, altyapı işletmeciliği ile ilgili hizmetlerinde yaşanan gelişmeler ulaşım hizmetlerine yönelik talepleri arttırarak destekledi. Altyapı hizmetlerinde elzem olan işaretleme ve sinyalizasyon kolaylıklarının mevcudiyeti, modern telekomünikasyon teknolojisinin kullanımı, trafikle ilgili düzenleme ve denetimin devreye girmesiyle ulaştırma talebinde büyük bir ilerleme kaydedildi.

Ulaştırma sektörü politikaları ve önlemleri şekillenirken ve hayata geçirileceği belirlenirken ulaştırma taleplerinde değişiklikler ortaya çıkar. Bu politikaların en önemlileri, Avrupa Birliği ortak ulaşım politikası ve çevre politikaları ile sürdürülebilir ulaştırma ilkelerine ilişkin olarak yönlendirilmektedir. 

Ulaştırma sektörü, bireylerin çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ihtiyaçlarının giderilmesini sağlayan hem de ülkelerin sosyo ekonomik, kültürel ve ulusal güvenlik/savunma alanında önemli rolü olan bir hizmet sektörüdür. 

Ulaştırma sektörünün sunduğu hizmet, tarımdan endüstriye, turizmden eğitime kadar diğer tüm ekonomik faaliyetlere etki etmektedir. Sonuç olarak ulaştırma sektöründe verilen hizmetin;
• Ekonomik,
• Toplumsal,
• Politik fonksiyonu bulunmaktadır.

Hızlı kentleşmenin ve nüfus artışının beraberinde getirdiği ulaştırma sektöründeki sorunların çözümünde ülke kaynaklarından söz konusu sektöre ne kadar pay verildiği önemli bir gösterge oluşturmaktadır. Ulaştırma sektöründe, altyapı ve işletme yatırımlarında kaynakların etkin ve verimli kullanılması, mevcut altyapı ve tesislerden tam kapasiteyle yararlanılması, çevresel, kentsel, insani, tarihi değerlerin bozulmadan çağdaş politikaların yürütülmesi gerekmektedir. 

Ulaştırma sistemlerinin her biri yol altyapısı ve yol üstyapısı, taşıt-araç, yükleme-boşaltma ya da indirme- bindirme ve trafik yönetim sistemlerinin yer aldığı tesisler, enerji kaynağını sağlayan tesisler ile insan kaynaklarının bir arada bulunduğu organize birimlerden oluşmaktadır.

Ulaştırma sektörünün taşımacılık sistemleri beş alt sektör adı altında taşımacılık faaliyeti gerçekleşmektedir. Bunlar;
a) Kara yolu taşımacılık sektörü,
b)Hava yolu taşımacılık sektörü,
c) Deniz yolu taşımacılık sektörü,
d) Demir yolu taşımacılık sektörü,
e) Boru hattı taşımacılık sektörü

Kara yolu taşımacılığı bağımsız, güvenilir, hızlı ve elverişli bir taşımacılık sistemi olması nedeniyle tercih edilmektedir. 

Deniz yolu taşımacılık sektörü, yük ve yolcu taşımacılığı dışında gemi inşa sanayi alanındaki üretim faaliyetleri, liman hizmetlerine yönelik faaliyetleri ve deniz turizmi alanında verdiği hizmetlerle önemli bir hizmet sektörüdür. 

Demir yolu ile büyük tonajlardaki yüklerin düşük maliyetle taşınması mümkün olduğundan önemli bir sektördür. Hava koşullarından etkilenmemesi, taşımacılık faaliyetlerinde kaza riskinin oldukça düşük olması nedeniyle tercih edilen bir taşımacılık sistemidir.

Ham petrol ve petrol ürünlerinin (gaz, benzin, uçak yakıtı) boru hatları ile taşınması boru hattı ulaştırması alt sektörünün faaliyet alanıdır.

İntermodal taşımacılık ya da modlar arası taşımacılık olarak adlandırılan bu taşımacılık sisteminde, taşıma modlarının avantajlı olduğu bölgelerde kullanılacakları bir güzergâh belirlenmektedir. Bunu yaparken de tek bir taşımacılık moduna bağlı kalınmamaktadır

Uzun mesafeli, büyük hacimli yüklerin yalnızca bir ulaştırma alt sistemi ile değil de sistemlerin birbirleriyle entegrasyonu sağlanarak, taşınması kombine taşımacılığı ön plana çıkarmıştır. 

Lojistik maliyetlerinin en önemli kalemini taşımacılık maliyetleri oluşturmaktadır. Lojistik maliyetlerinin düşürülmesi için taşımacılık sektörünün dengeli bir şekilde kullanılması gereklidir