ACİL DURUM VE AFET FARKINDALIK EĞİTİMİ

Demografik analiz önemlidir, çünkü hedef kitlenin kim olduğuna dair bir çerçeve çizilmesini sağlar. Demografik analiz ile yapılması planlanan
farkındalık kampanyasının hangi cinsiyet grubuna, hangi yaş grubuna, hangi eğitim seviyesine ve hangi gelir düzeyine ait insanları hedeflemesi ve etkilemesi gerektiğine karar verilir. Demografik analizle, kampanya kapsamında belirlenecek olan mesajlar ve bu mesajların hedef kitleye iletileceği iletişim kanalları da kabaca belirlenmiş olur.

Farkındalık kampanyaları, halkla ilişkiler kampanyaları ile benzer bir sürece sahiptir ve genel itibariyle şu aşamalardan oluşmaktadır:
• Araştırma/ Durum analizi
• Planlama/ Strateji
• Uygulama
• Ölçme ve Değerlendirme

Bu bağlamda, farkındalık kampanyalarının kapsamı şu şekilde özetlenebilir (Kadıoğlu, 2008,
s. 228):
• Toplumu bilgilendirmek ve eğitmek
• Hazırlığı artırmak
• Problemi gündemde tutmak
• Cesaretlendirmek, motivasyonu ve iyi niyeti artırmak.

bir farkındalık kampanyasının durum analizi kısmı altı aşamalı olarak ele alınmıştır. Bu aşamaları şu şekilde sıralayabiliriz:
• Araştırma
• Kurum analizi
• Paydaş analizi
• Hedef kitle analizi
• PESTEL analizi
• SWOT analizi

Durum Analizi
içinde bulunulan mevcut duruma içeriden ya da dışarıdan etki eden her türlü faktöre dair verilerin toplanması ve sistematik olarak analiz edilmesi sürecidir.

Finansörler: Kurumun sahipleri, kurumun hisselerinde payı olan kişi, kurum ve kuruluşlardan meydana gelmektedir. Belirli bir probleme ya da krize yönelik planlanacak olan kampanyanın olumlu ya da olumsuz sonuçlarından en fazla etkilenebilecek grup finansörlerdir. Bu nedenle kampanya planlanmadan önce finansörler; kampanyanın bütçesi, planı ve olası sonuçları hakkında bilgilendirilmeli, istek, beklenti ya da çekinceleri göz önünde bulundurulmalı ve kampanya sürecindeki faaliyet alanları belirlenmelidir.

Çalışanlar: Kuruma bağlı olarak içeriden ya da dışarıdan herhangi bir hizmetin üretilmesi sürecinde çalışan kişilerden oluşmaktadır. Çalışan-yönetici ilişkilerinin iyi olduğu kurumlarda, çalışanların kurumda üretilen hizmete olumlu katkı sunma ihtimali daha yüksektir. Ayrıca çalışanlar kurum dışında, kurumun olumlu bir imaja sahip olması için önemli bir pozisyondadır. Dolayısıyla kampanyanın tasarlanması aşamasında çalışanların da analiz edilmesi, görüş ve önerilerinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Kanı/kanaat önderleri: Belirli insan grupları ve topluluklar üzerinde etkiye sahip, fikirleri bu gruplarca kabul gören kişilerden oluşmaktadır. Yerine göre bir parlamenter, bir sanatçı ya da mahalle camisinin imamı kanı/kanaat önderi konumunda olabilir. Bu tür gruplar özellikle kampanyaya dair farkındalık yaratılması ve kampanya hakkında toplumun bilgilendirilmesi sürecinde kritik öneme sahiptir.

Kaynaklar: Bütçenin sınırı, ulaşılmak istenen hedef kitle seçeneklerini, sınırını ve ölçeğini belirler.

Öğrenme: Öğrenme, kişinin davranışlarını biçimlendiren, yönlendiren, etkileyen; doğumla başlayan ve ölümle sona eren deneyimler bütünüdür. Bir konu yeterince tekrarlanmış ve bireyde istenilen güdülenme sağlanmışsa öğrenme gerçekleşir.

