ACİL DURUM VE AFET YÖNETİMİ PLANLARI

Afet zararlarını en aza indirebilmek ve uzun dönemli çalışmaları planlayabilmek için afet tehlikesine maruz kalabilecek yerlerin belirlenmesi ve haritalanması gerekir. Tehlike haritaları ülke planı, bölgesel plan, çevre düzeni planı, nazım imar planı, imar planı, afet ve acil durum yönetimi planı gibi çalışmalar için değişik ölçeklerde hazırlanabilir. Genel olarak bu tip çalışmaların küçük ölçekten (ülke veya bölge) büyük ölçeğe doğru yapılmasında büyük yarar vardır. Küçük ölçekli yerden büyüğe doğru düşünüldüğünde doğru cevap D'dir.

Artan nüfus, çarpık kentleşme, iklim değişikliği, ekolojik ve çevresel bozulmalar, yanlış arazi uygulamaları gibi nedenlere bağlı olarak her geçen gün afet tehlikesi ve riski artmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Türkiye’de resmi olarak deprem tehlike haritalarını hazırlama görevi İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığına verilmiştir.

Zarar görebilirlik; “tehlikeye maruz olan bir unsurun ya da unsurlar grubunun (insan, yapı, yaşam, sosyo-ekonomik düzen gibi) tehlikenin meydana gelmesi halinde, görebileceği fiziksel, sosyal veya ekonomik kayıp ve zararların ölçüsü” olarak tanımlanır. Doğru cevap E'dir.

Fiziksel Zarar Görebilirlik: İnsan eliyle oluşturulmuş yapı, alt yapı, çevre, tarım, sanayi, üretim vb. gibi fiziksel unsurların zarar görebilirlikleri ile insan topluluklarının fiziksel kapasitelerini kapsar. Ölçülebilme veya sayısal hale getirilmesi mümkündür. Diğer iki nokta ise sosyal zarar görebilirlik ile ilgilidir. Doğru cevap B'dir.

Zarar görebilirlik kavramı aşağıda sıralandığı gibi üçe ayrılır (Ergünay, 2002 ve 2014).

Fiziksel zarar görebilirlik,

Sosyal zarar görebilirlik,

Ekonomik zarar görebilirlik.

Doğru cevap D'dir.

İnsan topluluklarını ve yerleşim birimlerini zarar görebilir hâle getiren ana faktörler aşağıdaki gibidir (Ergünay, 2002).

Yoksulluk ve az gelişmişlik,

Hızlı nüfus artışı,

Hızlı ve denetimsiz kentleşme ve sanayileşme,

Ormanların ve çevrenin tahribi,

Bilgisizlik, bilinçsizlik ve eğitim eksikliği,

Yaşam tarzında meydana gelen büyük değişimler,

Savaşlar ve sivil kargaşalar.

Doğru cevap C'dir.

Risk, bir olayın belirli koşul ve ortamlarda doğurabileceği can, mal, ekonomik ve çevresel gibi değerlerin/varlıkların kaybının gerçekleşme olasılığı olarak tanımlanmaktadır (AFAD, 2014). Doğru cevap A'dır.

Nüfus, tüm yapı ve alt yapılar, tarımsal kapasite ve stoklar, ekonomik ve sosyal değerler, çevre ile ilgili envanterin toplanması amacıyla yapılan çalışmalara Tehlikeye Maruz Değerlerin (Risk Altındaki Unsurlar) saptanması için yapılan çalışmalar denir. Doğru cevap C'dir.

Tehlikenin kaynağı, büyüklüğü, oluş sıklığı, süresi ve olası etkileri ile ilgili bilgilerin toplanmasına yönelik çalışmalar, tehlike analizi olarak tanımlanır. Doğru cevap D'dir.

Kökeni ne olursa olsun, potansiyel bir tehlikenin belirlenebilmesi için aşağıdaki çalışmaların yapılması gerekir:

Doğru cevap C'dir.

Doğa, insan ve teknoloji kaynaklı tehlikelerin muhtemel yaygınlık ve şiddet derecelerini ortaya koymak için belirli kriterlere göre hazırlanmış haritalar tehlike haritası olarak tanımlanır. Doğru cevap E'dir.

Zarar görebilirlik kavramı; “bir toplumun, bir yapının veya hizmetin, tehlike oluştuğunda görebileceği hasar veya zararın olası ölçüsü” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Sosyal Zarar Görebilirlik:Toplumların nüfus yoğunluğu, yaş ve cinsiyet oranları, bilgi ve eğitim düzeyi gibi nüfus ve eğitimle ilgili faktörleri içerir. Doğru cevap A'dır.

İnsan topluluklarını ve yerleşim birimlerini zarar görebilir hâle getiren ana faktörler aşağıdaki gibidir:

Doğru cevap E'dir.

Risk, bir olayın doğurduğu olumsuz sonuçların toplamıdır. Doğru cevap C'dir.

Zarar Görebilirlik Analizi bir toplumun, bir yapının veya hizmetin, tehlike oluştuğunda görebileceği hasar veya zararın olası ölçüsünün belirlenmesi amacıyla yapılır. Doğru cevap D'dir.

Tehlike analizi potansiyel tehlikelerin neler olduğu, konumu, oluş sıklığı, büyüklüğü, süresi ve etkileyebileceği alanların belirlenmesi amacıyla yapılır. Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap A dır. Eğimli, bol yağış alan ve uygun jeolojik özelliklere sahip bölgelerde teknoloji kaynaklı afetler değil, heyelanlar gibi afetler oluşabilmektedir.

Doğru cevap B dir. Ekonomik kayıplar afetlerin insanların hayatlarında olumsuz etkilerinden birisidir.