ACİL DURUM VE AFET YÖNETİMİ PLANLARI - Deneme Sınavı - 17

Türkiye, başta depremler olmak üzere sel, heyelan, kaya ve çığ düşmeleri; çamur akması; fırtına ve hortum gibi doğa kaynaklı olayların yanı sıra yangınlar, kazalar, gıda zehirlenmeleri, salgın hastalıklar, şiddet ve terör gibi insan kaynaklı veya teknoloji kaynaklı olaylarla da çok sık karşılaşmaktadır.

Ülke topraklarının yüzde 66’sı birinci ve ikinci derece deprem tehlikesi altında bulunur ve nüfusun büyük bir çoğunluğu yani yüzde 71’i bu bölgelerde yaşar.

Sayfa 4'teki şekil 1.1 incelendiğinde E seçeneğinde yer alan ifadenin kanun ve yönetmeliklerde kullanıldığı görülecektir.

Önleme; zarar ve kayıplara yol açabilecek bir tehlike veya tehdidin meydana gelmesini önlemek veya azaltmak için yapılan çalışma ve tedbirler şeklinde tanımlanır (AFAD, 2014).

Doğal, teknolojik ve insan kaynaklı tehlikelerle çevresel bozulmaların afet sonucunu doğurmasını önlemek veya etkilerini azaltmak amacıyla, afet öncesinde sırasında ve sonrasında alınması gereken yapısal veya yapısal olmayan önlem ve faaliyetlerin tümü ise zarar azaltma diye tanımlanır (AFAD, 2014). Bu faaliyetler birçok kurum ve kuruluşla çok çeşitli disiplinlerin belirli bir hedef doğrultusunda çalışmasını gerektiren uzun vadeli ve mutlaka bir plan dahilinde yürütülmesi gereken çalışmalardır.

Zarar azaltma aşaması (evresi); pratikte, iyileştirme evresindeki faaliyetlerle birlikte başlar ve yeni bir afet olana kadar devam eder. Bu evrede yürütülen faaliyetler; ülke, bölge ve yerleşme birimi ölçeğinde olmak üzere çok geniş uygulama alanı göstermektedir.

Sayfa 6'daki planlama süreci basamakları incelendiğinde, oluşturulan planın tatbikatının yapılmasının diğer basamaklardan sonra geldiği görülecektir.

İyileştirme faaliyetleri genel olarak arama-kurtarma ve ilk yardım faaliyetlerinin hemen sonrasında başlar.

Planlar her zaman ideal olamaz. Önemli olan, planların gerçekçi ve kabul edilebilir olmasıdır.

Afet planları kesinlikle genel-geçer özelliğe sahip değildirler. Zamana, mekana ve başka dinamiklere göre değişik planlar yapmak gerekir.

Doğru cevap B dir. Afetten etkilenen bölgenin ve çevresinin daha güvenli ve emniyetli bir hâle gelmesi ve afetlere eskisinden daha dirençli olması için gereken uygulamaların planlaması, acil durum ve afet yönetiminin zarar azaltma aşamasının hususlarından birisi değil, iyileştirme aşamasının husularından birisidir.

Doğru cevap E dir.Acil Durum ve Afet Yönetimi Planları hazırlanırken uluslararası standartlar, temel planlama ilkeleri, afet yönetimi ilkeleri ve mevzuat dikkate alınmalıdır.

Doğru cevap C dir. Afet planları uygulamada çok sık görüldüğü gibi bir  kez hazırlanıp unutulan belgeler olmamalıdır.

Doğru cevap E dir. Kullanılabilir, iyi bir afet planının hazırlanabilmesi için pratik, anlaşılır, ulaşılabilir ve güncel olmasına dikkat edilmesi gerekir.

Doğru cevap A dır. Eğimli, bol yağış alan ve uygun jeolojik özelliklere sahip bölgelerde teknoloji kaynaklı afetler değil, heyelanlar gibi afetler oluşabilmektedir.

Doğru cevap B dir. Ekonomik kayıplar afetlerin insanların hayatlarında olumsuz etkilerinden birisidir.

Doğru cevap C dir. Tehlikenin açıklaması tehlike analizinin fiziksel karakteristiklerinden birisi değildir. 

Doğru cevap D dir. Tehlike belirleme çalışmalarının ilk adımı olarak yapılması gereken çalışma bölgesi ve yakın civarında geçmişte meydana gelmiş afet ve acil durumlar hakkında veri ve bilgilerin toplanmasıdır.

Doğru cevap E dir. Tehlikenin etkisi büyüklükle doğru orantılıdır.

Doğru cevap A dır. Resmi olarak sel tehlike haritalarını hazırlama görevi Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne verilmiştir.