ACİL DURUM VE AFET YÖNETİMİ PLANLARI

Yani 20.07.2017 tarih ve 5934 sayılı Bakan Oluru ile İL-SAP Uygulama yönergesinin yürürlükten kaldırılması ile İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planlarının (İL-SAP) hazırlanması zorunluluğu ortadan kalkmıştır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Türkiye Afet Müdahale Planının (TAMP) amacı, afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak hizmet grupları ve koordinasyon birimlerine ait rolleri ve sorumlulukları tanımlamak, afet öncesi, sırası ve sonrasındaki müdahale planlamasının temel prensiplerini belirlemektir. Doğru cevap E'dir.

5902 sayılı “Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ve 4 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre AFAD’a;
a. Ülke düzeyinde uygulanacak Afet ve Acil Durum Müdahale, Risk Yönetimi ve Zarar Azaltma Planlarını yapmak veya yaptırmak,
b. Afet ve acil durum risk azaltma, müdahale ve iyileştirme il planlarını, mahalli idareler ile kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği ve koordinasyon içinde yapmak, uygulamak ve uygulatmak, görevleri verilmiştir. Doğru yanıt A'dır.

5393 sayılı “Belediye Kanununa” göre ise belediyelere, yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla beldenin özelliklerini de dikkate alarak gerekli “Afet ve Acil Yardım Planlarını” yapma, ekip ve donanımları hazırlama görevi verilmiştir. oğru cevap D'dir.

5216 sayılı “Büyükşehir Belediyesi Kanununa” göre Büyükşehir belediyelerine, il düzeyinde yapılan planlara uygun olarak “doğal afetlerle ilgili planlamaları” ve diğer hazırlıkları büyükşehir ölçeğinde yapma görevi verilmiştir. Doğru cevap C'dir.

5302 sayılı “İl Özel İdaresi Kanununa” göre İl Özel İdarelerine; yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla ilin özelliklerini de dikkate alarak gerekli “Afet ve Acil Durum Planlarını” yapma, ekip ve donanımı hazırlama görevi verilmiştir. Doğru cevap B'dir.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa dayanılarak hazırlanan ve 18.06.2013 tarihli ve 28681 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik” kapsamında tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar kendi hizmet binalarının ve eklentilerinin “Acil Durum Planlamasını” yapmasını, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlara ait bina ve tesisler için “Acil Durum Planları” nın bu yönetmelik hükümleri çerçevesinde hazırlanması gerektiği belirtilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında; Milli Eğitim Bakanlığına afetler öncesi her okulun “Afet ve Acil Durum Planlarını” yapmasını sağlamak, Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığına afetler öncesi her üniversitenin ve bağlı birimlerinin “Afet ve Acil Durum Planlarını” yapmasını sağlamak, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü bünyesine bağlı yurtların “Afet ve Acil Durum Planlarını” yapmasını sağlamak, tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar kendi hizmet binalarının ve eklentilerinin “Acil Durum Planlamasını” yapmasını, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlara ait bina ve tesisler için “Acil Durum Planları” nın “İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde hazırlanması gerektiği belirtilmiştir. Doğru cevap D'dir.

1958 yılında 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu ve 1959 yılında 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun çıkarılmıştır.

17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen İzmit Körfezi ve 12 Kasım 1999 tarihinde meydana gelen Düzce-Kaynaşlı depremleri nedeniyle çok sayıda insanın yaşamını yitirmesi, yaralanması ve depremlerin çok geniş bir bölgeyi etkilemesi ve ortaya çıkan sorunlarla baş etmede karşılaşılan güçlükler nedeniyle afet yönetim sistemi ile ilgili yeni yasal düzenlemeler yapılması gereği ortaya çıkmış ve 5902 sayılı yasa ile de afet yönetimi sisteminde önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu gelişme ve değişmelere bağlı olarak ta 18 Ara­lık 2013 tarihli ve 28855 sayılı Resmi Gazete’de “Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği” yayınlanarak 1988 yılında yayınlanmış olan “Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik” yürürlükten kaldırılmıştır. Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliğinde belirtildiği şekilde Türkiye Afet Müdahale Planı hazırlanmış ve 3 Ocak 2014 tarihli ve 28871 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe sokulmuştur. Artık Türkiye’de ülke ve il düzeyindeki planlar buna göre yapılmaya başlanmıştır. TAMP Bölüm 4’te detaylı bir şekilde anlatılacaktır.

