ACİL DURUM VE AFET YÖNETİMİ PLANLARI

4623 sayılı “Yersarsıntısından Evvel ve Sonra Alınacak Tedbirler Hakkında Kanun” 22 Temmuz 1944 tarih ve 5763 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap B'dir.

Bu gelişme ve değişmelere bağlı olarak ta 18 Aralık 2013 tarihli ve 28855 sayılı Resmi Gazete’de “Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği” yayınlanarak 1988 yılında yayınlanmış olan “Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik” yürürlükten kaldırılmıştır. Doğru cevap D'dir. 

Afet ve acil durum planları, bir kurum veya yerleşme biriminin, karşı karşıya bulunduğu tehlikeleri, bu tehlikelerin gerçekleşmesi halinde uğranacak, kayıp ve zararları gerçekçi bir biçimde ortaya koyan ve bu kayıp ve zararların en düşük düzeyde tutulabilmesi için, kimlerin, ne zaman, hangi görev ve yetkiyle, hangi kaynakları kullanarak görev üstleneceklerini açıkça tanımlayan belgelerdir. Doğru cevap B'dir.

Türkiye Afet Müdahale Planının (TAMP) amacı; afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak hizmet grupları ve koordinasyon birimlerine ait rolleri ve sorumlulukları tanımlamak, afet öncesi, sırası ve sonrasındaki müdahale planlamasının temel prensiplerini belirlemektir. Doğru cevap C'dir.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa dayanılarak hazırlanan ve 18.06.2013 tarihli ve 28681 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik” kapsamında tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar kendi hizmet binalarının ve eklentilerinin “Acil Durum Planlamasını” yapmasını, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlara ait bina ve tesisler için “Acil Durum Planları” nın bu yönetmelik hükümleri çerçevesinde hazırlanması gerektiği belirtilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Türkiye Afet Müdahale Planı 3 Ocak 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap C'dir.

Zorunlu planlar;

Doğru cevap A'dır. 

İL-SAP hazırlama kılavuzu (20.07.2017 tarih ve 5934 sayılı Bakan Oluru ile yürürlükten kaldırılmıştır. Doğru cevap E'dir.

Daha sonraki yıllarda meydana gelen sel, deprem ve heyelan gibi afetlerde bu kanunun yeterli olmadığının görülmesi üzerine 1958 yılında 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu ve 1959 yılında 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun çıkarılmıştır. Doğru cevap C'dir. 

Türkiye’de uzun yıllar acil yardım planlarının hazırlanması, 7269 sayılı yasanın 4. maddesi gereğince
hazırlanmış olan “Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik” gereğince yapılmıştır. Bakanlar Kurulu’nun 88/12777 sayılı kararı ile ve 8/5/1988 gün ve 19808 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş olan bu yönetmelik acil yardım planlamasının genel  esaslarını  ülke, il ve ilçe düzeyinde vermiş ve uzun bir süre yürürlükte kalmıştır.
Oldukça kapsamlı olarak hazırlanmış olan bu yönetmelik 76 maddeden ve 24 ekten oluşmaktadır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Eklerin başlıkları sırasıyla aşağıdaki gibidir.
EK-1: İl Afetler Acil Yardım Plan Örneği
EK-2: ……………………………. Müdürlüğüne Ait Mevcut ve Acil Yardım Hizmet Gruplarında
Görevlendirilebilecek Personel İcmal Cetveli
EK-3: Acil Yardım Hizmet Gruplarında Görevlendirilecek Personele Ait Cetvel
EK-4: ……………………………… Müdürlüğüne Ait Mevcut ve Acil Yardım Hizmet Gruplarında
Görevlendirilecek Araç ve Gereç Cetveli
EK-5: ………………………………. Hizmet Grubuna Tahsisli Personel İsim ve Nitelik Cetveli
EK-6: ……………………………….. Hizmet Grubuna Tahsisli Araç ve Gereç Cetveli
EK-7: ……………… Hizmet Grubu …………….. Servisine Tahsisli Personel İsim ve Nitelik Cetveli
EK-8: ………………………….. Hizmet Grubunda Görevli Araç ve Gereç Cetveli
EK-9: Yerleşim Yerleri Genel Bilgi Formu
EK-10: İl ve İlçe İmar Planlarına İşlenerek Belirtilecek Resmi Bina ve Tesisler Bilgi Formu

EK-18: Arazi Arsa Bina ve Tesis Teslim Alma Belgesi gibi bu şekilde 24 ek yer alır. Güvenlik hizmetleri grubu ise Acil yardım hizmetlerini yürütmekten sorumlu komitenin hizmet grupları arasında yer aldığı için cevap E seçeneğidir.

