ACİL DURUM VE AFET YÖNETİMİ PLANLARI

Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP), mevzuattaki tanımla;“ülke genelindeki tüm hastanelerin, afetlere ilişkin önlem almalarını,
yurt içinde meydana gelen afet ve acil durumlarda sunulacak sağlık hizmetleri konusunda gerekli hazırlıkları önceden yapmalarını ve ilk 72 saat boyunca hastane dışından hiçbir yardım almaksızın kendi kendine yeterli olmalarını sağlamak” üzere yapılan planlama ve hazırlık çalışmasıdır.

Afet risk azaltma: Hastanelerin afet tehlikeleri karşısında zarar görebilirliği dolayısıyla afet risklerini azaltmak; personelin, hasta ve hasta yakınlarının can güvenliğini korumak, yatırım ve donanımın zarar görmesini önlemek.

Hastanenin olağan işleyişinde karşılaşılabilecek mesleki ve diğer risklerin yönetiminin yanı sıra afet risklerinin yönetimi de her aşamada temel bir yaklaşım olmalıdır, çünkü hastanede afet risklerinin azaltılması ve afete hazırlık başka hiçbir kurumla karşılaştırılmayacak kadar önemlidir.

Hastanelerde, afet ve acil durum güvenliği bakımından temel hedefler öncelik sırasıyla şu şekilde belirtilebilir:

Tedavi kapasitesinin artırılması, "Acil Servis ve Hastane İçi Hasta Trafik Akışı" ile değil "Hastanenin Tıbbi Kapasitesi" ile ilgilidir.

“Olaya Özel” müdahaleye hazırlık: Olaya Özel Planlar, özellikle yüksek risk grubundaki olaylara karşı ve afet türüne göre spesifik (özellikli) müdahalenin geliştirilmesi ihtiyacına dayanmaktadır. Olaya özel müdahaleye konu olan acil durumlar özel prosedür, sistem, özel eğitilmiş ekip, ekipman ve beceri gerektiren durumlardır.

Hastanenin yapısal güvenliğini etkileyen geçmiş olaylar, Güvenli Hastane kontrol listesinde yapısal risklerin azaltılması başlığı altında incelenmektedir.

HAP Hazırlama Kılavuzu’nda hastanenin afet ve acil durum yönetimi ile ilgili organizasyon şemasında beş temel fonksiyon yer almaktadır: Yönetim, Operasyon, Planlama, Lojistik, Finans. Hastane Olay Yönetim Sistemi (OYS) bu temel fonksiyonlara dayanır ve hastane Olay Yönetim Ekibi (OYE) bu temel fonksiyonları yerine getirmek üzere görevlendirilir.

Operasyon Şefi: Olayla başa çıkmaya dönük faaliyetlerin doğrudan belirlenmesi ve uygulanmasını kapsar. Olaya yönelik müdahale stratejilerinin stratejilerinin etkisi değerlendirilir ve gerekirse yeni Olay Eylem Planı oluşturmak/geliştirmek için geri bildirim sağlanır.

Verilen seçenekler arasında koordinasyon  Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) hedefleri arasında yer almaz. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Kılavuz’da her hastanenin HAP hazırlığında afet tehlike ve riskleri bakımından kendi konumunu, yerel ve kurumsal özelliklerini dikkate alırken aynı zamanda ulusal sağlık sisteminin merkez ve il düzeyindeki afet ve acil durum planları ve uluslararası genel kabul gören yaklaşımlar ile uyumu gözetmesi gereğine de işaret edilmektedir. Bu doğrultuda doğru cevap D seçeneğidir.

HAP Uygulama Yönetmeliği’nde yataklı tedavi hizmeti sunmayan sağlık tesisleri kapsam dışı bırakılmıştır ve yataklı tedavi hizmeti sunmayan sağlık tesisleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yayınlanan İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik (R.G. 18.06.2013/ 28681) kapsamında acil durum planları hazırlamakla yükümlüdür. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

"Acil Müdahale Planının Aktivasyonunda Bilgi Yönetimi" HAP hazırlama kılavuzunun birinci bölümünde  Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) içerisinde yer alır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Hastane Olay Seviyeleri (Seviyeler 1-2-3-4)
• Seviye 1 (küçük çaplı etkiye sahip olay)
Hastane düzeyi müdahale-yerel hazırlık
• Seviye 2 (orta çaplı etkiye sahip olay) Yerel düzeyde (diğer hastanelerden) destek
• Seviye 3 (büyük çaplı etkiye sahip olay)
Bölgesel-ulusal düzeyde destek
• Seviye 4 (çok büyük çaplı etkiye sahip
olay) Ulusal-uluslararası düzeyde destek

Yukarıdaki açıklama doğrultusunda doğru cevap D seçeneğidir.

Acil Müdahale Planı (AMP) afet ve acil durumda hastanenin müdahale yönetimi ve organizasyonu– müdahale aşamaları, olay yönetim sistemi, yönetim ekibi, yönetim merkezi, yönetim araçları– ile ilgili işleyiş, standart ve kuralları kapsamaktadır. Acil Müdahale Planı (AMP), hastanenin çatı planı olan Hastane Afet ve Acil Durum Planı’nın (HAP) önemli bir parçasıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

HAP Hazırlama Kılavuzu’nda hastanenin afet ve acil durum yönetimi ile ilgili organizasyon şemasında beş temel fonksiyon yer almaktadır: Yönetim, Operasyon, Planlama, Lojistik, Finans. Hastane Olay Yönetim Sistemi (OYS) bu temel fonksiyonlara dayanır ve hastane Olay Yönetim Ekibi (OYE) bu temel fonksiyonları yerine getirmek üzere görevlendirilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Fonksiyonun (işlevin) ve işleyişin korunması sağlık hizmet ve faaliyetlerinin her durumda kesintisiz sürdürülebilmesini sağlamak ile ilgilidir. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Organizasyon şeması ve görev tanımları HAP kapsamında Afet ve Acil Durum Yönetim Sistemi başlığı altında yer alır. Doğru cevap D seçeneğidir.

2/B: Kaiser Risk Analizi (Tehlike ve Zarar Görebilirlik Analizi) listesinde , Doğa Kaynaklı, Teknolojik, İnsana Bağlı (doğrudan insan eliyle yaratılan) Tehlikeler ve Tehlikeli Maddeler ile ilgili değerlendirmelere yardımcı kontrol bilgileri yer almaktadır. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.

Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP). Doğru cevap A şıkkıdır.