4623 sayılı “Yersarsıntısından Evvel ve Sonra Alınacak Tedbirler Hakkında Kanun” 22 Temmuz 1944 tarih ve 5763 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu kanun Türkiye’de deprem tehlikesi ve riskinin belirlenmesi ve deprem zararlarının azaltılması konusunda, merkezi ve yerel düzeylerde yapılanmanın nasıl olması gerektiğini, yerleşme ve yapılaşmaların nasıl denetleneceğini belirleyen ilk yasal düzenlemedir ve gerçek anlamda afet zararlarının azaltılması çalışmaları bu kanunla başlamıştır. Daha sonraki yıllarda meydana gelen sel, deprem ve heyelan gibi afetlerde bu kanunun yeterli olmadığının görülmesi üzerine 1958 yılında 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu ve 1959 yılında 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun çıkarılmıştır. Bu kanun doğal afet zararlarının azaltılması amacıyla Cumhuriyet döneminde çıkarılmış bulunan tüm kanunları tek bir kanun halinde toplayan ve afet zararlarının azaltılabilmesi için afet öncesi, afet sırası ve afet sonrasında yapılması gereken çalışmaları düzenlemektedir. 1960-1967 yılları arasında çok yoğun olarak yaşanan depremler, su baskınları ve heyelanlardan elde edilen deneyimlerin ve yeni ihtiyaçların ışığı altında 1968 yılında 1051 sayılı kanunla önemli oranda değiştirilmiştir. Bu tarihten sonrada çok sayıda değişikliğe uğramış ve halen yürürlükte bulunan bir kanundur

5393 sayılı “Belediye Kanununa” göre ise belediyelere, yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla beldenin özelliklerini de dikkate alarak gerekli “Afet ve Acil Yardım Planlarını” yapma, ekip ve donanımları hazırlama görevi verilmiştir. Acil durum planlarının hazırlanmasında, varsa il ölçeğindeki diğer acil durum planlarıyla da koordinasyon sağlanması gerektiği belirtilmiştir.

Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü yapmış olduğu çalışmalar doğrul­tusunda; Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında hazırlanmak zorunda olunan Yerel Düzey Sağlık Hizmet Grubu Operasyon Planını ve İl Sağlık Afet ve Acil Durum (İL-SAP) Planlarının birleştirilmesine ve artık sadece “Yerel Düzey Sağlık Hizmet Gru­bu Operasyon Planı” nın hazırlanmasının yeterli olacağına karar vermiştir. Yani 20.07.2017 tarih ve 5934 sayılı Bakan Oluru ile İL-SAP Uygulama yönergesinin yürürlükten kaldırılması ile İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planlarının (İL-SAP) hazırlanması zorunluluğu ortadan kalkmıştır.

TAMP kapsamında ulusal ve yerel düzeyde operasyon, bilgi ve planlama, lojistik ve bakım, finans ve idari işler olmak üzere dört servisten oluşan müdahale organizasyon sistemi oluşturulmuştur. Servislerin altında müdahale hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla hizmet grupları oluşturulmakta ve bu hizmet gruplarından sorumlu ana çözüm ve destek çözüm ortaklarının sorumluluk ve görevleri belirlenmektedir. Ulusal düzey hizmet grubunun koordinasyonundan ana çözüm ortağı olan bakanlık, kurum veya kuruluş sorumludur. Hizmet gruplarının ana çözüm ortaklarını, hizmetin yürütülmesinde yarar sağlayacak destek çözüm ortalarını belirlemektedir.