TAMP kapsamında ulusal ve yerel düzeyde operasyon, bilgi ve planlama, lojistik ve bakım, finans ve
idari işler olmak üzere dört servisten oluşan müdahale organizasyon sistemi oluşturulmuştur. Servislerin altında müdahale hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla hizmet grupları oluşturulmakta ve bu hizmet gruplarından sorumlu ana çözüm ve destek çözüm
ortaklarının sorumluluk ve görevleri belirlenmektedir. Ulusal düzey hizmet grubunun koordinasyonundan ana çözüm ortağı olan bakanlık, kurum veya kuruluş sorumludur. Hizmet gruplarının ana çözüm ortaklarını, hizmetin yürütülmesinde yarar sağlayacak destek çözüm ortalarını belirlemektedir.
Doğru cevap C seçeneğidir.

5902 sayılı “Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ve 4
Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre AFAD’a;
a. Ülke düzeyinde uygulanacak Afet ve Acil Durum Müdahale, Risk Yönetimi ve Zarar Azaltma Planlarını yapmak veya yaptırmak,
b. Afet ve acil durum risk azaltma, müdahale ve iyileştirme il planlarını, mahalli idareler
ile kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği ve koordinasyon içinde yapmak, uygulamak ve uygulatmak, görevleri verilmiştir

5216 sayılı “Büyükşehir Belediyesi Kanununa”
göre Büyükşehir belediyelerine, il düzeyinde yapılan planlara uygun olarak “doğal afetlerle ilgili planlamaları” ve diğer hazırlıkları büyükşehir ölçeğinde yapma görevi verilmiştir.

B seçeneği AFAD'ın görevleri ile ilgili olmadığından cevap B dir.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa dayanılarak hazırlanan ve 18.06.2013 tarihli ve 28681 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik”  kapsamında tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar kendi hizmet binalarının ve eklentilerinin “Acil  Durum Planlamasını” yapmasını, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlara ait bina ve tesisler için “Acil Durum  Planları” nın bu yönetmelik hükümleri çerçevesinde hazırlanması gerektiği belirtilmiştir.5393 sayılı “Belediye Kanunu,5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu,5302 sayılı “İl Özel İdaresi Kanununa dayalıdır. Cevap D seçeneğidir.

İşyerinde meydana gelebilecek acil durumlarda dikkat edilecek hususlar şunlardır:

a.Risk değerlendirmesi sonuçları

b.Yangın,tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama ihtimali

c. İlkyardım ve tahliye gerektirecek olaylar

ç.Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali

d. Sabotaj ihtimali

Çalışanların görev ihmali bu hususlar arasında yer almadığından cevap E seçeneğidir.

Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında; Milli Eğitim Bakanlığına afetler öncesi her okulun “Afet ve Acil Durum Planlarını” yapmasını sağlamak, Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığına afetler öncesi her üniversitenin ve bağlı birimlerinin “Afet ve Acil Durum Planlarını” yapmasını sağlamak, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü bünyesine bağlı yurtların “Afet ve Acil Durum Planlarını” yapmasını sağlamak, tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar kendi hizmet binalarının ve eklentilerinin “Acil Durum Planlamasını” yapmasını, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlara ait bina ve tesisler için “Acil Durum Planları” nın “İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde hazırlanması gerektiği belirtilmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında hazırlanmak zorunda olunan Yerel Düzey Sağlık Hizmet Grubu Operasyon Planını ve İl Sağlık Afet ve Acil Durum (İL-SAP) Planlarının birleştirilmesine ve artık sadece “Yerel Düzey Sağlık Hizmet Grubu Operasyon Planı” nın hazırlanmasının yeterli olacağına karar vermiştir. Yani 20.07.2017 tarih ve 5934 sayılı Bakan Oluru ile İL-SAP Uygulama yönergesinin yürürlükten kaldırılması ile İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planlarının (İL-SAP) hazırlanması zorunluluğu ortadan kalkmıştır.
Doğru cevap B seçeneğidir.

Afad Afet ve Acil Durumlara İlişkin Temel Mevzuat  Kitabında; • 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun • 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun • 4123 sayılı Tabii Afet Nedeniyle Meydana gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesine Dair kanun • 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu • 6305 sayılı Afet Sigortaları kanunu • 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun • 4539 sayılı Doğal Afet Bölgelerinde Afetten Kaynaklanan Hukuki Uyuşmazlıkların Çözümüne ve Bazı İşlemlerin Kolaylaştırılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabulü Hakkında Kanunlara, yönetmeliklere ve bakanlar kurulu kararları gibi birçok bilgiye ulaşmak mümkündür.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliğinde belirtildiği şekilde Türkiye Afet Müdahale Planı hazırlanmış ve 3 Ocak 2014 tarihli ve 28871 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe sokulmuştur. Artık Türkiye’de ülke ve il düzeyindeki planlar buna göre yapılmaya başlanmıştır.

Bu yönetmelik kapsamında illerde valinin başkanlığında “İl Kurtarma ve Yardım Komiteleri” ilçelerde de kaymakamın başkanlığında “İlçe Kurtarma ve Yardım Komitesi” kurulmuştur.