AÇIK KAYNAK KODLU CBS YAZILIM UYGULAMASI - Deneme Sınavı - 8

Eliminate Sliver Polygons Analizi Sayıllaştırma, CAD ortamından CBS ortamında dönüşümlerde veya rasterdan vektör formatına dönüşümlerde oluşan küçük önemsiz kıymık poligonların otomatik silinmesi için kullanılan bir fonksiyondur.

QGIS yazılımı içinde OpenLayers eklentisi (plugin) ile Google Maps, Bing Maps, MapQuest, OSM/Stamen, Apple Maps gibi harita kaynaklarına ulaşılabilir.

İstenilirse OpenLayers Overview ifadesi işaretlenerek QGIS ana ekranında, sol alt kösede çıkan diyalog ile harita kaynakları yönetilebilir.

Üç boyutlu görüntüler mekânın farklı yükseklik, ölçek, detay ve açıdan daha doğru algılanmasına imkân vermektedir.

QGIS yazılımı içinde verilerin üç boyutlu gösterimleri Qgis2threejs isimli eklenti fonksiyonları ile yapılır.

İller bazında bir Türkiye haritasına QGIS yazılımında sıralanan işlemler sırasıyla uygulandığında, il sınırlarının sadece dış sınırlarının kırmızıya dönüştürülmesi işlemi gerçekleştirilir.

Üç boyutlu gösterimin ekranda ayarlanması için fare’nin sağ, sol ve orta tekerlek (scroll) tuşlarının görevleri vardır. Sol tuş: Dikey eksende sağa, sola, aşağı yukarı ayarları, Sağ Tuş: Sağa, sola, yukarı, aşağı kaydırma, orta tekerlek (scroll) : İleri, geri, hareket yaptırmak için kullanılır.

Üç boyutlu bir görüntünün Web browser’daki gösterimi sırasında fare ve klavyedeki okların görevi Controls sekmesi altında OrbitControls.js  sekmesinde açıklanır.

Display type ve Resampling sekmeleri DEM segmesi altında bulunurlar.

Üç boyutlu bir görüntü çalışmasında kenar oluşturmak için DEG segmesi altında DEM layer segmesinde Display type segmesinde Buil sides seçilmelidir.

SRTM DEM verisinde her bir hücre bulunduğu yüksekliğin değerini vermektedir.

QGIS yazılımının raster analiz fonksiyonlarının yetersiz kaldığı durumlarda yazılımın içinde standart olarak gelen GDAL, SAGA GIS ve GRASS GIS yazılımlarının eklentileri kullanılabilir.

Raster hücresi, raster formatlı bir CBS dâhilinde temsil edilebilen en küçük coğrafik birim olup, en küçük ‘haritalama birimi’ olarak bilinir.

Raster veride her hücre bir değere sahiptir. Bu değer bazen coğrafi bir özelliğe ait yansıma (reflektans) değeri olabileceği gibi DEM verisinde yükseklik değeri de olabilir.

Bir raster verisetine ait çözünürlük kavramı ile tek bir hücre ile kaplanan alanın boyutları kastedilmektedir. Örneğin bu hücrenin boyutları 5 x 5 metre ise çözünürlük 5 m dir. Hücre boyutları 1x1 metre ise çözünürlük 1 metredir. Bu iki örnek birbirleri ile karşılaştırıldıklarında, 1x1 metre boyutlarına sahip raster veri diğerine göre daha yüksek çözünürlüklü görüntüdür.

Spline, yüzeyin tüm kavisini minimize eden, matematiksel bir fonksiyon kullanarak hücre değerlerini tahmin eden bir interpolasyon metodudur.

Hillshade (Gölgeli Kabartma); bir yüzeyin hipotetik aydınlanmasını hesaplar. Bir ışık kaynağı için pozisyon düzenler ve her hücrenin onun ışığa olan göreli oryantasyonu üzerine temellenmiş aydınlanma değerini hesaplar. Işık sırayla hücrenin eğim ve bakısı üzerine temellenir. Gölgeli kabartma 0’dan 255’e kadar olan gri ölçeğin değerlerine dönüşür.

Slope (Egim); DEM verisinden üretilen eğim haritası arazinin eğimini iki farklı şekilde hesaplar. Eğim, yüzde veya derece cinsinden raster bir formatta üretilir. Derece cinsinden eğim, düşey mesafenin yatay mesafeye oranının tanjant açısıyla ifadesidir. Yüzde cinsinden eğim ise yüksekliğin yatay mesafeye oranının yüzde olarak ifadesidir.

Aspect (Bakı); bakı üçgenlerin kuzeyle yaptığı coğrafik açı değeridir. Bakı haritası, sayısal yükseklik modelindeki her bir pikselin eğimin hakim olduğu yöne göre düzenlenmiş haritalardır. Bakı kuzeyden başlamak üzere saat istikametinde 0°-360°’leri içerecek tarzda ve derece cinsinden ifade edilir. 90° Doğu, 180° Güney, 270° Batı ve 0° veya 360° Kuzey yönünü belirtir.

Alan hesaplayıcı ifadesi bölümüne toprak sınıfı değeri 1 olan, Yüksekliği 800 metreden az olan, eğimi %10’ dan düşük olan yüzeyleri bulmak için uygun formatta ((“dem@1” < 800) AND ( “egim@1” <= 0.10) AND (“toprak_raster@1” = 1) ifadesi yazılır.