ACİL DURUM VE AFET FARKINDALIK EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 9

Sosyal sınıf: Sınıf, bir toplum içinde bireyler veya gruplar arasında var olan hiyerarşik farklılıklardır. “Sosyal sınıf” terimi genellikle “sınıf” teriminin eş anlamlısı olarak kullanılmaktadır. Sınıf aynı zamanda bir sınıf sistemi veya sosyal tabakalaşma sistemi içinde belirli bir pozisyon anlamına gelmektedir. Tabakalaşma; eşit olmayan sosyal etki ve hayat şanslarına sahip insan katmanlarında toplumun bölünmesidir. Her düzeyde insanlar üç tabakalaşma boyutunun farklı şekillerde onlara verdiği sosyal statülere sahiptirler. Bu boyutları; zenginlik, güç ve prestij olarak sıralayabiliriz (Berber, 2003, s. 223). Bu doğrultuda, belli bir sosyal sınıfa mensup kişilerin yakın düzeyde ekonomik güçlerinin olduğu, aynı ekonomik çıkarları önemsediği, hayat biçimleri, kültür ve eğilimlerinin benzerlik gösterdiği söylenebilir. Kampanyaların hedef kitlesini oluşturan bireylerin, ait olduğu sosyal sınıfın özelliklerini taşıyabileceği göz önünde bulundurulmalı; kampanya mesajları ve iletişim kanalları bu doğrultuda şekillendirilmelidir.

Farkındalık kampanyaları, halkla ilişkiler kampanyaları ile benzer bir sürece sahiptir ve genel itibariyle şu aşamalardan oluşmaktadır:
• Araştırma/ Durum analizi
• Planlama/ Strateji
• Uygulama
• Ölçme ve Değerlendirme

Bu bağlamda, farkındalık kampanyalarının
kapsamı şu şekilde özetlenebilir (Kadıoğlu, 2008,
s. 228):
• Toplumu bilgilendirmek ve eğitmek
• Hazırlığı artırmak
• Problemi gündemde tutmak
• Cesaretlendirmek, motivasyonu ve iyi niyeti artırmak.

Görece daha düşük maliyetli olması sebebiyle
araştırmacılar genel olarak ikincil verilerle işe başlamaktadır.

Kurum analizinin ilk adımı ‘’Biz kimiz ve neredeyiz?’’ sorularına yanıt vermektir. Bu çerçevede öncelikli olarak kurumunun konumunun, faaliyetlerinin ve uygulamalarının neler olduğu ortaya konulmalıdır.
Diğer yandan, kurumun varoluş amacının, kendisine belirlediği misyonun, vizyonun, kurumsal yapısının
ve sahip olduğu değerlerin analiz edilmesi gerekmektedir.

Paydaşlarla olan ilişkinin temel
amacı paydaşların ve paydaşların çevresinin kampanyayı yürüten kuruma yönelmesini sağlamak,
gerçekleştirilen iş birlikleri sayesinde karşılıklı fayda ve çıkar elde etmek, paydaşlar aracılığıyla kurumun itibarını yükseltmek ve yeni iş birliği alanları
yaratmaktır (Canfield, 1968).

Paydaş analizi;
• Paydaşların tanımlanması,
• İstek ve beklentilerinin ortaya konulması,
• Şikayetlerinin incelenmesi,
• Kampanyadaki iş birliği ve diyalog noktalarının ve paydaşların faaliyet alanlarının
belirlenmesi,
• Kampanyaya etkilerinin ve kampanyadan
etkilenme düzeylerinin ortaya konulması
olarak beş aşamadan oluşmaktadır

Hedef kitleyi belirlemek bir yandan elzem, bir
yandan da zor bir karardır. Çünkü hedef kitlenin
belirlenmesinde birçok etken söz konusu olabilir.
Hedef kitleyi belirlemeyi etkileyen faktörler şu şekilde sıralanabilir (Aydede, 2007, s. 106, 107):
• Kaynaklar: Bütçenin sınırı, ulaşılmak istenen hedef kitle seçeneklerini, sınırını ve
ölçeğini belirler.

Hedef kitle ilk olarak demografik özellikleri
kapsamında analiz edilir ve değerlendirilir. Demografik analiz; hedef kitlenin cinsiyet, yaş, eğitim
düzeyi ve gelir düzeyi gibi demografik özellikleri
çerçevesinde gerçekleştirilir.

