ACİL DURUM VE AFET YÖNETİMİ PLANLARI - Deneme Sınavı - 17

C şıkkında verilen planlar, yasal olarak hazırlanmak zorunda olunan planlardan değildir. Onun yerine "Ulusal Düzey Olay Türü Planları" yasal olarak hazırlanmak zorunda olunan planlardandır. Uluslararası düzeyde planlar yapmak yasal olarak hazırlanmak zorunda değildir. Doğru cevap C'dir.

Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında; Eğitim Bakanlığı'na afetler öncesi her okulun “Afet ve Acil Durum Planlarını” yapmasını sağlamak görevi verilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Fiziksel Zarar Görebilirlik: İnsan eliyle oluşturulmuş yapı, alt yapı, çevre, tarım, sanayi, üretim vb. gibi fiziksel unsurların zarar görebilirlikleri ile insan topluluklarının fiziksel kapasitelerini kapsar. Ölçülebilme veya sayısal hale getirilmesi mümkündür. Diğer iki nokta ise sosyal zarar görebilirlik ile ilgilidir. Doğru cevap B'dir.

Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP), mevzuattaki tanımla;“ülke genelindeki tüm hastanelerin, afetlere ilişkin önlem almalarını,
yurt içinde meydana gelen afet ve acil durumlarda sunulacak sağlık hizmetleri konusunda gerekli hazırlıkları önceden yapmalarını ve ilk 72 saat boyunca hastane dışından hiçbir yardım almaksızın kendi kendine yeterli olmalarını sağlamak” üzere yapılan planlama ve hazırlık çalışmasıdır.

Afet risk azaltma: Hastanelerin afet tehlikeleri karşısında zarar görebilirliği dolayısıyla afet risklerini azaltmak; personelin, hasta ve hasta yakınlarının can güvenliğini korumak, yatırım ve donanımın zarar görmesini önlemek.

Hastane Afet ve Acil Durum Planı, HAP Hazırlama Komisyonu tarafından hazırlanır. Komisyon, hastanenin en yetkili kişisi (hastane yöneticisi veya başhekimi) başkanlığında (HAP Başkanı), HAP Uygulama Yönetmeliği’nde belirtilen personelin görevlendirilmesiyle oluşturulur.

Hastanenin olağan işleyişinde karşılaşılabilecek mesleki ve diğer risklerin yönetiminin yanı sıra afet risklerinin yönetimi de her aşamada temel bir yaklaşım olmalıdır, çünkü hastanede afet risklerinin azaltılması ve afete hazırlık başka hiçbir kurumla karşılaştırılmayacak kadar önemlidir.

Hastanelerde, afet ve acil durum güvenliği bakımından temel hedefler öncelik sırasıyla şu şekilde belirtilebilir:

Tedavi kapasitesinin artırılması, "Acil Servis ve Hastane İçi Hasta Trafik Akışı" ile değil "Hastanenin Tıbbi Kapasitesi" ile ilgilidir.

“Olaya Özel” müdahaleye hazırlık: Olaya Özel Planlar, özellikle yüksek risk grubundaki olaylara karşı ve afet türüne göre spesifik (özellikli) müdahalenin geliştirilmesi ihtiyacına dayanmaktadır. Olaya özel müdahaleye konu olan acil durumlar özel prosedür, sistem, özel eğitilmiş ekip, ekipman ve beceri gerektiren durumlardır.

Hastanenin yapısal güvenliğini etkileyen geçmiş olaylar, Güvenli Hastane kontrol listesinde yapısal risklerin azaltılması başlığı altında incelenmektedir.

HAP Hazırlama Kılavuzu’nda hastanenin afet ve acil durum yönetimi ile ilgili organizasyon şemasında beş temel fonksiyon yer almaktadır: Yönetim, Operasyon, Planlama, Lojistik, Finans. Hastane Olay Yönetim Sistemi (OYS) bu temel fonksiyonlara dayanır ve hastane Olay Yönetim Ekibi (OYE) bu temel fonksiyonları yerine getirmek üzere görevlendirilir.

Operasyon Şefi: Olayla başa çıkmaya dönük faaliyetlerin doğrudan belirlenmesi ve uygulanmasını kapsar. Olaya yönelik müdahale stratejilerinin stratejilerinin etkisi değerlendirilir ve gerekirse yeni Olay Eylem Planı oluşturmak/geliştirmek için geri bildirim sağlanır.

Planın ana hedefi; okulların güvenliğinin sağlanarak refah ve eğitim sürekliliğinin hızlı, koordine edilmiş ve etkili şekilde korunmasını sağlamaktır. Alt hedefler ise şöyle özetlenebilir:
• Afete neden olabilecek tehlike ve risklerin belirlenmesi, mümkünse önlenmesi veya olası etkilerinin azaltılması,
• Eğitim ve tatbikatlarla farkındalığın ve becerinin artırılması,
• Olay anında kazanılmış doğru davranış biçimlerinin sergilenmesi,
• Hızlı tahliyenin gerçekleştirilebilmesi,
• Okulun normal faaliyetlerine en kısa zamanda dönebilmesi için gereken kurumsal yapılanmanın sağlanması.

 Cevap E'dir.

Oluşturulacak Okul Afet ve Acil Durum Yönetim Kurulunun yapılanması, kurumun/okulun karşı karşıya kalabileceği tehlikelerin ve risklerin çeşidine, büyüklüğüne, oluş sıklığına, okulun büyüklüğü, insan yoğunluğu gibi kurumsal niteliklerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.  Cevap A'dır.

Okullarda kurulacak olan Okul Afet ve Acil Durum Yönetim Kurulu dört ana gruptan oluşması (Planlama ve Hazırlık, Risk Yönetimi, Müdahale ve Kaynak Temini ve Lojistik) tercih edilir. Bu organizasyon yapısına karmaşaya yol açmayacak şekilde alt gruplar eklenebilir.  Cevap B'dir.

Okul Afet ve Acil Durum Yönetim Kurulu içerisinde okul müdürünün kesinlikle olması planlama çalışmalarının sağlıklı yürütülmesi ve başarısı için gereklidir. Müdür dışında kurul; Müdür Yardımcısı, görevlendirilecek öğretmenler, Okul Aile Birliği veya Koruma Derneği Başkan veya görevlendireceği kişi/kişiler, Sivil Savunma kolu veya İzcilik kolu yetkilisi, Okul idari görevlisi ve öğrenci temsilcilerinden oluşmalıdır.  Cevap D'dir.

Öğrencilere afetlerin oluşum nedenleri, etkileri ve sonuçları hakkında bilgiler vermek afet sonrası öğretmenlerin başlıca görevlerindendir.  Cevap E'dir.

Zarar azaltma çalışmalarında okula ait fiziksel risklerin (yapı, altyapı, okul donanımı ve tesisat riskleri) belirlenmesi ile çevresel risklerin de belirlenmesi gerekmektedir.

Risk analizi; belirli tehlikelerin, sınırlı bir bölge veya ülke ölçeğinde canlılar üzerindeki yaşamsal etkileri ile diğer fiziksel varlıklar üzerindeki yıkıcı sonuçlarını her yönüyle inceleyip ortaya çıkarma çalışmasıdır. Risk analizi çalışması tehlikelerin belirlenmesi ile başlar. Bir sonraki adım belirlenen tehlikelerin kimleri, ne şekilde ve ne derecede etkileyeceğinin belirlenmesidir. Yani olası acil durum veya afetin mekân, insan, çevre gibi değişkenler üzerindeki etkisinin belirlenmesi demektir.