Sosyal sınıf: Sınıf, bir toplum içinde bireyler veya gruplar arasında var olan hiyerarşik farklılıklardır. “Sosyal sınıf” terimi genellikle “sınıf” teriminin eş anlamlısı olarak kullanılmaktadır. Sınıf aynı zamanda bir sınıf sistemi veya sosyal tabakalaşma sistemi içinde belirli bir pozisyon anlamına gelmektedir. Tabakalaşma; eşit olmayan sosyal etki ve hayat şanslarına sahip insan katmanlarında toplumun bölünmesidir. Her düzeyde insanlar üç tabakalaşma boyutunun farklı şekillerde onlara verdiği sosyal statülere sahiptirler. Bu boyutları; zenginlik, güç ve prestij olarak sıralayabiliriz (Berber, 2003, s. 223). Bu doğrultuda, belli bir sosyal sınıfa mensup kişilerin yakın düzeyde ekonomik güçlerinin olduğu, aynı ekonomik çıkarları önemsediği, hayat biçimleri, kültür ve eğilimlerinin benzerlik gösterdiği söylenebilir. Kampanyaların hedef kitlesini oluşturan bireylerin, ait olduğu sosyal sınıfın özelliklerini taşıyabileceği göz önünde bulundurulmalı; kampanya mesajları ve iletişim kanalları bu doğrultuda şekillendirilmelidir.

Farkındalık kampanyaları, halkla ilişkiler kampanyaları ile benzer bir sürece sahiptir ve genel itibariyle şu aşamalardan oluşmaktadır:
• Araştırma/ Durum analizi
• Planlama/ Strateji
• Uygulama
• Ölçme ve Değerlendirme

Bu bağlamda, farkındalık kampanyalarının
kapsamı şu şekilde özetlenebilir (Kadıoğlu, 2008,
s. 228):
• Toplumu bilgilendirmek ve eğitmek
• Hazırlığı artırmak
• Problemi gündemde tutmak
• Cesaretlendirmek, motivasyonu ve iyi niyeti artırmak.

Görece daha düşük maliyetli olması sebebiyle
araştırmacılar genel olarak ikincil verilerle işe başlamaktadır.

Kurum analizinin ilk adımı ‘’Biz kimiz ve neredeyiz?’’ sorularına yanıt vermektir. Bu çerçevede öncelikli olarak kurumunun konumunun, faaliyetlerinin ve uygulamalarının neler olduğu ortaya konulmalıdır.
Diğer yandan, kurumun varoluş amacının, kendisine belirlediği misyonun, vizyonun, kurumsal yapısının
ve sahip olduğu değerlerin analiz edilmesi gerekmektedir.

Paydaşlarla olan ilişkinin temel
amacı paydaşların ve paydaşların çevresinin kampanyayı yürüten kuruma yönelmesini sağlamak,
gerçekleştirilen iş birlikleri sayesinde karşılıklı fayda ve çıkar elde etmek, paydaşlar aracılığıyla kurumun itibarını yükseltmek ve yeni iş birliği alanları
yaratmaktır (Canfield, 1968).

Paydaş analizi;
• Paydaşların tanımlanması,
• İstek ve beklentilerinin ortaya konulması,
• Şikayetlerinin incelenmesi,
• Kampanyadaki iş birliği ve diyalog noktalarının ve paydaşların faaliyet alanlarının
belirlenmesi,
• Kampanyaya etkilerinin ve kampanyadan
etkilenme düzeylerinin ortaya konulması
olarak beş aşamadan oluşmaktadır

Hedef kitleyi belirlemek bir yandan elzem, bir
yandan da zor bir karardır. Çünkü hedef kitlenin
belirlenmesinde birçok etken söz konusu olabilir.
Hedef kitleyi belirlemeyi etkileyen faktörler şu şekilde sıralanabilir (Aydede, 2007, s. 106, 107):
• Kaynaklar: Bütçenin sınırı, ulaşılmak istenen hedef kitle seçeneklerini, sınırını ve
ölçeğini belirler.

Hedef kitle ilk olarak demografik özellikleri
kapsamında analiz edilir ve değerlendirilir. Demografik analiz; hedef kitlenin cinsiyet, yaş, eğitim
düzeyi ve gelir düzeyi gibi demografik özellikleri
çerçevesinde gerçekleştirilir.

Demografik analizden sonra, kampanyanın tasarımlanması aşamasında hedef kitlenin davranışlarını belirleyen psikolojik etmenlerin de göz önünde
bulundurulması gerekir. Özellikle günümüz dünyasında, sadece demografik özelliklere bağlı bir hedef kitle tanımlaması yeterli değildir. Bireyin psikolojik özelliklerinin, tutumlarının, algılarının ve
inançlarının da dikkate alınması ve hedef kitle tanımlanmasına dahil edilmesi gerekir.