Demografik analizden sonra, kampanyanın tasarımlanması aşamasında hedef kitlenin davranışlarını belirleyen psikolojik etmenlerin de göz önünde
bulundurulması gerekir. Özellikle günümüz dünyasında, sadece demografik özelliklere bağlı bir hedef kitle tanımlaması yeterli değildir. Bireyin psikolojik özelliklerinin, tutumlarının, algılarının ve
inançlarının da dikkate alınması ve hedef kitle tanımlanmasına dahil edilmesi gerekir.

Farkındalık kampanyalarında durum analizinin son aşaması SWOT analizidir. SWOT analizi; araştırmadan
elde edilen verilerin incelenmesi, raporlanması ve kampanyaya etki edecek tüm faktörlerin ortaya konulmasının
ardından, mevcut durumda kurumla ilgili güçlü/zayıf yönlerin ve tehditlerin/
fırsatların analizini ve değerlendirilmesini kapsamaktadır

Birincil kaynak; incelenmekte olan olayın gerçek tanığı tarafından bizzat elde edilen verilerden oluşmaktadır. İkincil kaynak ise; daha önce farklı araştırmacılar tarafından, benzer ya da farklı amaçlar için ortaya konulmuş ve yayınlanmış verilerden oluşmaktadır. Birincil veriler genel olarak daha maliyetli olmasına rağmen güvenilirliği nedeniyle, ikincil veriler ise daha kolay ulaşılabilir ve daha az maliyetli olması nedeniyle tercih edilmektedir.

Anketler, odak grup görüşmeleri, derinlemesine görüşmeler, gözlemler, telefon, e-posta ve web sitelerinin analizi, sosyal medya içeriklerinin analizi ve deneyler birincil veri elde etme yöntemleri arasında sayılabilir.

PESTEL analizi; bir ülkede ya da belirli bir bölgede, hazırlanan kampanyaya ya da kampanyayı yürüten kuruma etki etme ihtimali olan ya da etki edeceği düşünülen politik (political), ekonomik (economic), sosyal (social), teknolojik (technological), çevresel (environmental) ve yasal (legal) faktörlerin analiz edilmesidir.

Özellikle günümüz dünyasında, sadece demografik özelliklere bağlı bir hedef kitle tanımlaması yeterli değildir. Bireyin psikolojik özelliklerinin, tutumlarının, algılarının ve inançlarının da dikkate alınması ve hedef kitle tanımlanmasına dahil edilmesi gerekir. Hedef kitlenin psikolojik analizi şu etmenler dikkate alınarak gerçekleştirilir:

Öğrenme

Kişilik

Gereksinim ve güdülenme

Tutum ve inançlar

Algılama

Farkındalık kampanyalarında durum analizinin son aşaması SWOT analizidir. SWOT analizi; araştırmadan elde edilen verilerin incelenmesi, raporlanması ve kampanyaya etki edecek tüm faktörlerin ortaya konulmasının ardından, mevcut durumda kurumla ilgili güçlü/zayıf yönlerin ve tehditlerin/ fırsatların analizini ve değerlendirilmesini kapsamaktadır. SWOT analizinin son aşamada yer almasının nedeni kurumun güçlü ve zayıf yönlerinin, kurumun sahip olduğu fırsatların ve kuruma yönelik tehditlerin ancak diğer analizler (kurum analizi, hedef kitle analizi, paydaş analizi, vd.) gerçekleştirildikten sonra ortaya çıkmasıdır

Hedef kitlenin belirlenmesinin avantajları ise
şöyle sıralanabilir:
• Kampanya ile ilgili bütün grupların önceden saptanmasını sağlar.
• Bütçe ve kaynak kullanımında önceliğin belirlenerek kaynak israfının engellenmesini sağlar.
• Doğru iletişim araç ve tekniklerinin seçilmesini sağlar.
• Mesajların etkili biçimde hazırlanabilmesini sağlar.

Sosyal faktörlerin analizi; kampanyanın yürütüleceği ülke ya da bölgedeki sosyokültürel normların, dini inançların, toplumun genel eğitim durumunun, nüfus artışının, yaş dağılımının, sosyal hareketlilik durumunun, çalışma ve boş zaman eğilimlerinin incelenmesini kapsamaktadır.

Durum Analizi; içinde bulunulan mevcut duruma içerden ya da dışardan etki eden her türlü faktöre dair verilerin toplanması ve sistematik olarak analiz edilmesi sürecidir.

Farkındalık kampanyaları, halkla ilişkiler kampanyaları ile benzer bir sürece sahiptir ve genel itibariyle şu aşamalardan oluşmaktadır:
• Araştırma/ Durum analizi
• Planlama/ Strateji
• Uygulama
• Ölçme ve Değerlendirme